Antwoorden op kamervragen van Smilde en Willemse-van der Ploeg over vergoeding van vervoerskosten voor psychogeriatrische patiënten die een GGZ-dagbehandeling krijgen
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
DZ-K-U-2926659
8 juni 2009
Geachte voorzitter,
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van de Kamerleden Smilde en Willemse-van der Ploeg (beiden CDA) over vergoeding van vervoerskosten voor psychogeriatrische patiënten die een GGZ-dagbehandeling krijgen (ingezonden 15 april 2009).
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Vraag 1
Is het u bekend dat voor psychogeriatrische patiënten die een GGZ-dagbehandeling krijgen, niet langer de kosten van het vervoer van en naar huis vergoed krijgen? 1)
Antwoord 1
Ziekenvervoer is een voorziening die valt onder de te verzekeren prestaties op grond van de Zorgverzekeringswet (Zvw) en in beginsel niet onder de aanspraken op grond van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Ziekenvervoer op grond naar de Zvw omvat ook vervoer naar een AWBZ-instelling voor onderzoek of behandeling of voor verblijf in een AWBZ-instelling.
De enige vervoersmogelijkheid in de AWBZ betreft het vervoer van en naar een AWBZ-instelling om daar begeleiding gedurende een deel van de dag te ontvangen. Recht op dat vervoer bestaat als het Centrum Indicatiestelling Zorg heeft vastgesteld dat de verzekerde daar een medische noodzaak voor heeft.
Anders dan in de vraag wordt verondersteld, is het dus niet zo dat alle verzekerden die dagbegeleiding ontvangen ook recht op vervoer hebben. Bij dit vervoer gaat het om de door de instelling geregelde vervoer op grond van de AWBZ voor verzekerden die daarvoor een indicatie hebben. In de vraag wordt overigens, anders dan in de brief waarnaar in de vraag wordt verwezen, gesproken van psychogeriatrische patiënten. In de desbetreffende brief gaat het om ouderen met psychiatrische problemen.
Met de overheveling van de geneeskundige geestelijke gezondheidszorg per 1 januari 2008 naar de Zvw is deze vervoersmogelijkheid op grond van de AWBZ niet meer aan de orde voor zover het gaat om dat deel van de begeleiding bij een psychiatrische behandeling die naar de Zvw-prestaties is overgeheveld.
Indien een verzekerde voor behandeling naar een AWBZ-instelling gaat, bestaat en bestond nooit recht op vervoer ten laste van de AWBZ.
Recht op vervoer ten laste van de Zvw bestaat in beginsel alleen indien:
de verzekerde nierdialyses moet ondergaan;
de verzekerde oncologische behandelingen met chemotherapie of radiotherapie moet ondergaan;
de verzekerde zich uitsluitend met een rolstoel kan verplaatsen;
het gezichtsvermogen van de verzekerde zodanig is beperkt dat hij zich niet zonder begeleiding kan verplaatsen.
Daarnaast is er een hardheidsclausule. Deze houdt in dat er ook aanspraak bestaat op vervoer voor verzekerden die door een langdurige ziekte of aandoening langdurig zijn aangewezen op vervoer en het niet verstrekken van vervoer zal leiden tot onbillijkheid van overwegende aard. De onbillijkheid wordt door de zorgverzekeraar vastgesteld aan de hand van een aantal criteria, zoals de duur en frequentie van de behandeling en de afstand.
Vraag 2
Is het waar dat de reden hiervoor is dat deze dagbehandeling niet langer onder de AWBZ valt, maar na de overheveling van deze zorg, onder de Zvw?
Antwoord 2
Door de overheveling is de vervoersmogelijkheid op grond van de AWBZ voor zover het gaat om begeleiding als onderdeel van geneeskundige zorg in geval van een psychiatrische aandoening komen te vervallen en gelden de mogelijkheden op grond van de Zwv. In beide situaties geldt dat voldaan moet zijn aan de in antwoord 1 omschreven voorwaarden, wil de verzekerde in aanmerking komen voor het vergoeden van vervoerskosten. Omdat de voorwaarden niet in alle opzichten gelijk zijn, is het in individuele situaties mogelijk dat niet langer recht bestaat op vergoeding van de vervoerskosten.
Vraag 3
Kunt u aangeven of er een mogelijkheid is vergoeding van vervoer hiervoor te krijgen? Zo ja, op grond van welke regeling? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 3
Indien een psychogeriatrische patiënt vóór de overheveling van de geneeskundige geestelijke gezondheidszorg van de AWBZ naar de Zvw begeleiding gedurende een dagdeel in een instelling ontving die nu hij ten laste van de zorgverzekering ontvangt, is het, zoals uit het vorenstaande blijkt, mogelijk dat het vervoer ten laste van de zorgverzekering komt indien de verzekerde voldoet aan de voorwaarden van die verzekering. Is dat niet het geval dan krijgt hij de kosten niet ten laste van de zorgverzekering vergoed. Het kan zijn dat hij zich voor die kosten aanvullende verzekerd heeft en dat hij uit dien hoofde de kosten vergoed krijgt.
Vraag 4
Is het mogelijk dat de regeling voor het vervoer binnen de Zvw, nl. het Besluit zorgverzekeringen art. 2.13, 2.14, 2.15 en 2.16, niet van toepassing is op deze groep patiënten, en wel omdat ten tijde van de inwerkingtreding van het Besluit zorgverzekeringen bedoelde doelgroep nog niet binnen de reikwijdte van de Zvw viel?
Antwoord 4
Nee. In de eerste plaats voorziet het Besluit zorgverzekering in samenhang met het op grond van de AWBZ gebaseerde Besluit zorgaanspraken AWBZ in alle situaties de mogelijkheden van ziekenvervoer die door het kabinet noodzakelijk worden geacht. In de tweede plaats is bij de opstelling van het Besluit zorgverzekering ervan uitgegaan dat de geneeskundige geestelijke gezondheidszorg met de inwerkingtreding van de Zvw zou zijn overgeheveld.
Vraag 5
Wanneer dit het geval is, bent u dan bereid de regeling aan te passen, of bent u anderszins bereid het probleem op te lossen? Zo ja, hoe?
Antwoord 5
Zoals in het antwoord op vraag 4 is aangegeven, is dit niet het geval.
1) www.ggz-nhn.nl, http://www.ggz-nhn.nl/nl/Clienten.htmlingezonden brief Cliëntenraad d.d. 7 april 2009