Verhagen: Nederland minder afhankelijk van buitenlandse energie
Nederland moet zich meer richten op eigen energiebronnen. Door de verschuivende machtsverhoudingen in de wereld kan Nederland het zich niet veroorloven al te zeer afhankelijk te worden van energie-aanvoer uit andere landen. Dat bepleit minister Verhagen in zijn toespraak ter gelegenheid van de opening van het academisch jaar van de Universiteit Leiden.
“Met het oog op onze eigen veiligheid, is het van belang dat we diversifiëren,” zo stelt Verhagen (Buitenlandse Zaken). “Windparken in de Noordzee en kernenergie kunnen alternatieven zijn voor de import van olie en gas. Om aan onze klimaatdoelstellingen te voldoen, maar ook om onszelf minder gevoelig te maken voor leverage van anderen.”
Nederland heeft de laatste jaren heel bewust gewerkt aan de opbouw van een brede relatie met Rusland, waarin samenwerking op energiegebied, gebaseerd op wederzijdse afhankelijkheid en belangen, is verdiept en verbreed. Maar de crisis in de Kaukasus van de afgelopen maand laat zien dat de Russen ook aan hele andere zaken belang hechten.
Verhagen waarschuwt dat Nederland niet alles tegelijk kan. “Aan de ene kant een ‘onaanvaardbaar’ uitspreken tegen Rusland vanwege Georgië, aan de andere kant geen oog hebben voor de afhankelijkheidsrelatie die er nu tot op grote hoogte is. Juist daarom zouden we ons niet langer moeten blijven verzetten tegen alternatieven voor onze huidige externe afhankelijkheid.”
In de toespraak, getiteld ‘Veranderende wereld, vaste waarden: buitenlands beleid in de 21e eeuw,’ analyseert Verhagen de gevolgen van nieuwe spanningsvelden voor de internationale orde en het buitenlandse beleid van Nederland. Hij constateert dat de val van de Muur de globalisering heeft versneld en de materiële welvaart vergroot, maar niet heeft geleid tot wereldwijde democratisering waarop was gehoopt. Ook in de 21e eeuw zijn er landen die ouderwetse machtspolitiek verkiezen boven een verantwoordelijke internationale opstelling.
Willen we de veiligheid en welvaart van Nederland ook in de toekomst behouden, dan moeten we volgens Verhagen de opkomende machten inbedden in internationale organisaties, samen met onze bondgenoten blijven opkomen voor vrijheid, democratie en mensenrechten in de wereld, en investeren in een Europese Unie die een politieke factor van betekenis is op het wereldtoneel.
“Daarom zal de Unie zal niet alleen meer moeten investeren in samenwerking maar ook méér moeten uitgeven aan militaire capaciteiten,” aldus Verhagen. “Politieke macht is immers niet geloofwaardig als deze niet wordt geruggensteund door militaire macht.” Dat heeft ook voor Nederland gevolgen. “In het kader van de Defensieverkenningen, het kabinetsonderzoek hoe de financiën van Defensie er in de toekomst moeten uit zien, moet hier rekening mee worden gehouden.”
Verhagen sprak de genodigden in de Hooglandse Kerk in Leiden per video toe. Vanwege de ingelaste Europese top in Brussel over de crisis tussen Georgië en Rusland kon hij niet zelf aanwezig zijn. De Universiteit Leiden werd in 1575 opgericht en is de oudste universiteit van Nederland.