Platform Promotional Products

Toespraak | 19-03-2009

Dames en heren,

Ondernemen is risico nemen, zo gaat het cliché. Het succes van een investering weet je pas achteraf. Je bestelt bijvoorbeeld een paar miljoen smurfen uit China. En dan hoop je dat iedereen ze zal gaan sparen en dat je er veel klanten mee zult lokken. Als dat lukt heb je goed gegokt. Maar het kan ook zijn dat blijkt dat die smurfen kwalitatief toch wat tegenvallen. Dat is dan een teleurstelling.

Dit voorbeeld laat zien dat de uitspraak ‘Ondernemen is risico nemen’ een kleine aanvulling behoeft: ondernemen is beredeneerd risico nemen. Ondernemen is immers geen loterij. Juist omdat het rendement van een investering met onzekerheden gepaard gaat, is het van belang dat je in de randvoorwaarden zoveel mogelijk zekerheden inbouwt.

Daarom is er regelgeving. We kunnen niet helemáál zonder regels. Helaas niet. Regels moeten soms, anders kun je niet ondernemen.

Om dat in het oog te houden is iets dat mij zelf af en toe ook wel moeite heeft gekost. Ik heb me in de tijd dat ik ondernemer was altijd geërgerd over onnodig ingewikkelde regeltjes. Over die administratieve rompslomp die je van je werk afhield.

Ik denk dan even terug aan de tijd dat ik mijn eigen bedrijf startte. Mijn studievriend en ik waren op een zolderkamertje net begonnen, en op een dag viel er een envelop van het GAK op de mat: een aanslag van 60.000 gulden voor premies werknemersverzekeringen. We konden bezwaar maken. Maar dat bezwaar kon alleen in behandeling worden genomen als we eerst zouden betalen.

Later kwam de arbeidsinspectie kijken of er op ons zoldertje verstelbare stoelen waren, of er niet te veel geluid werd gemaakt, de bureaus werden opgemeten, een hele checklist werd doorgelopen. Die man was er wel een uur mee bezig. Toen wij zeiden dat we geen personeel hadden, zei hij ”o, maar dan geldt dit niet” en hij vertrok weer. Nooit meer teruggezien.

Waar het om gaat is eenvoudig: dat regels ondernemen mogelijk moeten maken, niet moeilijk.

Je ziet dat bijvoorbeeld bij de Douane, waar u als veelvuldig importerende ondernemer veel mee te maken heeft. Hoe ingewikkelder de procedures, hoe meer kosten. Vereenvoudiging van douaneprocedures en verlaging van administratieve lasten hebben dan ook prioriteit. Nederland heeft al behoorlijk eenvoudige procedures. Maar ook voor douanewetgeving geldt dat ‘the devil is in the detail’. Nederland vindt het dan ook van het grootste belang dat we in de uitvoeringsbepalingen van het nieuwe douanewetboek nog verder gaan met de uitwerking van vereenvoudigde douaneprocedures dan wij nu al kennen.

Waarom doen we elkaar dat aan, dat teveel aan knellende en belemmerende regels?

Als je over die vraag nadenkt, kom je vooral tot de conclusie dat het probleem is ontstaan uit wantrouwen en angst. Hoe meer wantrouwen, hoe meer en hoe gedetailleerdere regels. Hoe meer angst, des te meer indekgedrag door regels op te stellen.
Er bestaat ook een neiging om alle problemen te willen oplossen met nog meer regels. Ieder risico willen we uitsluiten.
Het gevolg is een steeds ondoordringbaarder woud van regelgeving.

Wie iets wil doen aan regeldruk zal uit moeten gaan van vertrouwen en het wantrouwen achter zich moeten laten. Natuurlijk, er zullen altijd mensen zijn die proberen regels te omzeilen en daar hun voordeel mee te doen.
Maar het bedenken van nog meer regels om dat tegen te gaan is de verkeerde weg. De overgrote meerderheid die van goede wil is, vervreemdt zich van je omdat je die eigen verantwoordelijkheid ontneemt. Bovendien wordt handhaven een drama.

Beter is om degenen die zich niet aan regels houden aan te pakken, maar uit te blijven gaan van vertrouwen.

