Toespraak staatssecretaris Bijleveld bij Symposium Toekomst van het Koninkrijk
Dames en heren,
Waarom vind ik het een goed idee om nu over de toekomst van het Koninkrijk te praten, terwijl we net bezig zijn om een nieuwe toekomst op poten te zetten? Want dat is wel een beetje wat we aan het doen zijn. We richten een nieuw huis in en denken nu al na over een eventuele verbouwing.
Dat is niet erg, in tegendeel. Het is juist een goed idee. Het is zelfs heel verstandig, want elke stap die je zet in een leven is vanzelf de opmaat tot een volgende. De horizon is slechts een denkbeeldige lijn. Als je er heen vaart ligt er een nieuwe achter. Bij veranderingsprocessen kun je twee fouten maken. Je kunt steeds wachten met veranderen omdat er nog een tussenstap nodig zou zijn. Je kunt ook denken dat er na een verandering nooit meer iets anders nodig is. Allebei verkeerd.
Juist, nu we ervaren dat er daadwerkelijke beweging mogelijk is, nu we weten dat er onomkeerbare stappen gezet kunnen worden, juist nu is het goed om te laten zien dat we ons lot in eigen hand kunnen nemen.
We zien dat er zelfs in soms schijnbaar versteende standpunten beweging mogelijk is.
We doeken op dit moment een land op.
We scheppen twee nieuwe landen.
Nederland krijgt een soort overzeese gemeenten.
Laat die zinnen op je inwerken en je weet dat we geschiedenis schrijven, maar je weet ook dat daar weer van alles achter aan komt.
Panta rhei zouden de oude Grieken zeggen, alles beweegt. De vraag is alleen: wie bepaalt de beweging? En daar, dames en heren, wil ik dat u het over heeft vandaag; over het daarná; over het jaar 2011 en verder.
Dat is waarom ik vier symposia over de toekomst van het Koninkrijk organiseer. Vier symposia die, hier én in de Antillen en Aruba, jongeren, wetenschappers, deskundigen, ondernemers – nou ja, wie niet eigenlijk ? - bij elkaar moeten brengen om verstandige en wellicht vernieuwende ideeën te genereren.
Ik wil de gedachten prikkelen, om te horen wat er moet gebeuren. Ik wil dat aan deze en gene zijde van de oceaan kritisch wordt nagedacht over wat we van elkaar verwachten en waarom we een aantal zaken al of niet met elkaar moeten blijven delen.
Opnieuw; waarom nu?
Omdat we misschien nu voor het eerst de kans hebben om vrijuit met elkaar te spreken zonder klagerige verwijten over neokoloniaal slachtofferschap; zonder gevoelens van schuld of verplichting.
We staan aan het begin van een nieuwe relatie waarin eigen kracht, zelfbewustzijn en verantwoordelijkheid kernbegrippen moeten zijn. En vanuit die nieuwe situatie moeten we de vraag stellen hoe en wat we verder met elkaar aan moeten.
Ik hoop dat de debatten niet worden gekenmerkt door rationele voorzichtigheid maar door visionaire creativiteit. Alles is wat mij betreft bespreekbaar, niets is vanzelfsprekend. U merkt dat al aan de stellingen die vandaag worden betrokken.
Deze debatten zijn erg belangrijk. Medio volgend jaar zal ik in de Kamer mijn visie op de toekomst geven. Daarbij kan ik uw inbreng goed gebruiken.
Dit symposium is het eerste van een serie van vier. In december zullen wetenschappers en deskundigen spreken over de gezamenlijke waarden van het koninkrijk en in maart en mei zullen ook op de Antillen twee bijeenkomsten plaatsvinden.
Wat we met deze symposia willen bereiken is niet het boekje dat we straks zullen publiceren. Wat we willen is dat we tussen de landen en gemeenschappen binnen het Koninkrijk een nieuwe en waarachtige relatie opbouwen die gebaseerd zal moeten zijn op realistische beelden en verwachtingen.
Dames en heren studenten, waarom beginnen we hier vandaag met u?
De vraag stellen is haar beantwoorden. U heeft de toekomst in handen. Tussen u zie ik de bestuurders van morgen. Met u wil ik praten, zodat uw toekomst en die van uw kinderen steeds beter wordt en dan stel ik u daarbij de vraag welke bijdrage het koninkrijk daaraan moge bieden.