Beantwoording Kamervragen inzake redlining bij woonverzekeringen

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

Datum 10 juli 2009
Ons kenmerk: FM09-1225
Betreft Kamervragen van de leden Vos, Depla en Weekers over redlining bij woonverzekeringen

Geachte voorzitter,

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen gesteld door de leden Vos, Depla en Weekers over ‘redlining’ bij woonverzekeringen.

Hoogachtend,

Wouter Bos
de minister van Financiën

1
Bent u bekend met het bericht dat ING in bepaalde postcodegebieden geen woonverzekeringen aanbiedt ?

Ja

2
Heeft u gegevens over ‘redlining’ door verzekeraars, in het bijzonder of andere verzekeraars ook in bepaalde postcodegebieden geen verzekeringen aanbieden?

Er zijn mij geen exacte gegevens bekend over de omvang van ‘redlining’ door verzekeraars. Af en toe bereiken mij signalen waarin verzekeraars ervan worden beticht zich van ‘redlining’ te bedienen. Of daar daadwerkelijk sprake van is, is niet eenvoudig vast te stellen omdat dit een juridische beoordeling vergt. Inzicht in de omvang van de praktijk zou nader onderzoek vergen.

3
Deelt u de mening dat deze vorm van postcodediscriminatie in tegenspraak is met het principe van verzekeren, namelijk samen risico’s delen?

Ja, de genoemde praktijk acht ik in strijd met het grondbeginsel van solidariteit dat een belangrijke pilaar vormt van het verzekeringsbedrijf. Verzekeraars hebben ook met betrekking tot woonverzekeringen een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het kan niet zo zijn dat een bepaalde groep consumenten indirect op grond van ras of nationaliteit verstoken blijft van een product of dienst als gevolg van door een verzekeraar gevoerd beleid.

4
Deelt u de mening dat het uitzonderen van woonverzekeringen voor bepaalde postcodegebieden haaks staat op het prachtwijkenbeleid?

Het uitzonderen van bepaalde postcodegebieden kan naar mijn mening het beleid van het kabinet dat is gericht op het verbeteren van de prachtwijken frustreren. Indien bewoners in een dergelijke wijk geen woonverzekering kunnen afsluiten kan dat de leefbaarheid van deze achterstandswijken negatief beïnvloeden. Als het voorkomt, zal minister Van der Laan meteen de verzekeraars bij hem aan de tafel roepen.

5 en 6
Welke mogelijkheden heeft het kabinet om postcodediscriminatie via ‘redlining’ te voorkomen? Bent u bereid van een van deze mogelijkheden gebruik te maken om postcodediscriminatie te voorkomen?

De aanpak van discriminatie vormt een speerpunt van het kabinetsbeleid. Dit geldt ook voor mijn beleidsterrein. Verzekeraars moeten zich houden aan het in de wet verankerde discriminatieverbod en de gelijke behandelingswetgeving. Een consument kan zich op grond hiervan tegen ‘redlining’ verweren. Consumenten kunnen ook met een klacht bij een lokale antidiscriminatievoorziening terecht. Deze registreert de klacht en verleent onafhankelijk advies en bijstand. Een dergelijke voorziening kan de consument ook bijstaan in de gang naar de Commissie Gelijke Behandeling. De consument kan ook zelfstandig een klacht indienen bij de Commissie Gelijke Behandeling. Het is aan de Commissie Gelijke Behandeling zelf om ambtshalve of op verzoek van een belanghebbende tot een eventueel onderzoek te besluiten. Met het oog daarop heb ik de Commissie deze (mogelijke) problematiek onder ogen gebracht.
Deze Commissie heeft in het verleden een belangrijke rol gespeeld bij het aanpakken van ‘redlining’ door hypothecaire financiers. Zij heeft in dat verband een onderzoek uit eigen beweging verricht en op basis daarvan concrete aanbevelingen gedaan. Dit optreden - in combinatie met politieke druk van mijn voorganger - heeft er toe geleid dat de bancaire sector de Gedragscode Hypothecaire Financieringen heeft aangepast. Deze code kent sinds 1 januari 2007 een bepaling die discriminatie op grond van postcode verbiedt.
Ik zal de verzekeraars wijzen op de rol die de Commissie Gelijke Behandeling mogelijk ook hier kan spelen. Met name de mogelijkheid voor een verzekeraar om een individueel product te laten toetsen door de Commissie – door een oordeel eigen handelen te vragen – lijkt me een goede aanpak om indirecte discriminatie bij de verkoop van een verzekering te voorkomen. Indien er meer duidelijkheid is over de omvang van de problematiek, zal ik overwegen om verzekeraars aan te spreken om door middel van zelfregulering verbetering in de situatie te brengen.