Rechtsstaat in de schijnwerpers tijdens Week van het Recht
De rechtsstaat in de etalage zetten – dat is het doel van de Week van het Recht, een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, waaraan de rechtspraak, het OM, de advocatuur en het ministerie van Justitie allemaal een bijdrage leveren. Tijdens de Week van het Recht, van 2 tot en met 7 november, zijn er overal in het land debatten en activiteiten waarin het recht centraal staat. Het slotstuk van de week is de landelijke open dag van de rechtbanken.
Recht is niet iets vanzelfsprekends. Al staan we daar in de Nederlandse beroepspraktijk zelden bij stil, grote delen van de wereld moeten het stellen zonder een goed functionerende rechtsstaat. Daarom is de rechtsstaat de moeite waard om te laten zien. Tijdens de Week van het Recht hebben Rechtspraak, Openbaar Ministerie en de Nederlandse Orde van Advocaten een groot aantal (publieks)activiteiten gebundeld die het recht in de schijnwerpers zetten. Ook de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Justitie doen mee, net als het Instituut voor Publiek en Politiek, onderwijsinstellingen en debatcentra overal in het land.
Huis voor democratie en rechtsstaat
De Week van het Recht is een zogenoemde proeftuin van het toekomstige Huis voor democratie en rechtsstaat. Samen met de beide kamers der Staten-Generaal en de gemeente Den Haag wil het kabinet een Huis voor democratie en rechtsstaat realiseren. Het Huis wordt een educatief doe-centrum voor democratie en rechtsstaat en is gericht op het overdragen van kennis over de kernwaarden van onze democratische rechtsstaat, de Grondwet en de werking van de instituties van de rechtsstaat en de democratie.
Speeddaten met rechters, officieren en advocaten
Op maandag 2 november verrichten de ministers Ter Horst (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en Hirsch Ballin (Justitie) de opening van de Week van het Recht, samen met mr. Harm Brouwer (voorzitter College van procureurs-generaal), mr. Erik van den Emster (voorzitter Raad voor de rechtspraak) en mr. Willem Bekkers (algemeen deken Orde van Advocaten). Amsterdamse scholieren gaan tijdens de opening in Den Haag in gesprek met de bewindslieden en kunnen speeddaten met rechters, officieren van justitie en advocaten.
Daarna gaan de scholieren in gesprek met begeleiders van het Instituut voor Publiek en Politiek (IPP). Dat is mede de start van een nieuw onderwijsprogramma over het recht, bestemd voor middelbare scholieren. Leerlingen krijgen een introductie in het strafrecht en ook een rondleiding in het Haagse museum De Gevangenpoort of de Ridderzaal, waar de oudste rechtszaal van Nederland te vinden is. Op dit moment hebben zich al een kleine zestig scholen aangemeld om de komende tijd dit programma te volgen.
Debat: ontmoet de vakmensen
Opvallend in de programmering van de Week van het Recht is het grote aantal debatten in het land. Soms zijn die voor specialisten, soms ook bij uitstek voor een breed publiek. Journalisten en juristen treffen elkaar bijvoorbeeld op 2 november in het Amsterdamse Felix Meritis voor een debat over ‘de pers als aanjager van recht en onrecht’. Een dag later kruisen advocaten en Kamerleden de degens tijdens het mr. Gerbrandydebat. Op 7 november kan het publiek uit de regio Dordrecht in het debat ‘Wat beweegt de rechter?’ rechters van de eigen rechtbank uithoren over opvallende zaken in het eigen arrondissement.
Ook de rechtbanken in Utrecht, Breda, Den Bosch, Zwolle/Lelystad, Arnhem, Rotterdam, Almelo en Maastricht zetten openbare debatten op touw. Onderwerpen zijn onder meer de effectiviteit van het strafrecht, burgerbetrokkenheid en de vermeende ‘softe’ rechter.
Tijdens de Week van het Recht wordt de nationale innovatieprijs voor de rechtshandhaving, de mr. R.A. Gonsalvesprijs, uitgereikt. De prijs zal dit jaar gaan naar een vernieuwend project dat zich bezighoudt met het fenomeen geweld tegen gezagsdragers, een voorbeeld van wat tegenwoordig ‘korte lontjescriminaliteit’ heet.
Open dag Rechtspraak
Een grote publiekstrekker van de Week van het Recht is de landelijke open dag van de rechtspraak. Alle rechtbanken en gerechtshoven zetten op zaterdag 7 november van 10.00 tot 16.00 uur de deuren open voor het publiek. Alle partijen in de rechtspleging dragen hun steentje bij. Rechters, officieren van justitie en advocaten spelen zichzelf in nagespeelde zittingen (straf-, civiel- en bestuursrecht). Op veel plekken kunnen bezoekers in toga op de foto en is er de mogelijkheid om met rechters, officieren en advocaten in gesprek te gaan. Meer informatie over de Week van het Recht en een overzicht van alle activiteiten vindt u op www.weekvanhetrecht.nl en www.opendagvanderechtspraak.nl.