Advies Rob: Slagvaardig bestuur binnen bereik

Een slagvaardigere overheid ligt binnen bereik. De afgelopen jaren is al vooruitgang geboekt. Barrières binnen de rijksoverheid, in de samenwerking tussen bestuurslagen en als gevolg van juridisering kunnen worden geslecht. Voortzetting van het programma-ministerschap is wenselijk.

De Raad voor het openbaar bestuur komt tot deze conclusies in zijn advies ’Slagvaardig bestuur. Advies over integraliteit en vertrouwen in het openbaar bestuur’. Onder slagvaardig bestuur verstaat de Raad het herkennen van maatschappelijke problemen en het maken van heldere politieke keuzes; het kiezen van werkbare beleidsopties die ook steunen op draagvlak; aandacht in de uitvoering voor effectiviteit en meetbaarheid.

Slagvaardige rijksoverheid

Verkokering staat slagvaardigheid nog steeds in de weg. Aan het beging van een regeerperiode moet volgens de Raad gekozen worden voor vijf hoofdgebieden van beleid. Het programmaministerschap (nu Wonen, Wijken en Integratie, en Jeugd en Gezin) verdient navolging in het volgende kabinet. Wel dienen programmaministers te kunnen beschikken over een eigen budget, eigen ambtenaren en een eigen directoraat-generaal.

Samenwerking tussen bestuurslagen

Steeds moet duidelijk zijn welke bestuurslaag leidend is. Is het nationaal belang doorslaggevend, dan dient het rijk zijn stem doorslaggevend te laten zijn. Dat slechts twee overheidslagen bemoeienis met een kwestie zouden moeten hebben, vindt de Raad een te gemakkelijke oplossing. Het miskent dat dankzij een heldere taakafbakening soms drie of vier overheidslagen effectief kunnen samenwerken. Als gemeenten of provincies het voortouw hebben, dient het rijk zich terughoudend op te stellen en zich te beperken als het gaat om verantwoordingsgegevens.

Juridisering

De Raad komt tot de conclusie dat de afgelopen jaren veel problemen met betrekking tot de zogenoemde juridisering zijn opgelost. Wel heeft de Raad zorgen over de regeldruk. Er moet meer gewerkt worden met een uitvoerbaarheidstoets en overheden moeten blijvend investeren in juridische kwaliteitszorg.