Startevenement A4 Burgerveen-Leiden
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Beste mensen,
Alexander Sakkers, de voorzitter van Transport en Logistiek Nederland, gaf mij in november 2008 deze schop.
Als steunbetuiging aan mijn ambitie om nog deze kabinetsperiode op dertig extra plaatsen in Nederland taaie fileknelpunten aan te pakken.
Deze fonkelnieuwe schop gaan we zodadelijk vuil maken.
De schop de grond in.
Vandaag in Leiden.
En de komende twintig maanden op dertig plaatsen in Nederland.
Dat is het doel van de nieuwe wet Versnelling Besluitvorming Wegprojecten.
Dit is het startpunt van een nieuw tijdperk.
We breken met de cultuur van eindeloze vertraging.
Van bestuurlijke besluiteloosheid.
Van ‘onderzoek op onderzoek’ en juridische schijngevechten.
Die mañana mañana-mentaliteit kàn niet meer.
Kàn niet meer omdat de bereikbaarheid op steeds meer plekken een gigantisch probleem is geworden.
Omdat ons milieu in de knel komt door gebrek aan doorstroming.
En omdat mensen het beu zijn om in onzekerheid te verkeren en structurele verbeteringen willen in hun dorp, stad of regio.
Daarom pakken we door.
We staan hier tussen Leiden, Leiderdorp en Zoeterwoude. Drie gemeenten die vergroeid zijn met deze rijksweg.
In 1958 is dit stuk van de A4 geopend voor het verkeer. Toen reden er per etmaal een paar duizend auto’s over de weg. Nú zijn dat er meer dan honderdduizend. Terwijl de verkeerscapaciteit ter hoogte van de Oude Rijn nog exact hetzelfde is.
Geen wonder dat het in deze flessenhals steeds vastloopt en dat de brug over de Oude Rijn nummer twee staat in de nationale file top 50.
TLN en EVO berekenden dat dit knelpunt in 2006 een schadepost van 29 miljoen euro opleverde. Dat zal sindsdien alleen maar meer geworden zijn.
Onlangs maakte het World Economic Forum bekend dat Nederland van plaats 8 naar plaats 10 is gezakt op de mondiale lijst van meest concurrerende landen. Als één van de vijf urgentste problemen in Nederland, noemt het forum de tekortschietende infrastructuur. Gebrek aan daadkracht schaadt dus onze economie.
Maar het is niet alleen de ondernemer die de dupe is.
Ook de omwonenden bleven door alle vertraging tot nu toe verstoken van oplossingen.
De mensen in Zoeterwoude en Leiderdorp kunnen erover meepraten. Onzekerheid. Geluidsoverlast. Vertraging. Sluipverkeer. Woongebieden die in tweeën worden gesplitst. Extra luchtverontreiniging door ronkende files.
We hebben al 20 jaar discussie. De startnotitie voor dit traject werd in 1994 uitgebracht. Vele jaren is gepraat over de inpassing van het project in de omgeving.
In 2006 waren we – met de vaststelling van het Tracébesluit - eindelijk zover dat we dóór konden.
Maar een juridische kwestie rond de afbakening van het luchtkwaliteitsonderzoek stak een spaak in het wiel.
Terecht zei men toen: dit kan zo niet meer. Er móet duidelijkheid komen over meetmethoden voor lucht en geluid. Anders blijven we struikelen van procedure naar procedure. En we moéten de besluitvorming structureel lostrekken, anders zakken we samen weg in het moeras.
Nu, twee jaar later, staan we er fundamenteel anders voor.
· Op basis van de adviezen van de commissie Elverding hebben we een nieuwe manier van besluitvorming geïntroduceerd: sneller en beter, dus met behoud van zorgvuldigheid. En met een intensieve betrokkenheid van omwonenden en belanghebbenden vroeg in het proces.
· We hebben Randstad Urgent, een gezamenlijke krachtsinspanning van bestuurders om onze Randstad weer een plek te geven tussen de Europese topregio’s.
· We hebben een Crisis- en herstelwet bij de Kamer ingediend die het mogelijk maakt bij belangrijke projecten voortvarend aan de slag te gaan.
· We hebben na bijna een halve eeuw van discussie een knoop doorgehakt over het nationale ‘icoon van vertraging’: de A4 Delft-Schiedam.
· En we hebben de spoedaanpak wegen, waarmee het parlement begin dit jaar heeft ingestemd: dertig extra schoppen de grond in. Vandaag zien we daarvan het eerste concrete resultaat. De Raad van State heeft in een nieuwe beroepsprocedure uitgesproken dat we zorgvuldig te werk zijn gegaan. We mogen dus beginnen.
We horen in de media geluiden dat het milieu, de inspraak en de rechtsbescherming door oprukkende asfaltmachines in de verdrukking zouden komen. En dat de ontevredenheid zou groeien.
Maar, beste mensen, wat zijn de feiten?
Feit 1: de rechtsbescherming is ongewijzigd gebleven.
De Spoedaanpak en de nieuwe Tracéwet veranderen niets aan de geldende procedures van inspraak en beroep. Ook de Crisis- en herstelwet tast de mogelijkheden voor inspraak en beroep van omwonenden en belanghebbenden niet aan. Wat die wet wèl doet is zorgen dat het bestuursproces soepeler verloopt.
