Inbreng belangengroepen verankerd bij vaststelling rustgebieden Waddenzee
Om de rust van vogels en zeehonden te beschermen zijn bepaalde gebieden in de Waddenzee - ook wel de 'artikel 20'-gebieden genoemd - een deel van het jaar en soms het gehele jaar, verboden terrein voor de mens. Vanaf nu worden varende recreanten, vissers en andere betrokkenen in de Waddenzee nóg directer betrokken bij het vaststellen van deze rustgebieden.
Minister Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft hiervoor de 'Leidraad artikel 20-Waddengebied-gebieden' ondertekend.
De vaststelling en afsluiting van rustgebieden in de Waddenzee gebeurt jaarlijks door het ministerie van LNV op basis van 'artikel 20' van de Natuurbeschermingswet 1998. Vanaf vandaag is de inbreng van belangengroepen bij de vaststelling van deze rustgebieden formeel verankerd. Minister Verburg heeft hiertoe de 'Leidraad artikel 20-Waddengebied-gebieden' ondertekend die is opgesteld in samenspraak met verschillende belangenorganisaties en overheden. Gebruikers van het Waddengebied hadden behoefte aan meer inzicht in de manier van begrenzen en de redenen voor afsluiting. Met deze leidraad komt de minister tegemoet aan deze wensen. In de leidraad wordt gewerkt met een klankbordgroep waarin de diverse belanghebbende partijen praktische ervaringen uit het veld inbrengen én een expertgroep die (wetenschappelijke) ecologische kennis inbrengt. Op basis van de adviezen uit deze groepen stelt LNV uiteindelijk jaarlijks de rustgebieden vast.
De rustgebieden voor 2009 zijn onlangs bekend gemaakt. Deze zijn nog volgens het 'oude' totstandkomingsproces vastgesteld.
Achtergrondinformatie vaststelling rustgebieden Waddenzee
Een rustgebied voor zeehonden en vogels kan erg in trek zijn bij recreanten voor de beleving van natuur of voor de visserij als bron van inkomsten. Droogvallen met je boot of vissen is bij vastgestelde rustgebieden niet of slechts beperkt toegestaan. Doordat de Waddenzee continu in beweging is, moeten de grenzen van deze gebieden regelmatig worden aangepast. De in de afgelopen jaren gesloten gebieden omvatten naar schatting een kleine 10% van de Waddenzee. Daarbij gaat het soms om gebieden die alleen bij laagwater van belang zijn voor vogels en zeehonden als rustplaats. Ook zijn sommige gebieden alleen afgesloten gedurende het broedseizoen of alleen gedurende kwetsbare zoogperiode van zeehonden.
Bijlage: drie voorbeelden van beschermde Waddengebieden
Het grootste artikel 20-gebied is het gebied rondom de Rottumerplaat en Rottumeroog. In dit gebied van 9700 hectare mag de natuur zijn gang gaan zonder menselijke inmenging. Door de omvang en dynamiek is dit gebied van groot belang voor veel vogels om te broeden of te rusten. Ook is dit gebied van zeer groot belang voor de populatie zeehonden. Het grootste deel van het gebied (circa 5600 ha) is afgesloten van 15 mei t/m 1 september. Alleen de Rottumerplaat en Rottumeroog zelf zijn het gehele jaar voor bezoekers afgesloten.
Een ander bekend gebied is Griend. Een eilandje midden in de Waddenzee. Bekend bij bezoekers aan de eilanden Vlieland en Terschelling als de veerboot op afstand langs het eiland vaart. Het gebied is van groot belang voor broedvogels, zoals de grote stern die hier in grote aantallen hun jongen groot brengen. Daarnaast dient het eiland als rustgebied tijdens hoogwater. Vogels die bij laagwater op het wad naar voedsel zoeken, moeten tijdens hoogwater hun heil tijdelijk elders zoeken. Dat gebeurt vaak op eilanden of hoge zandplaten die niet onder water lopen tijdens het hoogwater. Dan zitten al die vogels dicht opeengepakt te wachten totdat het water weer zakt en zij weer voedsel kunnen gaan zoeken. Als vogels zo dicht opeengepakt zitten en niet makkelijk naar een andere plek kunnen vluchten is het van belang dat deze gebieden worden beschermd en er geen mensen kunnen komen. Dit gebied is het gehele jaar rustgebied en dus afgesloten.
Een veel minder bekend gebied is de Steenplaat. Dit is een zandplaat met een vrij hoge zandrichel waar zeehonden graag liggen om te rusten. Doordat er een geul vlak langs loopt, liggen zij graag op de hoge zandrug. Er kunnen wel zo'n 200 zeehonden bij elkaar liggen. Doordat de Steenplaat zeer dicht bij het zeegat tussen Texel en Vlieland ligt zorgt de sterke stroming hier voor snelle veranderingen in de hoogte en vorm van de zandplaat. Hierdoor verschuift door de jaren heen de plek waar de zeehonden liggen. Het afgelopen jaar is een deel van de ligplaats naar het Noorden verschoven. Dit gebied is alleen gedurende het zomerseizoen van 15 mei t/m 1 september afgesloten.