Voorhoedepositie voor de sector in de wereld
"Dankzij Mansholt heeft Nederland veel in het gemeenschappelijke landbouwbeleid geïnvesteerd. Het heeft ons geen windeieren gelegd. Een voorhoedepositie voor de sector in de wereld. Een imago, een identiteit."
Speech van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), G. Verburg,première film 'Overstag' over Sicco Mansholt,12 november 2009, uitgesproken door Secretaris-Generaal Van der Zande.
Er hangt best wat kunst op de gangen van ons op het ministerie. Mooie, indrukwekkende werken ook. Maar er zijn weinig schilderijen die zo'n impact op mij hebben als een portret van Sicco Mansholt,dat in de gang, vlakbij mijn kamer hangt. Een rijzige, statige man. Zijn gestalte straalt uit wat hij was: half boer, half politicus. Half in op het platteland en half in de bestuurlijke wereld. Het kwam in hem samen, het komt nog steeds samen bij LNV.
Bovendien hangt dat schildertij er niet voor niets. Ons werk van vandaag heeft alles te maken met zijn erfenis.
Dankzij Mansholt heeft Nederland veel in het gemeenschappelijke landbouwbeleid geïnvesteerd. Mentaal, moreel en materieel. Het heeft ons geen windeieren gelegd. Een voorhoedepositie voor de sector in de wereld. Een imago, een identiteit. Mansholt heeft ook Europa een duw gegeven. Het Gemeenschappelijk landbouwbeleid was de motor achter het proces van eenwording, de 'nooit-meer-oorlog mentaliteit' van de jaren vijftig en de economische kracht van Europa. En Europa en landbouw zijn tot de dag van vandaag onafscheidelijk met elkaar verbonden. Dat merken wij elke dag bij LNV. Geen minister die vaker te vinden is in Brussel en Luxemburg dan de minister van LNV.
Mansholt was dus een pionier, een vormgever van onze recente Europese geschiedenis. Maar Mansholt zag ook de schaduwzijde van zijn beleid. Hij zag dat er met de sterke focus op productie, onvoldoende oog was voor hoe wij omgaan met onze grond, het milieu en de dieren. De kentering die hij daarmee maakte, bepaalt mijn dagelijkse werk, nog steeds. Het ideaal van Mansholt - namelijk een sterke, productie en duurzame landbouw - is nog steeds het doel waar we aan werken.
En dames en heren, dat ideaal ligt inmiddels binnen handbereik. En dat is maar goed ook, want het is meer nodig dan ooit. Niet alleen ter bescherming van ons prachtige landschap of onze mooie aarde, maar ook om de honger in de wereld te kunnen bestrijden, nu er steeds meer monden zijn om te voeden.
Maar deze film gaat over meer dan dat. Als ik aan Mansholt denk, gaat dat niet alleen over wat hij heeft gedaan en heeft betekend. Voor mij gaat het ook over een man die op een bewonderenswaardige manier in het leven stond. Iemand met de moed om kritisch terug te kijken op het beleid waarvan hij één van de architecten was. Iemand die van mening durfde te veranderen. Kortom: iemand die overstag durfde te gaan.
Dames en heren, U begrijpt. Ik ben blij met deze film en ik heb er graag in geïnvesteerd. Ik hoop dat u 'm net zo mooi en leerzaam zult vinden als ik. Mijn complimenten aan de makers Louis van Gasteren en Joke Meerman.