Feit 2: De milieukwaliteitsnormen gelden onverkort.
We knagen niet aan de milieu-eisen op het gebied van lucht en geluid! Wèl verminderen we de last van eindeloze onderzoeken naar milieu- en geluidseffecten, door eindelijk duidelijkheid te geven over meetmethodes en meetgebieden.
Feit 3: De lucht in Nederland is nog nooit zo schoon geweest.
De hoeveelheid stikstofoxiden die wordt uitgestoten door het wegverkeer is in twintig jaar gehalveerd. Dit terwijl de hoeveelheid verkeer in die tijd fors toenam. Ook de totale hoeveelheid fijn stof die wordt uitgestoten daalt. De emissie van CO2 daalt ook licht.
Feit 4: Sinds twee jaar heeft de rechter in beroepsprocedures over wegprojecten geen negatieve uitspraken gedaan (met één uitzondering: A7 Zaandam-Purmerend).
De kwaliteit van ons werk is dus hoog.
Feit 5: De aandacht voor een goede inpassing van wegen in steden, dorpen en landschap is nog nooit zo groot geweest.
Kijk naar wat we willen doen met de A4 Midden Delfland. Kijk naar de A2-passage Maastricht. En kijk naar wat we hier gaan doen.
Beste mensen, de A4 Burgerveen-Leiden wordt een zorgvuldig ingepaste, hoogwaardige verbinding die zowel goed is voor de bereikbaarheid en de economie als voor het landschap en het milieu.
Ik wil graag onze partners – de gemeenten Leiden, Leiderdorp en Zoeterwoude, de provincie Zuid-Holland en het ministerie van VROM – bedanken voor de constructieve samenwerking. Dit succes heeft vele vaders en moeders. En gelukkig zijn velen van hen er vandaag bij.
Het wordt een beauty.
· De flessenhals verdwijnt. We gaan naar 2 x 3 rijstroken over een lengte van 20 kilometer. Dat verbetert de doorstroming aanzienlijk.
· Er komt een verdiepte ligging bij Leiderdorp over een afstand van 1400 meter. Daardoor kunnen de bewoners van de Kerkwijk en de Oranjewijk elkaar na 50 jaar weer zien en verbetert bovendien de kwaliteit van de lucht die ze inademen.
· We kiezen voor een aquaduct onder de Oude Rijn, zodat de verouderde brug kan verdwijnen. Dat komt het landschap hier in het Groene Hart ten goede.
· En er komen horizontale geluidsschermen die een natuurlijke, mosachtige bedekking krijgen. Het wordt dus ook stiller.
Het aanpakken van de A4 is dus een daad van duurzame mobiliteit.
In 2014 is het allemaal klaar. Voordat het zover is, moet er nog heel veel gebeuren. En ik besef heel goed dat de omwonenden en weggebruikers tijdens het bouwproces de nodige overlast zullen ervaren.
Mijn mensen van Rijkswaterstaat en de aannemer zullen er samen alles aan doen om die overlast tot het uiterste te beperken. Maar een klus van deze omvang gaat nu eenmaal gepaard met tijdelijk ongemak. Ik hoop dat iedereen daar begrip voor heeft. Gelukkig zijn omwonenden en belanghebbenden heel actief bij het project betrokken. Die betrokkenheid is cruciaal om een project tot een succes te maken. Ik vertrouw erop dat we samen de vinger aan de pols zullen houden.
De opdrachtnemer (BAM) spant zich tot het uiterste in. We hebben de laatste jaren een omslag gemaakt naar een andere vorm van samenwerking waarin de opdrachtnemer verantwoordelijk is voor het totale ontwerp en de uitvoering. We benutten de expertise en de creativiteit van de markt maximaal. Mijn mensen van Rijkswaterstaat bewaken het proces zeer nauwlettend, maar gaan niet in de schoenen van de ontwerpers en uitvoerders staan. Dat scheelt in tijd en is uiteindelijk ook goedkoper.
Ook zó werken we aan versnelling.
Als in 2015 ook het A4-gedeelte tussen Delft en Schiedam klaar is, kan de weggebruiker in één vloeiende beweging doorrijden van Badhoevedorp naar de Beneluxtunnel.
Daarmee maakt de A4 de belofte van vijftig jaar geleden waar, en wordt ze eindelijk de ruggengraat van een bereikbare Randstad.
Er zit nog heel veel in het vat. We gaan dóór. Nog dit jaar zal de schop óók de grond in gaan op de A9, tussen Holendrecht en Diemen.
Maar eerst de A4 Burgerveen Leiden.
Ik ben blij dat onze W4-partners hier zijn om hun betrokkenheid bij dit project nogmaals te onderstrepen. Dat komt tot uiting in de gezamenlijke ondertekening van de wijzigingsovereenkomst W4. Graag wil ik mijn bestuurlijke partners uitnodigen voor die ondertekening:
· Mirjam Ates (Zoeterwoude);
· John Steegh (Leiden);
· Peter Glasbeek (Leiderdorp);
· Asje van Dijk (Zuid-Holland).