Illegaal werk in risicosectoren verder gedaald
In de horeca, land- en tuinbouw, vlees- en visbranche, detailhandel en bij autobedrijven heeft de Arbeidsinspectie in 2008 weer minder illegale arbeid geconstateerd. Deze trend is zichtbaar sinds 2006.
Het gaat om sectoren waarvan bekend is dat de wet hier slechter werd nageleefd dan elders. Dat het de afgelopen jaren steeds wat beter gaat, is een gevolg van de intensieve controles door de Arbeidsinspectie en de hoge boetes. Ook speelt mee dat bijvoorbeeld Polen, Tsjechen en Hongaren sinds 1 mei 2007 zonder vergunning in Nederland mogen werken. Voorheen kwamen veel mensen die illegaal werkten uit de nieuwe EU-landen.
Wel laten malafide werkgevers nu meer mensen uit Bulgarije en Roemenië illegaal werken. Hoewel deze landen zijn toegetreden tot de EU, is voor hen nog een vergunning nodig. Ook het aantal Bulgaarse zelfstandigen zonder personeel is toegenomen. In sommige gevallen is het de bedoeling om hiermee de vergunningplicht te ontduiken, omdat de ‘zelfstandige’ in de praktijk als werknemer werkt.
Dit kwam onder meer voor in de horeca, waar enkele Bulgaren als zelfstandig afwassers bleken te zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. In deze sector werden de meeste overtredingen begaan bij Chinese restaurants: bij 19 procent van de inspecties was iets mis, tegen 16 procent voor de hele sector.
In de detailhandel voor niet-westerse producten was er iets mis bij 16 procent van de inspecties. In stadsdeel de Baarsjes in Amsterdam lag dit percentage veel lager: hier constateerde de Arbeidsinspectie overtredingen bij 5 procent van de inspecties. Hier hadden de inspecteurs vooraf informatie uitgedeeld aan ondernemers. Momenteel vinden vergelijkbare acties plaats in andere grote steden.
In de land- en tuinbouw (overtredingen bij 11 procent van de inspecties) verbetert de situatie in in het algemeen. Het aantal overtredingen in de noordelijke provincies, Gelderland, Utrecht, Flevoland, Limburg en het Westland ligt echter duidelijk hoger dan het landelijk gemiddelde. In deze regio’s zal de Arbeidsinspectie streng blijven controleren.
Bij de autobedrijven (overtredingen bij 11 procent van de inspecties) was bijna een tiende van de inspecties gebaseerd op een melding bij de Arbeidsinspectie over vermoedelijke illegale arbeid of onderbetaling. Hierover heeft de Arbeidsinspectie afspraken gemaakt met de betrokken werkgeversvereniging. Bij deze inspecties was er bij 30 procent iets mis. Hieruit blijkt het belang van deze meldingen.
In de vleesbranche signaleerde de Arbeidsinspectie overtredingen bij 9 procent van de inspecties, in de visbranche bij 3 procent. De daling is in dit geval mede te danken aan de afspraken die hierover binnen de vleessector zelf zijn gemaakt. Het illegale werk in deze sectoren is zo ver gedaald dat de Arbeidsinspectie hier voortaan alleen nog maar naar aanleiding van meldingen controleert.
In 2009 bekijkt de Arbeidsinspectie of de economische crisis aanleiding is voor bedrijven om de kosten te drukken door meer mensen illegaal te laten werken.
Projectrapportage: Naleving Wet arbeid vreemdelingen en Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag in de detailhandel, bouw, schoonmaak, land- en tuinbouw, vlees & vis, horeca en autobedrijven