Migranten betrekken bij armoedebestrijding in ontwikkelingslanden
Kennis en ervaring van migranten moeten beter worden gebruikt bij de bestrijding van armoede in ontwikkelingslanden. Dat staat in de notitie ‘ Internationale migratie en ontwikkeling 2008’ waarmee de ministerraad heeft ingestemd op voorstel van minister Koenders voor Ontwikkelingssamenwerking en staatssecretaris Albayrak van Justitie.
Onderdeel van dit beleid is het stimuleren van de zelfstandige terugkeer van migranten die niet langer in Nederland mogen blijven omdat ze geen verblijfstatus hebben. Dit geschiedt onder meer via scholing of hulp bij het opzetten van een eigen bedrijf in het land van herkomst. Daarnaast wordt gestimuleerd dat overheden van ontwikkelingslanden over het inzicht, de capaciteit en de mogelijkheden beschikken voor het voeren van een adequaat migratiebeleid. Rekening houdend met de behoeften van het land van herkomst kan ingezet worden op verbetering van dataverzameling, het bestrijden van illegale immigratie door verbeterd grensbeheer, het bestrijden van mensenhandel etc.
Het kabinet maakt vijf miljoen euro vrij voor dit migratie- en ontwikkelingsprogramma, dat kan worden uitgevoerd in de veertig landen waarmee Nederland een ontwikkelingsrelatie onderhoudt en in Marokko, Angola en Sierra Leone. Migranten krijgen onder meer de kans om tijdelijk terug te keren om hun kennis, vaardigheden en middelen in te zetten voor ontwikkeling in hun land van herkomst. Het kabinet vindt dat migranten een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling en wederopbouw van hun land met de expertise die zij in Nederland hebben opgedaan.
In het kader van circulaire migratie als actueel thema in internationale fora bestaan er nog veel vraagtekens over hoe dit project in de praktijk werkt. Een pilot is bedoeld om hier meer duidelijkheid over te krijgen (risico’s; mogelijkheden en onmogelijkheden). Bezien wordt of circulaire migratie toegevoegde waarde heeft in de ontwikkelingssamenwerking. Daartoe zullen afspraken worden gemaakt met een land van herkomst (ook over medewerking bij terugkeer) en hierbij te betrekken bedrijven. Het zal gaan om mensen die reeds een vakgerichte basisopleiding hebben gevolgd en na twee jaar moeten teruggaan naar hun land van herkomst om daar de verworven kennis en ervaring te kunnen inzetten. Inkomen en huisvesting worden geregeld met bedrijven waarvoor zij zullen werken. Er komen twee pilots voor elk maximaal 100 circulaire migranten.
Het kabinet wil migrantenorganisaties meer betrekken bij ontwikkelingssamenwerking. Voorts wordt de samenwerking versterkt met landen van herkomst en transit op het terrein van terugkeer en herintegratie van eigen onderdanen, capaciteitsopbouw ten behoeve van migratie, bescherming van vluchtelingen en bestrijding van mensenhandel en –smokkel. In de afgelopen periode werd hiermee in Ghana al ervaring opgedaan.
Het aantal migranten in de wereld is momenteel naar schatting 200 miljoen mensen. Migranten maakten in 2007 240 miljard dollar over voor investeringen en naar familie en vrienden in hun geboorteland. Dat is twee keer zoveel als de totale jaarlijkse uitgaven aan ontwikkelingssamenwerking. Negatieve effecten van migratie worden vooral gevoeld in de zorgsector, omdat veel artsen en verpleegkundigen uit ontwikkelingslanden in Westerse landen werk vinden.