Staatssteun traject Europese Commissie ten aanzien van ING Groep

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 'S-GRAVENHAGE

Datum 26 oktober 2009
Betreft BFI09-268 Staatssteun traject Europese Commissie t.a.v. ING Groep

Geachte voorzitter,

Met deze brief wil ik de Tweede Kamer nader informeren over de ontwikkelingen in het staatssteuntraject met de Europese Commissie met betrekking tot ING Groep N.V. (hierna: ING).

De Staat heeft met betrekking tot ING enkele steunmaatregelen getroffen. Op 19 oktober 2008 heeft de Staat het kernkapitaal van ING met 10 miljard euro versterkt en sinds 1 april 2009 is een back-up faciliteit van kracht voor de gesecuritiseerde Alt-A hypothekenportefeuille van de bank. De Europese Commissie heeft deze beide maatregelen tijdelijk goedgekeurd waarna zij tot nadere bestudering van de maatregelen is overgegaan.

Centraal in deze bestudering stond het herstructureringsplan dat volgens de richtlijnen van de Europese Commissie vereist is. Voor de Europese Commissie is de betreffende lidstaat haar wederpartij en niet de begunstigde van de staatssteun. In besprekingen met de Europese Commissie en ING heb ik zodoende een bemiddelende rol vervuld. Daarbij is zowel met ING als De Nederlandsche Bank elke stap in het proces zorgvuldig afgestemd met als eindproduct een door alle partijen gedragen herstructureringsplan.

Ik kan u melden dat de constructieve gesprekken met de Europese Commissie hebben geleid tot afronding van de besprekingen met de Eurocommissaris Kroes en haar diensten van de Directoraat-Generaal mededinging. Er is consensus bereikt over het herstructureringsplan waaronder de herstructurering, additionele betalingen voor de back-up faciliteit en de voorwaarden voor vervroegde terugbetaling van de kapitaalverstrekking. Hieronder volgt een nadere toelichting van deze 3 elementen.

De Europese Commissie vereist voor goedkeuring van steunmaatregelen dat met een herstructureringsplan wordt aangetoond hoe wordt gewaarborgd dat ondernemingen die staatssteun hebben gekregen levensvatbaar zijn, dat er sprake is van eerlijke concurrentie en dat de Staat kan worden terugbetaald. Hiertoe is een vergaande herstructurering overeengekomen waarbij ING onder andere de activiteiten van bank en verzekeraar zal splitsen en balansverkorting zal realiseren onder andere door middel van desinvesteringen. Voor meer informatie over de herstructurering verwijs ik u graag naar het persbericht van ING.

Als onderdeel van het herstructureringsplan is ING met de Staat overeengekomen dat er additionele betalingen zullen plaatsvinden met betrekking tot de back-up faciliteit. Hiertoe zal per 25 oktober de funding fee die ING ontvangt de facto verlaagd worden met 50 basispunten en zal per 25 oktober de guarantee fee die de Staat ontvangt verhoogd worden met 82,6 basispunten. De back-up faciliteit zelf blijft onveranderd van kracht. De extra betalingen waren volgens de Europese Commissie noodzakelijk om de back-up faciliteit onder de impaired asset richtlijn van de Europese commissie te laten vallen. Deze extra betalingen verhogen per saldo de kans voor de Staat om winst te maken op de back-up faciliteit. ING heeft vandaag ook de voorlopige derde kwartaal cijfers gepubliceerd. Zoals eerder toegezegd bij brief van 30 september 2009 zal ik u op korte termijn separaat informeren over de resultaten van de Alt-A portefeuille en betekenis daarvan voor de Staat.

Tevens zijn er aanvullende afspraken gemaakt over terugbetaling van de kapitaalinjectie. De oorspronkelijke voorwaarden voor het terugbetalen kenden voor ING geen optie tot vervroegde terugbetaling. Met de Eurocommissaris en ING is overeengekomen dat ING ook een optie tot vervroegde terugbetaling krijgt zoals Aegon en SNS die hebben. Tevens wordt de optie tot terugbetaling verruimd tot de helft van de kapitaalinjectie. Deze ochtend heeft ING een persbericht uitgegeven dat zij voornemens is de optie te benutten en in december van dit jaar 5 miljard euro terug te betalen aan de Staat. ING geeft in haar persbericht aan de terugbetaling te willen financieren door een uitgifte van aandelen waarbij huidige aandeelhouders het eerste recht op koop hebben. Een dergelijke uitgifte gaat gepaard met verwatering van de aandelen. Daarom is voor ING als randvoorwaarde van de terugbetalingsvoorwaarden zoals overeengekomen met SNS en Aegon, een minimum rendement afgesproken van 15%.

De verwachting van ING is dat de door ING aangekondigde herstructureringsmaatregelen zullen zijn uitgevoerd in het najaar van 2013. Er zijn nog wel enkele voorwaarden aan verbonden. Zo moeten enkele maatregelen ter goedkeuring aan de aandeelhouders worden voorgelegd. Daarnaast zijn de genoemde maatregelen op enkele onderdelen conditioneel gesteld van goedkeuring dan wel advies van de ondernemingsraad en goedkeuring van verschillende toezichthouders. En uiteraard is nog formele instemming nodig van de Europese Commissie voor de steunmaatregelen in de vorm van de kapitaalinjectie en de back-up faciliteit.

Hoogachtend,
de Minister van Financiën,

Wouter Bos