Lancering website kwaliteitsatlas
Toespraak van minister Cramer bij de lancering van de website Kwaliteitsatlas in Alpen aan den Rijn, op 26 maart 2009 in het theater Castellum. De Kwaliteitsatlas is een website waarop de belangrijkste landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke kenmerken van het Groene Hart worden beschreven en verbeeld. Lees ook het nieuwbericht.
Beste mensen,
Vandaag lanceren we de kwaliteitsatlas in dit mooie theater. En ik ben blij deze première te mogen meemaken. Want de kwaliteitsatlas past naadloos in uw en mijn doel: een Mooi Nederland. Het Nederlands Landschap is uniek en waardevol. En het Groene Hart is daar bij uitstek een mooi voorbeeld van. Het Groene Hart is een sterk merk dat wat mij betreft nog tot in het oneindige in het Theater 'Nederland' te zien mag blijven!
En ook een merk dat een peloton van plezierrijders de wielerbroek doet aantrekken. Ik heb begrepen dat de Joop Zoetemelk FietsClassic afgelopen zaterdag weer een doorslaand succes was. Deze wielerklassieker is u natuurlijk bekend als Groene Hart bestuurder of bewoner. Misschien heeft u zelfs wel gereden.
Dames en heren, het zal u niet ontgaan zijn dat een van mijn eerste daden als minister het starten van het programma Mooi Nederland was. Mijn ambitie was en is: het beschermen en ontwikkelen van onze schaarse groene ruimte. De stedelijke druk is hoog, het tekort aan plekken om te bewegen, te ontspannen en te genieten neemt toe. Terwijl de behoefte aan een aantrekkelijke woon en werkomgeving juist alleen maar stijgt. Tegelijkertijd is de bereikbaarheid van het groene achterland vanuit de stad vaak nu al problematisch.
Verdere verrommeling door bijvoorbeeld onsamenhangende uitbreiding van bedrijventerreinen dragen hier aan bij.
Kortom, het is tijd om te handelen. Het is mijn ambitie om verdere verrommeling terug te dringen, dat we beter nadenken voordat gekozen wordt voor een nieuw bedrijventerrein, dat we bestaande en nieuwe bedrijventerreinen duurzamer maken en dat we ruimtelijke innovaties zoals wonen op water en 20 tot 40 procent van het totaal aantal nieuwe woningen binnen stedelijk gebied bouwen.
Al deze uitdagingen wil ik aangaan. Spelers als provincies, gemeenten, private partijen, maatschappelijke organisaties en inwoners van Nederland zullen eendrachtig aan de gang moeten. Want een A-merk als ons nationale landschap dreigt uit het Nederlandse 'canonschap' te verdwijnen. En dat zou eeuwig zonde zijn, dat hoeft geen betoog!
Het Groene Hart als Nationaal Landschap is zoals gezegd een sterk A-merk. Een typerend voorbeeld van een waardevol gebied dat voor enorme uitdagingen staat: hoe houden we het gebied open? Hoe kunnen mensen genieten van de rust en de ruimte? Wat is de rol van de landbouw? Hoe zorgen we dat de snelwegpanorama's aantrekkelijk blijven? Daarom werk ik intensief samen met provincies aan het verbeteren van het ruimtelijke beleid van Nationale Landschappen en Snelwegpanorama's.
Maar discussies over kwaliteit schieten vaak alle kanten uit. Waar willen we heen? En hoe komen we daar het snelst? En waar vinden we voorbeelden van hoe het kan en moet? Daarom hebben we een kompas nodig... of beter een atlas: een kwaliteitsatlas. En voilá: die mag ik dus vandaag on line lanceren.
De kwaliteitsatlas voorziet in een grote behoefte. Denk aan de concrete uitspraken over bepaalde gebieden en inspirerende voorbeelden, bijvoorbeeld over het 'veiligstellen' van de prachtige Vechtzone Utrecht - Amsterdam.
De kwaliteitsatlas biedt tal van dit soort voorbeelden. Daarnaast biedt het ook praktijkvoorbeelden van projecten waarin is gewerkt met het openhouden van de zogeheten linten. Door het geven van deze voorbeelden over hoe het 'ook kan' worden ervaringen uitgewisseld. Kortom, met deze Atlas zetten de 3 Groene Hart provincies, het Woerdens beraad en het rijk vandaag een belangrijke stap in de goede richting. Mijn felicitaties!
Maar hoewel deze atlas een goede stap in de juiste richting is: het is en blijft een eerste stap. U moet nu op reis met deze atlas in de hand: practice what you preach! Het gaat er nu om hoe een ieder - bestuurders en ambtenaren van gemeenten, provincies, ontwikkelaars, vertegenwoordigers van maatschappelijke partijen - de atlas daadwerkelijk gaat gebruiken in haar of zijn alledaagse afwegingen.
Want er komen een boel opgaven op het Groene Hart af: de wateropgave, meer klimaatbestendige inrichting, de natuuropgave, de woningbouw. Hoe kunnen we deze opgaven aanpakken en tegelijkertijd zorgen dat de kwaliteiten van het Groene Hart worden versterkt, of tenminste behouden?
Dat levert vaak lastige dilemma's op: wat past wel bij dit gebied, wat niet, hoe passen die weging toe in de praktijk? In sommige gebieden ligt de nadruk bijvoorbeeld meer op behoud - Veengebied de Venen - in andere gebieden meer op ontwikkeling zoals Land van Wijk en Wouden of de Oude Rijnzone.
De atlas geeft inspirerende handvatten voor tal van deze vragen. Handvatten die in de alledaagse praktijk moeten worden gebruikt en zo verder worden doordacht, ingevuld en versterkt.
De kwaliteitsatlas als routewijzer is geen juridisch bindend instrument. De Randstedelijke Rekenkamer heeft daar onlangs de vinger opgelegd. Het niet bindende karakter is volgens hen een tekortkoming. Dit is een duidelijk aandachtspunt, dames en heren. In mijn visie is de kwaliteitsatlas dan óók niet vrijblijvend. De atlas zal in provinciale structuurvisies, verordeningen en bestemmingsplannen moeten doorwerken. Ik verwacht dat provincies en gemeenten dit regelen en zal hierop toezien.
Dat is mijn regierol en die pak ik. Bijvoorbeeld in de AMvB Ruimte, die deze zomer aan de Tweede Kamer zal worden aangeboden, zal ik hier op toezien.
Tot slot. Nogmaals, ik ben blij dat de atlas klaar is en online gaat. Iedereen kan de atlas nu raadplegen en gebruiken. Ik vraag dat dan ook te doen. Want met de atlas in uw bagage gaan we met een groen hart op weg naar een Mooi Nederland!