Cliënt staat centraal in de AWBZ
De ministerraad heeft op voorstel van staatssecretaris Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van een brief waarin een nadere uitwerking wordt gegeven van haar visie op de toekomst van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). AWBZ-zorg moet nu en in de toekomst beschikbaar blijven voor iedereen die een onbetwistbare behoefte heeft aan langdurige zorg. Daarom moeten nu al maatregelen worden genomen om het systeem betaalbaar te houden en ervoor te zorgen dat solidariteit blijvend kan worden opgebracht.
Op dit moment wordt de AWBZ uitgevoerd namens de zorgverzekeraars door de regionale zorgkantoren. Deze afspraak loopt tot en met 2011. Er wordt nu gewerkt aan het realiseren van de omslag naar meer cliëntgerichte zorg. Uiterlijk 1 juli 2010 wordt besloten of het vanaf 2012 mogelijk is delen van de AWBZ door zorgverzekeraars uit te laten voeren voor eigen cliënten. Bij een definitief besluit hierover weegt zwaar dat niet alleen cliënten die dat willen en daartoe in staat zijn hun voorkeuren tot uitdrukking kunnen brengen, maar ook en vooral dat de zorg en ondersteuning voor de meest kwetsbare groepen altijd goed geregeld en gewaarborgd zijn.
De bekostiging van de AWBZ maakt een ontwikkeling door van aanbod- naar vraagsturing. Er wordt toegewerkt naar een bekostiging die gebaseerd is op het aantal en de soort cliënten die zorg ontvangen van een instelling. De bekostiging wordt steeds meer persoonsvolgend vormgegeven. Daarbij heeft de cliënt niet zelf het budget, maar volgt het budget een cliënt, ook wanneer die bijvoorbeeld naar een andere zorgaanbieder gaat. Dit in tegenstelling tot het persoonsgebonden budget (pgb) waarbij de cliënt zelf over het budget beschikt.
Bij het verder uitwerken van deze persoonsvolgende bekostiging voor de zorg in natura onderzoekt de staatssecretaris ook of bepaalde groepen de mogelijkheid van vouchers kan worden geboden. Cliënten krijgen dan een tegoedbon op basis van hun indicatie, die zij kunnen aanbieden bij zorgaanbieders.
Het pgb staat onder druk, onder andere door geluiden over fraude. In de afgelopen periode zijn maatregelen genomen om het oneigenlijk gebruik van het pgb tegen te gaan. Zo kan vanaf 1 juli 2009 het pgb uitsluitend op de rekening van de budgethouder worden gestort. Ook heeft het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) een richtlijn opgesteld voor indicatiestellers hoe te handelen bij druk van bemiddelingsbureaus. Verder wordt een kwalititeitskeurmerk ontwikkeld voor bemiddelingsbureaus en wordt bezien of het huidige verantwoordingssysteem van de pgb's optimaal is.
Bij het verlenen van pgb-zorg moet er sprake zijn van goede kwaliteit. Branchebelang Thuiszorg Nederland werkt aan de ontwikkeling van een keurmerk voor individuele professionals in de zorg. Bezien wordt in hoeverre dit keurmerk ook in de pgb-sector inzetbaar is voor zorgverleners.