In ontvangst nemen rapport EDN over CO2-opslag

Toespraak | 06-04-2009

• Dank aan de opstellers voor rapport EDN. Dank ook aan alle mensen - van onafhankelijke wetenschappers, consultants, milieuorganisaties, bedrijfsleven en overheid - voor hun inzet dit rapport tot een verhaal te maken waarin nut en noodzaak van CCS helder wordt neergezet.
• Rapport is goed voor het bepalen van de verdere koers voor CCS en goed voor het debat. Belangrijk, want de afgelopen week stonden kranten weer vol met CCS verhalen, soms negatief, soms positief. CCS houdt de gemoederen stevig bezig. Dan komt dit rapport van EDN mét als basis een uitgebreide expert- en opinieleidersdialoog op het juiste moment!
• Mooie titel, ‘Vijgenblad, noodzakelijk kwaad, of wereldkans?’. Ik kies voor wereldkans! Zal ik u toelichten.
• CCS is een belangrijke pijler van het Nederlandse klimaatbeleid. Drie argumenten:
  • Op mondiale schaal is CCS nodig. Keuze verdient niet de schoonheidsprijs maar we blijven op mondiale schaal nog lang afhankelijk van fossiele energie of we dat nou willen of niet. De noodzakelijke emissiereductie kunnen we niet voor elkaar krijgen met alleen duurzaam en efficiencyverbetering. Hoe graag ik dat ook zou willen.
  • Specifieke omstandigheden Nederland.
    Nederland heeft bij de ontwikkeling en implementatie van CCS een voorsprong: denk aan de gasinfrastructuur, opslagcapaciteit in lege gasvelden, kennis.
  • CCS is een tussenstap op onze weg naar een volledig duurzaam energiesysteem. Maar CCS mag niet ten koste gaan van bijvoorbeeld de ontwikkeling van zon en wind of een vrijbrief voor het bouwen van kolencentrales. En dat gebeurt dus ook niet. De bedragen die we – Europees en nationaal – aan CCS besteden zijn volledig onvergelijkbaar met de veel grotere bedragen die we investeren in duurzame energiebronnen. Ik wil dat graag nog even kort toelichten. Kijk naar het crisisakkoord van het kabinet. Het crisispakket is het meest groene plan uit de Nederlandse geschiedenis. Er is een massief investeringspakket opgesteld voor schone energiewinning.
    Het nieuwe systeem voor de financiering van duurzame energie vervangt een onzekere en politiek onbestendige subsidieregeling voor onder andere windmolens, zonnepanelen en biogasinstallaties door een stabiel, langlopend en politiek resistent financieringssysteem. Behalve dat verdubbelt het kabinet haar korte termijn ambitie voor windturbines op zee tot duizend megawatt, genoeg stroom voor een half miljoen gezinnen.
    En er is honderd miljoen euro op tafel gekomen voor nieuwe, innovatieve ideeën voor duurzame energie. Afijn, I rest my case...!
• Terug naar het EDN-rapport. Ik ben het eens met de opstellers van het rapport dat we CCS maximaal moeten benutten bij industrie en ons moeten richten op het aanleggen van CO2-infrastructuur. De focus ligt veel op kolencentrales terwijl in andere industrieën met CCS óók enorme milieuwinst te maken is.
• We moeten ook voorkomen dat er in Nederland kolencentrales komen die geen CCS toepassen. Elke nieuwe kolencentrale met CCS!
• Overheid zal actieve rol spelen, als aanjager markt, regelgever, vergunningverlener en toezichthouder. Zo zal de overheid er voor moeten zorgen zorgt dat bij alle CCS-projecten ook de juiste keuzes worden gemaakt wat betreft locatie en veiligheidsmaatregelen.
• Neem Barendrecht. Ik luister en neem argumenten bewoners uiterst serieus. Ik deel hun zorgen en daarom gaan we ook uiterst zorgvuldig te werk.
• Mocht uit de MER blijken dat we stekker eruit moeten trekken, dan gebeurt dat dus ook.
• Maar ik moet als minister behalve het lokale belang ook oog houden voor het nationaal belang. Hoewel het lokale belang ook zeer serieus wordt genomen, zal het belang van CCS voor het klimaatbeleid ook zeer zwaar meewegen. Die afwegingen gaan collega Van der Hoeven en ik de komende tijd maken voor Barendrecht. Ik wil en kan daar niet op vooruitlopen. Dan loop ik met olifantenpoten dwars door de porseleinen MER-kast.
  En dat is meteen ook de reden waarom wij vanuit het kabinet de afgelopen weken een radiostilte hebben ingelast.
• Tot slot. Nogmaals veel dank voor dit rapport. Zet nut en noodzaak CCS helder op een rijtje. En levert daarmee een positieve en belangrijke bijdrage aan kennis en communicatie rondom CCS. De komende jaren zal duidelijk worden of CCS uitgroeit tot een wereldkans! Dank u wel.