‘Wat gaat er mis als we deze regel niet zouden hebben?’ is een gezonde vraag om jezelf als overheid te stellen.

Maar hoe gaan we ermee aan de slag? Hoe gaan we die vermindering van administratieve lasten bereiken? Daarover kan ik kort en eerlijk zijn: dat kan de overheid niet alleen. Als je resultaten wilt boeken die echt merkbaar zijn, dan moeten alle partijen met elkaar samenwerken. Zowel overheden onderling, als de overheid met ondernemers en brancheorganisaties.

De fundamenten voor die samenwerking zijn gelegd. Om te beginnen hebben we een meldpunt op de website Antwoordvoorbedrijven.nl. Als u vindt dat het beter kan én moet geef dat dan aan op dat meldpunt. Onduidelijke regelgeving, slechte dienstverlening, te hoge kosten om aan de regelgeving te voldoen, of steeds dezelfde gegevens aan moeten leveren: dat hoort niet, en het kan gemeld worden op het Meldpunt Regeldruk Bedrijven.

We boeken ook resultaten. Ik noem enkele voorbeelden:

- Als zelfstandig ondernemer kun je tegenwoordig de aanvraag voor een VAR-verklaring bij de belastingdienst online invullen en versturen. Vroeger betekende dat een hoop tijdrovend papierwerk.
- Je hoeft ook geen VAR meer aan te vragen als zich gedurende drie jaar geen wijziging heeft voorgedaan.
- De verpakkingsbelasting is vereenvoudigd. Het aantal tarieven is gehalveerd en de heffing geldt niet meer voor pallets en kratten.
- De Eerstedagsmeldingen zijn sinds 1 januari afgeschaft.
- We hebben het BV-recht aangepast zodat de commerciële en de fiscale jaarrekening kunnen samenvallen.
- Je hoeft een ziekmelding van een werknemer pas in de 42e week door te geven aan het UWV, dat was in de 13e week. Het herstel hoef je helemaal niet meer te melden. Dus: minder meldingen en dat scheelt tijd.
- Bezwaar tegen een belastingaanslag hoef je niet meer op papier in te dienen, dat kan voortaan online. Bezwaar tegen inkomstenbelasting of Vennootschapsbelasting kan nu elektronisch. Ook correcties op je aangifte Omzetbelasting dien je nu online in.
- De frequentie van APK-keuringen voor personenauto’s en bestelauto’s is omlaag gegaan, dat is nog maar een keuring na vier jaar. Daarna een keer per twee jaar tot de auto acht jaar is, en pas vanaf dat moment jaarlijks.
- Binnen de Benelux, Denemarken en Zweden is het papieren eurovignet vervangen door een elektronische versie. Het kan op afstand gecontroleerd worden en er hoeft dus niet meer gestopt te worden voor controle.
- Op Schiphol is één inspectieloket voor alle vragen over toezicht. Ondernemen op Schiphol is zo een stuk eenvoudiger geworden.
- De jaarrekening die je als kleine ondernemer deponeert bij de Kamer van Koophandel mag sinds boekjaar 2007 gebaseerd zijn op fiscale grondslagen. Het is dus dezelfde als die je naar de belastingdienst stuurt, je hoeft geen aparte meer te maken.

Dames en heren, ik rond af.

Er is nog veel te doen, we zijn nog maar net begonnen. Ik begrijp als oud ondernemer ook heel goed dat we ongeduldig zijn om resultaten te zien.

Het merkbaar verminderen van regels is lastiger dan je zou denken. Maar we boeken resultaten. Zo blijven de CBS enquêtes bovenaan de lijstjes met knelpunten staan maar sinds 1994 is de enquêtedruk met 75% afgenomen. Het is van belang ook een positieve toon te horen in deze toch al zware crisistijd.

Ik roep u, ondernemers, op om kritisch te blijven en de overheid te helpen het ondernemen zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Met minder regels krijgen we meer geregeld. Dat is het motto. Laat van u horen, via het Meldpunt Regeldruk, welke regels u het meest in de weg zitten. Stap naar uw wethouder en spoor ook hem aan om de regeldruk samen met de ondernemers te verminderen. We kunnen het als overheid niet alleen! Laten we dus samenwerken, Dat werkt, zoals we hebben gezien.