Omgaan met seksualiteit
Een grote groep jongeren weet te weinig van seksualiteit. Ze denken bijvoorbeeld dat meisjes onvruchtbaar worden door het gebruik van de pil. Goede seksuele voorlichting is daarom van groot belang. PretermRutgers in Den Haag gaat daarvoor naar scholen en Parkpop. Staatssecretaris Bussemaker opende op 24 juni 2009 het nieuwe pand van de kliniek en sprak onderstaande toespraak uit.
Dames en heren,
Gefeliciteerd met dit nieuwe pand. Een statig gebouw in een statige buurt. Dat maakt zichtbaar dat seksualiteit en abortus in alle openheid en professionaliteit plaatsvinden. Dat verdient uw werk ook!
Het werk van PretermRutgers valt in twee delen uiteen. Abortus en eerstelijns seksualiteitshulpverlening. Beide zijn niet los te koppelen van elkaar. Voorlichting en seksualiteitshulpeverlening zijn van groot belang om het aantal abortussen in Nederland zo laag mogelijk te houden. Daarin slagen we heel goed: Nederland kent internationaal gezien een van de laagste abortuscijfers. En dat niet alleen, doordat de abortushulpverlening in Nederland op zo’n hoog niveau staat, leidt het zelden tot complicaties. Dat komt natuurlijk op de eerste plaats doordat de artsen en verpleegkundigen hun werk uitstekend en deskundig doen. Een andere reden is dat abortus in zeer goed uitgeruste behandelklinieken plaatsvindt, zoals deze. Waar gewerkt wordt volgens de nieuwste medische inzichten met alle aandacht voor goede hulpverlening en adequate zorg. Het zijn haast kleine ziekenhuisjes.
Ik noemde al de tweede belangrijke taak van PretermRutgers: aanvullende eerstelijns seksualiteitshulpverlening. Ook wel Sense-spreekuren genoemd. Elk jaar worden ongeveer 200.000 jongeren voor het eerst seksueel actief. Zij moeten leren eigen wensen en grenzen op het gebied van seksualiteit aan te geven, respect voor anderen kunnen opbrengen, leren dat seks heel fijn kan zijn maar dat je ook moet weten welke mogelijke risico’s aan seks zitten. Met andere woorden: ze moeten leren over belangrijke zaken als autonomie van het individu, weerbaarheid, respect.
U ondersteunt de jongeren die dat nodig hebben met de Sense spreekuren. Jongeren kunnen hier gratis en anoniem terecht. Ook in de rest van het land heb ik zulke zogenoemde Sense-spreekuren mogelijk gemaakt. Deze spreekuren lijken in opzet enigszins op de vroegere Rutgershuizen, u hebt er daarom misschien ook bewust voor gekozen deze naam te behouden. Nou zijn spreekuren heel belangrijk, maar hoe zorg je er voor dat jongeren er gebruik van maken? Ze hebben vaak een duwtje in de rug nodig. U geeft dat duwtje door naar buiten te gaan, de jongeren op te zoeken. U geeft informatie op scholen en bent aanwezig op plaatsen waar veel jongeren komen, zoals Parkpop. Als jongeren dan met vragen of verzoeken om advies komen, stuurt u ze door naar de spreekuren. Ik vind dat een prima initiatief.
Investeren in kennis over seksualiteit is geen overbodige luxe, zo blijkt uit onderzoek. Er zijn jongeren met een groot gebrek aan feitelijke seksuele kennis. Zo weet één op de drie jongeren niet dat je ook zwanger kunt raken zónder dat de jongen klaarkomt. Een even grote groep denkt dat je een soa kunt voorkomen door jezelf goed te wassen. De helft (!) van de jongens denkt dat een meisje onvruchtbaar kan worden van de pil. Natuurlijk ligt de verantwoordelijkheid om voorlichting te geven op de eerste plaats bij de ouders. In veel gezinnen gebeurt dit gelukkig ook.
Maar helaas wordt niet in alle gezinnen openlijk gesproken over seksualiteit. Bijvoorbeeld aan bepaalde allochtone gezinnen waarin spreken over seksualiteit taboe is. Kinderen moeten dan hun informatie elders halen. Bijvoorbeeld op school. Maar niet alle scholen zorgen voor adequate seksuele voorlichting en vorming. Sommigen doen er veel aan, anderen veel minder, of ze behandelen alleen de technische en niet de relationele aspecten.
Ik ondersteun ouders en scholen in het geven van voorlichting en heb daarom onder meer lespakketten laten ontwikkelen voor docenten. Zoals het succesvolle VMBO-lespakket Lang leve de liefde, gericht op thema’s als weerbaarheid, communicatie en het ontwikkelen van persoonlijke normen. En zoals u wellicht weet heb ik een betrouwbare website voor jongeren laten ontwikkelen - www.sense.info. En wordt iemand, ondanks alle goede voorlichting door u en anderen toch zwanger, dan is er betrouwbare abortushulpverlening. Om deze hulp op het huidige hoge niveau te houden en verder te professionaliseren, heb ik geld beschikbaar gesteld voor verdere scholing van artsen en verpleegkundigen. Bovendien ontwikkelen we een nieuwe richtlijn waaraan goede abortushulpverlening moet voldoen.
Dames en heren, voorlichting geven en de kennis over seksualiteit vergroten vind ik erg belangrijk. Maar ook jongeren weerbaar maken vind ik een belangrijke taak voor u en uw collega instellingen. Maar liefst 18% van alle meisjes zegt ervaring te hebben gehad met seksuele dwang. Ook 4% van de jongens heeft deze ervaring. Soa-preventie is een ander belangrijk element van mijn beleid. Het aantal chlamydia-infecties onder jongeren neemt bijvoorbeeld nog steeds toe. Nu lijkt het net of er alleen problemen zijn met seksualiteit. Ik wil benadrukken dat dat niet zo is. En u bent het ongetwijfeld met mij eens. Met het grootste deel van de Nederlandse jongeren gaat het goed op het gebied van seksuele gezondheid. Maar voor dat deel met wie het niet goed gaat, is onze inzet zo belangrijk. Ook uw inzet, met PretermRutgers.
Ik sluit af. En dat doe ik door nogmaals te benadrukken dat ik het werk dat u doet erg belangrijk vind. Dat geldt voor de abortusartsen en -verpleegkundigen en dat geldt voor de mensen die zich bezighouden met de aanvullende seksualiteitshulpverlening. Gezamenlijk draagt u er aan bij dat mensen in Nederland goed kunnen omgaan met seksualiteit en dat er, indien nodig, zeer professionele hulpverlening voor handen is.