Kabinet: sterkere positie rechter-commissaris in vooronderzoek
De rechter-commissaris krijgt meer ruimte om zijn taken en bevoegdheden in het vooronderzoek in strafzaken uit te oefenen. Daarnaast wordt, in samenspraak met de Raad voor de rechtspraak, een feitelijke en kwalitatieve versterking van het rechter-commissariaat gerealiseerd. De ministerraad heeft op voorstel van minister Hirsch Ballin van Justitie ingestemd met het wetsvoorstel versterking positie rechter-commissaris.
De rechter-commissaris krijgt in de nieuwe opzet van het vooronderzoek in strafzaken een meer toezichthoudende rol. De officier van justitie blijft de leiding behouden over de opsporing en is verantwoordelijk voor de vervolging. De rechter-commissaris kan op verzoek van de officier van justitie of de verdachte aanvullende onderzoekshandelingen verrichten tijdens het gehele vooronderzoek. Daarmee wordt het gerechtelijk vooronderzoek, dat al in betekenis was afgenomen, als bijzondere vorm van vooronderzoek overbodig.
Een belangrijk gevolg van dit wetsvoorstel is dat de verdediging meer mogelijkheden krijgt om een bijdrage te leveren aan het vooronderzoek. Dit moet in combinatie met een actiever optreden van de rechter-commissaris een evenwichtigere voorbereiding opleveren van de zaak die aan de zittingsrechter wordt voorgelegd. Een en ander zal naar verwachting ook leiden tot een voorspoediger behandeling van strafzaken op het onderzoek ter terechtzitting.
De versterking van de positie van de rechter-commissaris is aangekondigd in het debat naar aanleiding van de Schiedammer parkmoord. Het wetsvoorstel maakt deel uit van het project herziening van het Wetboek van Strafvordering. Over de voortgang wordt jaarlijks aan de Tweede Kamer verslag uitgebracht. In voorstellen die nog zullen volgen, komen onder andere de regeling van de processtukken, de positie van de verdediging, en de regeling van de opsporingsbevoegdheden en dwangmiddelen aan de orde. Het is de bedoeling dat de voorstellen uiteindelijk, gelet op de samenhang, op één vaste datum in werking treden. Streefdatum daarvoor is medio 2011.
De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.