Toespraak bij de manifestatie Parels van integratie

Dames en heren,

Laatst was ik hier in de buurt op wijkbezoek. In Overschie. Daar helpen jongeren hun leeftijdsgenootjes. Ze zijn actief in het jongerenpanel. Eén van hen helpt bijvoorbeeld bij het aanvragen van studiefinanciering. Met zijn mobieltje is hij altijd bereikbaar.

Zo simpel kan het zijn. En ik zie veel van dit soort initiatieven van buurtbewoners. Jong en oud. Het lijken misschien kleine initiatieven, maar ze hebben veel impact. Vandaag ontvang ik een mooi boek met nog meer goede voorbeelden.

Maar ik heb er natuurlijk al in gekeken. Er staan zes parels van integratie in, die in andere steden en wijken zo overgenomen kunnen worden. Ik herkende alle projecten in het boekje. Tijdens mijn wijkbezoeken heb ik er al mee kennisgemaakt. Het zijn bestaande projecten die bewezen effectief en duurzaam zijn. Daar heeft het ‘comité van parelvissers’ dit jaar naar gezocht.

Ik hoop dat u, net als de parelvissers, de bestaande projecten een kans geeft. U hoeft het wiel niet steeds opnieuw uit te vinden. Volhouden, dat is hier het motto.

Ook op lange termijn moeten projecten effectief zijn. Daarom ligt de lat dit jaar extra hoog. En daarom zijn we nu extra nieuwsgierig wie er dit jaar heeft gewonnen. Straks mag ik dat bekendmaken. Maar eerst wil ik een paar dingen zeggen over de rol van buurtbewoners. Ook als het gaat om integratie.

Integratie gaat om meedoen en samenleven. Mijn voorganger heeft die participatie van buurtbewoners al in gang gezet. Maar integratie gaat ook om verantwoordelijkheid. Van alle betrokkenen. We moeten ervoor zorgen dat we niet met de ruggen naar elkaar komen te staan.

De overheid neemt die verantwoordelijkheid. Bijvoorbeeld met de ‘achter de voordeur’ aanpak. Daarbij gaan we bij mensen langs. Bijvoorbeeld omdat de gordijnen dicht zijn of omdat ze in de kaartenbak van de sociale dienst zitten. We kijken hoe we ze kunnen helpen. Dat werkt altijd heel erg goed. Het aantal huuruitzettingen is met 14% gedaald ten opzichte van vorig jaar. Stapels enveloppen werden niet opengemaakt. De eerste stap is dat mensen die gaan openmaken. Stap twee is dat ze een sociale activiteit ondernemen of vrijwilligerswerk gaan doen. Daarna volgt misschien een opleiding en uiteindelijk maken ze de stap naar een betaalde baan. Dat is het principe van de participatieladder. En daardoor krijgen mensen zelfvertrouwen. Een kernbegrip bij integratie.

We kijken als overheid niet alleen achter de voordeur van de bewoners, maar ook achter onze eigen voordeur. Hebben wij - overheden, diensten, maatschappelijke instellingen – dingen wel slim georganiseerd? Werken we wel goed samen met anderen?

Ook mensen zelf zullen verantwoordelijkheid moeten nemen. Je moet zorgen dat je kind op tijd binnen is, dat je je stoep veegt en dat je Nederlands leert. Het gaat tenslotte om jouw kind, jouw straat en jouw toekomst. Jullie nemen die verantwoordelijkheid. Ik zie duidelijke raakvlakken met de projecten.

Integratie gaat ook om solidariteit. Dat komt niet vanzelf, daar moet je keihard voor werken. En daar kunnen we bij helpen.

Een goed voorbeeld van mensen die zelf hun verantwoordelijkheid nemen zijn oude Nederlanders die hun kinderen uit idealisme naar zwarte scholen in hun eigen wijk brengen en niet de wijk uitfietsen. Ik kom zulke mensen veel tegen in de wijken. Die ouders moeten veel meer support krijgen.

Dames en heren,
Integratie gaat om verantwoordelijkheid en solidariteit. Daar sta ik voor. En de genomineerde projecten zijn een goed middel om dat te bereiken.

Ze zijn allemaal heel verschillend. Maar wat ze gemeen hebben, is dat ze mensen activeren om het heft in eigen hand te nemen. Om verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf, de wijk en elkaar. Zoals die jongen in Overschie, die de studiefinanciering voor zijn buurtgenootjes regelt.

Dit boekje over de parels geeft prachtige voorbeelden uit de praktijk. Door deze parels ontwikkelen de bewoners van de wijken zich en doen ze mee aan de opbouw van hun wijk. Dat geeft ze zelfvertrouwen. En het zorgt voor een samenleving waarin we niet meer met de ruggen naar elkaar toe staan.
Dank u wel.