Kabinet wil enkele-feitconstructie in Awgb schrappen
Minister Ter Horst stelt voor de zogenaamde ‘enkele-feitconstructie’ in de Algemene wet gelijke behandeling te schrappen. Het evenwicht tussen de verschillende grondrechten in de wet verandert daardoor niet. Wel moet een einde komen aan misverstanden die de huidige tekst oproept. Dat schrijft zij, mede namens haar collega’s van Justitie, SZW, OCW, WWI en de staatssecretaris van VWS, in een brief aan de Kamer. De Tweede Kamer zal er op 30 september met de minister over spreken. Het kabinet is van plan volgend jaar een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer in te dienen, waarin dit zal worden geregeld.
‘Enkele-feitconstructie’ duidt op de wijze waarop volgens de wet moet worden omgegaan met een uitzondering op het verbod op ongelijke behandeling. Deze uitzondering regelt dat instellingen op godsdienstige en levensbeschouwelijke grondslag, zoals bijzondere scholen, een personeelsbeleid mogen voeren waarin rekening wordt gehouden met hun grondslag. Dat wil zeggen dat zij beroepsvereisten mogen stellen die nodig zijn voor het verwezenlijken van hun grondslag. En zij mogen van hun personeelsleden een houding van goede trouw en loyaliteit verlangen. Bepaalde persoonskenmerken als ras, geslacht, nationaliteit, hetero- of homoseksuele gerichtheid mogen als zodanig echter niet worden beschouwd als redenen om personeelsleden te weigeren.
De manier waarop de ‘enkele-feitconstructie’ in de wet is verwoord, blijkt in de praktijk telkens opnieuw misverstanden op te roepen. Door de jaren heen hebben personen en organisaties laten weten niet goed met de huidige tekst uit de voeten te kunnen. Daaronder waren organisaties van zeer uiteenlopende aard, zoals de Europese Commissie, de Commissie gelijke behandeling, vertegenwoordigers van bijzondere scholen en belangenorganisaties van homo's en lesbiennes. Recent heeft de Europese Commissie te kennen gegeven dat de Nederlandse wet terminologisch te veel afwijkt van de Europese regels.
Het kabinet heeft eind vorig jaar advies gevraagd aan de Raad van State over de vraag, of de ‘enkele-feitconstructie’ geschrapt kan worden met behoud van de balans tussen de grondrechten. De Raad van State heeft in mei van dit jaar advies uitgebracht. Volgens de Raad is het goed mogelijk om de ‘enkele-feitconstructie’ uit de Algemene wet gelijke behandeling te vervangen door formuleringen uit de Europese Kaderrichtlijn zonder de in de wet neergelegde afweging tussen de verschillende grondrechten te wijzigen. Als de bewoordingen van de Europese regels in de wet worden overgenomen, verandert de bescherming van individuen tegen discriminatie niet, net zo min als de ruimte voor instellingen op levensbeschouwelijke en godsdienstige grondslag om eisen te stellen ter verwezenlijking van hun grondslag.