Arbeidsinspectie: illegale arbeid neemt af
De Arbeidsinspectie trof vorig jaar bij minder bedrijven illegale arbeid aan. Bij 16 procent van de ruim tienduizend inspecties had de werkgever mensen in dienst die in Nederland niet mogen werken. In 2007 bedroeg dat percentage 18 en in 2006 ging het om 23 procent. De schoonmaakbranche doet het relatief slecht.
Dat blijkt uit het jaarverslag van de Arbeidsinspectie over 2008. De afname is te verklaren door de strengere controles en doordat werknemers uit acht Midden- en Oost-Europese landen sinds 2007 vrij in Nederland mogen werken. Voorheen hadden werkgevers illegale werknemers uit deze landen in dienst.
Ruim een derde van de gecontroleerde bedrijven in de schoonmaakbranche maakte zich vorig jaar schuldig aan illegale arbeid en onderbetaling. Dat is twee keer zo veel als gemiddeld. Dat zegt niets over het percentage overtredingen in de hele schoonmaak; de Arbeidsinspectie controleert steeds gerichter in risicosectoren en bij risicobedrijven.
Er zijn geen aanwijzingen dat de Midden- en Oost-Europese werknemers die nu in Nederland mogen werken, grootschalig onder het minimumloon worden betaald. 2008 was het eerste volledige jaar waarin de Arbeidsinspectie verscherpt toezicht hield op onderbetaling. Het aantal overtredingen bleef beperkt tot ruim 200.
Bij de 20.000 controles op arbeidsomstandigheden was vorig jaar in 56 procent van de gevallen iets mis. Dat percentage schommelt al jaren rond de 55 procent. Dit is vrij hoog doordat de Arbeidsinspectie zich concentreert op sectoren en bedrijven met hoge risico’s die zich slecht aan de wet houden. Als de inspecteurs opnieuw langskwamen, was in veruit de meeste gevallen de zaak op orde gebracht. Slechts 2 procent van de werkgevers kreeg na hercontrole een sanctie, meestal een boete. Vijf jaar geleden was dit nog 6 procent.
Tijdens controles legden de inspecteurs 1800 keer het werk stil, omdat de werknemers ernstig gevaar liepen. Meestal ging het om valgevaar op bouwplaatsen. In 2008 werden ruim 2700 ongelukken gemeld bij de Arbeidsinspectie. De bouw is de sector met het hoogste risico op een ernstig ongeluk: 5 keer hoger dan gemiddeld. In de afvalinzameling is het risico bijna 4 keer hoger.
In 2008 legde de Arbeidsinspectie in totaal voor 46,7 miljoen euro aan boetes op. Daarvan was 9,8 miljoen voor overtredingen op het gebied van arbeidsomstandigheden en werktijden. In 2006 was dit 5,3 miljoen euro. Deze scherpe stijging komt doordat de boetebedragen door een wetswijziging zijn verhoogd.