Verklaring van Linschoten: Particulieren en terreinbeherende organisaties bundelen krachten voor nieuwe natuur

Nieuwsbericht | 27-05-2009 | 04:48

Zeven organisaties willen de komende jaren samen de schouders zetten onder de realisatie van de EHS en komen met een pakket aan voorstellen om de aanleg van nieuwe natuur te bevorderen. Een van de voorgestelde maatregelen heeft betrekking op de begeleiding van particulieren die binnen de EHS natuur willen realiseren. De organisaties doen ook voorstellen om particulier natuurbeheer financieel en fiscaal te stimuleren.

De partijen hebben op 27 mei de Verklaring van Linschoten ondertekend en aangeboden aan minister Verburg in aanwezigheid van het Interprovinciaal Overleg (IPO). De partijen verklaren dat een gelijkwaardige behandeling van particuliere natuurbeheerders en terreinbeherende organisaties van belang is. In de Verklaring doen zij voorstellen voor maatregelen die natuurbeheer door particulieren aantrekkelijker maken.

De Verklaring is ondertekend namens de Federatie Particulier Grondbezit (FPG), de Stichting Beheer Natuur en Landelijk gebied (SBNL), Natuurlijk Platteland Nederland, de Vereniging Natuurmonumenten, Staatbosbeheer, de 12 Landschappen en Het Nationaal Groenfonds.

Aanleiding voor de Verklaring van Linschoten is het achterblijven op de doelstellingen voor de aanleg van nieuwe natuur voor de EHS door particulieren. Tot nu toe voegden particulieren jaarlijks minder dan 1000 ha nieuwe natuur aan de EHS toe, terwijl het overheidsstreven is dat particulieren tot 2018 nog ruim 35000 ha zullen realiseren.

In de ogen van de organisaties moet er meer bekendheid met particulier natuurbeheer komen en meer duidelijkheid over de regels. Ook is er volgens de organisaties meer financiële- en fiscale ondersteuning nodig.

Minister Verburg heeft de FPG en SBNLbegin 2008 uitgenodigd om met concrete voorstellen te komen die het realiseren van natuur door particulieren kunnen versnellen. Tijdens een brainstormdiner op Huis te Linschoten met 45 personen afkomstig van meer dan 30 organisaties werd de basis gelegd voor het pakket maatregelen dat deze Verklaring omvat. FPG en SBNL hebben daarop de andere ondertekenende organisaties uitgenodigd de maatregelen gezamenlijk uit te werken om breed gedragen voorstellen te krijgen.

Reactie minister

Minister Verburg is ingenomen met de gezamenlijke voorstellen van de koepels van particuliere natuurbeheerders en de terreinbeherende organisaties. "De realisatie van de EHS komt met deze verklaring een belangrijke stap dichterbij", aldus de minister.

De minister onderschrijft de gedachte van gelijkberechtiging, die uit de verklaring spreekt. Ze staat positief tegenover de voorstellen en wil ze samen met de provincies, en in overleg met de ondertekenaars, verder gaan uitwerken. De minister is van plan de komende tijd stappen te zetten om het uitgangspunt van gelijkwaardige behandeling te vertalen in aangepaste regelgeving voor het verwerven van nieuwe en bestaande natuur. De minister streeft er naar op 1 december 2009 een stappenplan in Brussel te hebben ingediend.

De Verklaring van Linschoten bevat de volgende voorstellen:

Informeren, stimuleren en faciliteren particulieren
Het voorstel is dat alle particulieren binnen de beoogde EHS via het Servicepunt Nieuwe Natuur geïnformeerd gaan worden over de nieuwe mogelijkheden van particulier natuurbeheer. In een vervolgfase kan de particulier begeleiding krijgen bij het indienen van een aanvraag en wegwijs worden gemaakt in de regelingen en procedures. Dit geldt ook voor agrariërs die natuur willen realiseren als onderdeel van een multifunctionele bedrijfsvoering.

Financiële stimulans
Voorstel is dat particulieren, zoals dat nu ook voor de terreinbeherende organisaties het geval is, bij functieverandering naar natuur de volledige waarde van hun grond vergoed kunnen krijgen. Nu krijgen particulieren alleen de waardedaling naar natuurgrond vergoed. Ondertekenende partijen vragen het ministerie van LNV deze maatregel uit werken en geven daarbij de volgende aandachtspunten mee. Geborgd moet worden dat de beoogde natuurkwaliteit wordt bereikt en dat bij verkoop de kwaliteit en kwantiteit van de EHS niet afnemen. Ook moet worden vastgelegd hoe partijen om zullen gaan met eerder verstrekte subsidies en leningen, en met eventuele grondwaardestijging. De ondertekenaars stellen verder voor dat de gelijkwaardige behandeling ook gaat gelden bij subsidies voor de aankoop van bestaande natuurterreinen. Sinds enkele jaren wordt deze subsidie weer verstrekt aan de terreinbeherende organisaties. De subsidie wordt gebruikt om afrondingsaankopen binnen de EHS mogelijk te maken en daarmee goed beheerbare eenheden te realiseren of bestaande natuur veilig te stellen waar die bedreigd wordt door bijvoorbeeld openbare verkoop.

Fiscale stimulans
Het eerste voorstel betreft een nieuw te creëren Persoonsgebonden Aftrekpost voor natuur, de PGA Natuur. In dit voorstel worden alle uitgaven voor het beheer en/of de ontwikkeling van bestaande en nieuwe natuur aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. In de berekening van de PGA natuur worden inkomsten en subsidies in mindering gebracht. Een vergelijkbare aftrekpost bestaat ook voor Rijksmonumenten. Het tweede voorstel heeft betrekking op agrarische bedrijven. Als een agrariër zijn bedrijf beëindigt om daarmee de realisatie van de EHS op zijn gronden mogelijk te maken, is het voorstel dat de landbouwvrijstelling wordt verruimd tot alle bedrijfsmiddelen die worden gestaakt in het belang van natuur. Hierbij denken de ondertekenende partijen onder andere aan stallen die worden afgebroken voor natuur. Over de waarde van die stallen hoeft dan geen belasting meer te worden betaald.