Minder rompslomp en efficienter werken met de Flora- en faunawet
Minister Verburg heeft de gedragscode natuur aan het bosschap gepresenteerd. Deze gedragscode geeft een handleiding hoe natuurbeheerders om moeten gaan met planten en dieren en de beschermende regels van de Flora- en faunawet. Als natuurbeheerders volgens de code werken, dan hoeft er geen ontheffing van de Flora-en Faunawet aangevraagd te worden. Minister Verburg: "U heeft een werkbaar evenwicht gevonden tussen enerzijds de geboden en vooral de verboden van de Flora- en faunawet en anderzijds de dagelijkse praktijk van uw werkvloer."
Toespraak van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), bij de overhandiging van de gedragcode Natuurbeheer, 24 juni 2009 in Den Haag.
Dames en heren,
Hier heb ik 'em dan, de gedragscode Natuurbeheer die ik zometeen met veel plezier zal overhandigen aan de voorzitter van het Bosschap, de heer Nijpels.
Voordat ik dat doe, wil ik eerst een aantal natuurorganisaties bedanken. Want zonder hun medewerking, zonder hun constructieve samenwerking zou ik dit document nu niet omhoog kunnen houden. Dus dank aan Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, de Stichting Beheer Natuur en Landelijke Gebied, De Landschappen en de Federatie van Particuliere Grondeigenaren.
En ik wil meteen maar even zeggen dat u uitstekend werk heeft geleverd. Ik geef u daarvoor een groot compliment. U heeft een werkbaar evenwicht gevonden tussen enerzijds de geboden en vooral verboden van de Flora- en faunawet en anderzijds de dagelijkse praktijk van uw werkvloer.
En bovendien, en dat vind ik minstens zo belangrijk, deze code schept duidelijkheid en biedt houvast. Iedereen weet nu waar hij aan toe is, waarmee vervelende discussies en ellenlange procedures tot het verleden kunnen gaan behoren.
Goed dus, dat die code er nu is. Want natuurlijk mag het niet zo zijn dat wetgeving het natuurbeheer nodeloos in de weg mag zitten. En sterker nog: natuurbeheerders als u en mijn ambtenaren, moeten elkaar niet nodeloos bezighouden met het opstellen en beoordelen van ontheffingsaanvragen, wanneer dat efficiënter geregeld kan worden. Dat kost meer bomen aan papier. En die proberen we nu juist te besparen. Hoewel, haast ik me ook te zeggen, het natuurdoel heiligt natuurlijk niet alle middelen. Ook beheerders moeten zich aan de wet houden.
Ik weet echter bijna zeker dat dat geen probleem zal worden. Immers, en dat vind ik ook een sterk punt van de code, de maatregelen in deze gedragscode zijn opgesteld door de natuurbeherende organisaties zelf. De code sluit daardoor nauw aan bij de dagelijkse praktijk. Iedere organisatie van natuurbeheerders zal hiermee uit de voeten kunnen.
Bovendien biedt de gedragscode beheerders de mogelijkheid om de beheermaatregelen uit die gedragscode op te nemen in hun planning.
En als er dan - conform die code - wordt gewerkt, dan geldt er automatisch een vrijstelling van de Flora- en faunawet, zodat er geen individuele ontheffingen hoeven worden aangevraagd. En dat scheelt zowel de beheerders, als mijn ministerie, veel tijd én nog meer geld.
Ik geef u een voorbeeld van hoe die code werkt: er bestaat al heel lang een controverse tussen rietsnijders en Vogelbescherming Nederland. Rietsnijders snijden riet om te voorkomen dat het rietland verdroogt en verlandt. Tegelijkertijd echter verstoren ze daarbij wel de moerasvogels die daar zitten te broeden.
Deze patstelling is nu doorbroken door in de gedragscode op te nemen dat de rietsnijders tot half april kunnen blijven snijden en dat daarna de moerasvogels met rust worden gelaten. Waarbij overigens de rietsnijders ook nog hebben beloofd om ook voor half april de rust van de dieren zoveel als mogelijk te respecteren. En dat is een oplossing waarmee zowel de rietsnijders als de Vogelbescherming uit de voeten kunnen.
Dergelijk oplossingen zullen in de toekomst meer moeten worden gesloten. Daarom wil ik - misschien ten overvloede, maar ik doe het toch - u nog enkele aanbevelingen meegeven. De gedragscode wordt alleen een succes als er uitvoerig - en met alle betrokkenen - wordt afgestemd en overlegd. Dat kost misschien in het voortraject tijd, maar dat win je weer aan de achterkant. En dat win je ook terug in draagvlak. Verder is een uitstekende kennis van zaken onontbeerlijk om werkbare afspraken te maken: waar zitten welke beschermde soorten, wat is de functie van die plek, en welke maatregelen zullen de soort niet aantasten.
En daarbij is ook heel belangrijk: hoe maken we dat duidelijk: naar de werknemers, de loonarbeiders, de vrijwilligers en alle anderen die weleens hand- en spandiensten verrichten.
Ik ben dan ook zeer blij dat u inmiddels werkt aan een 'Veldversie' van de gedragscode. En kleine handzame pocket waarin de gedragscode is opgenomen en die eenieder makkelijk in zijn/haar binnenzak kan meenemen. Uw volgende uitdaging ligt daarin echter alweer besloten. Immers, de bedoeling van de gedragscode is om het werken in de praktijk makkelijker te maken, en niet om de uitvoerder op te zadelen met meer regeldruk en administratieve rompslomp. Hou het simpel, makkelijk en klein.
Mijnheer Nijpels, hierbij overhandig ik u met veel plezier de gedragscode Natuurbeheer.