Antwoorden op kamervragen van Van Gerven over de voorlichting over het HPV-vaccin
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Antwoorden van minister Klink op de vragen van het Kamerlid Van Gerven (SP) over de voorlichting over het HPV-vaccin (Ingezonden 12 maart 2009).
Vraag 1
Deelt u de mening dat de informatie zoals die in de voorlichtingsfolder van het RIVM te rooskleurig is verwoord en dat daar geen ruimte wordt gegeven aan de bezwaren die ook de Gezondheidsraad constateerde? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid de informatiefolder aan te passen?
Antwoord 1
De informatiefolder is onderdeel van een pakket aan informatie dat in één keer is aangeboden aan ouders en de meisjes. Dat pakket bestond uit de uitnodigingsbrief, de folder en de website www.prikenbescherm.nl. Voor deze vorm is gekozen, omdat niet alle informatie in één folder kon worden gegeven, zonder de folder te overladen. In dit informatiepakket staat dat vaccinatie niet alle gevallen van baarmoederhalskanker kan voorkomen en dat vaccinatie bijwerkingen kan hebben.
De Gezondheidsraad heeft voor- en nadelen van de vaccinatie afgewogen en heeft op grond daarvan geadviseerd om inenting tegen baarmoederhalskanker op te nemen in het Rijksvaccinatieprogramma en een inhaalcampagne te organiseren voor 13- tot en met 16-jarige meisjes. In haar advies heeft de Gezondheidsraad één argument gegeven tegen opname van HPV-vaccinatie in het RVP (zie GR-rapport blz. 79 ‘Wat pleit tegen?’). Door de hoge marktprijs van het vaccin was invoering niet kosteneffectief. Deze informatie is echter niet relevant voor meisjes en hun ouders in de afweging om de dochter al dan niet op individuele basis tegen HPV te beschermen en is daarom niet opgenomen in het informatiepakket.
Vraag 2
Erkent u dat de folder te veel een schijnzekerheid geeft aan meisjes? Deelt u de mening dat in de folder op zijn minst informatie over het voorkomen van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) en dus ook andere varianten van het HPV-virus in de folder had moeten staan? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 2
Zoals ook bij het antwoord bij vraag 1 is aangegeven, vormt de folder één onderdeel van een aangeboden informatiepakket. In zijn geheel komt naar voren dat vaccinatie niet alle gevallen van baarmoederhalskanker kan voorkomen en dat vaccinatie bijwerkingen kan hebben. Aangegeven wordt dat de vaccinatie beschermt tegen twee typen HPV die baarmoederhalskanker veroorzaken en niet tegen andere HPV-typen die ziekte veroorzaken.
Deze mededelingen staan in de folder en op de website wordt hier meer gedetailleerd op ingegaan.
De folder en de website zijn bedoeld voor het geven van informatie over het HPV-virus, baarmoederhalskanker en de vaccinatie tegen beide. In principe is het informatiepakket niet opgezet om informatie over andere ziekten te geven. Wel staat op de website dat veilig vrijen belangrijk is en blijft, wegens andere soa.
Vraag 3
Waarom is in de folder geen aandacht besteed aan de blijvende noodzaak van het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, mede gezien het feit dat de folder zowel voor de moeder als dochter is bedoeld? Vindt u niet dat hier een kans is blijven liggen om het nut van periodieke uitstrijkjes te benadrukken, ook bijvoorbeeld voor de nu moeilijk bereikbare groep van allochtone vrouwen?
Antwoord 3
Op de website kunnen ouders en dochters vinden dat het ‘uitstrijkje’ belangrijk is en blijft. Het is echter effectiever hierover met de meisjes te communiceren als ze worden uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Overigens is niet duidelijk hoe het bevolkingsonderzoek er uit zal zien over veertien tot achttien jaar, wanneer de eerste meisjes die nu in de campagne worden gevaccineerd daarvoor in aanmerking komen. Het is belangrijk om tegen die tijd de meisjes (dan vrouwen) goed te informeren over nut en noodzaak van deelname aan een dan bestaand programma.
De meeste moeders van meisjes in de leeftijd van 12 tot en met 16 jaar, vallen in de leeftijdscategorie vrouwen die nu in aanmerking komen voor een ‘uitstrijkje’. Er is voor gekozen om moeders via de oproep voor het bevolkingsonderzoekbaarmoeder¬hals¬kanker te wijzen op het belang van dit onderzoek na vaccinatie. Daarnaast worden ouders, met name moeders, geïnformeerd via ‘human interest’ bladen. Bovendien is samenwerking gezocht met het Nederlands Huisartsengenootschap om huisartspraktijken, waar uitstrijkjes worden afgenomen, van informatie te voorzien, zodat zij vragen hierover adequaat kunnen beantwoorden. Ook zijn de Nederlandse Vereniging voor Dokters Assistenten en de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie benaderd, omdat ook daar vragen van moeders verwacht kunnen worden.
Vraag 4
Erkent u dat op grond van de Wet geneeskundige behandelingsoverkomst (WGBO) jongeren tussen de 12 en de 16 alleen met instemming van hun ouder(s) of voogd(en) zich mogen laten vaccineren? Zo ja, erkent u dat de informatie in de folder niet klopt? Zo ja, bent u bereid deze aan te passen? Zo nee, waarom niet?
Is juridisch uitgezocht dat dit kon/mocht.
Antwoord 4
Ik verwijs hier naar antwoorden op eerdere vragen hierover van Kamerlid Wiegman-van Meppelen Scheppink van 23 februari 2009.
Vraag 5
Wat is uw reactie op het bericht dat de relatief lage opkomst bij HPV-vaccinatie te wijten is aan Indianenverhalen? 1)
Antwoord 5
Naar mijn mening zou het lage opkomst percentage heel goed een gevolg kunnen zijn van de indianenverhalen die de ronde doen. In de voorbereidingen hebben wij niet voldoende rekening gehouden met de dynamiek die de invoering van dit vaccin te weeg heeft gebracht. Ik heb u inmiddels toegezegd dat ik het proces zal laten evalueren.
Vraag 6
Erkent u dat, wanneer zorgvuldige en een onbetwiste beslissing voor grootschalige vaccinatie had plaatsgevonden, deze indianenverhalen geen makkelijke voedingsbodem hadden gehad? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 6
Mijn beslissing om over te gaan tot de vaccinatie is genomen op advies van de Gezondheidsraad. Deze heeft uitgebreid onderzoek gedaan en alle wetenschappelijke informatie gewogen en beoordeeld. Het besluit is zeer zorgvuldig genomen.
1) NRC Handelsblad, 10 maart 2009: “Zestig pct meisjes haalt vaccinatie”
Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van het lid Van der Vlies (SGP), ingezonden 11 maart 2009 (vraagnummer 2009Z04382)