Havenwerkers doen veel te zwaar werk
Bij ruim een derde van de ondernemingen die handmatig lading overslaan in zeehavens, is sprake van forse lichamelijke overbelasting. Dat concludeert de Arbeidsinspectie. Ongeveer de helft van de overslagbedrijven neemt geen of onvoldoende maatregelen om zwaar werk lichter te maken.
De Arbeidsinspectie bezocht 134 bedrijven. Bij vijftig hiervan stuitten de inspecteurs op 69 overtredingen. Deze resultaten geven een goed beeld van de situatie in de branche.
Bij de overslag van stukgoed is de situatie volgens de inspecteurs ‘onder de maat’. Hier werden de meeste overtredingen geconstateerd. Extra belastend zijn bijvoorbeeld de situaties waar werknemers onderdeks gebukt moeten werken, waar ze ingevroren vis sjouwen in de vrieskou, of waar het tempo hoog ligt in geval van stukloon.
Ook in de containeroverslag kwam de Arbeidsinspectie veel lichamelijke overbelasting tegen. Het handmatig vastzetten en losmaken van containers (sjorren) op het dek is zwaar werk, aangezien sjorstangen soms tussen de 20 en 25 kilo wegen. Ook belastend, onder meer door de vaak ongemakkelijke werkhouding, is het vast- en losmaken van de twistlocks. Dat zijn de verbindingsstukken om containers op elkaar vast te zetten. Bij het handmatig in- en uitpakken van containers (stuffen en strippen) wordt vaak te zwaar en te hoog getild.
Ernstig noemt de Arbeidsinspectie de gevallen waarin bedrijven hun eigen werknemers beschermen door het zware werk af te wentelen op ingehuurd personeel of de buitenlandse bemanning.
De Arbeidsinspectie trof ook goede praktijken aan. De containerkantelaar van een bedrijf in Amsterdam stort containers met balen cacao leeg op een lopende band. Aan het einde van de band vallen de balen op een pallet. Voorheen tilde iedere werknemer ongeveer vijftig ton per dag, in balen van 65 kilo. Een ander bedrijf heeft voor veertig euro een hefboom laten maken om zware verwarmingsspiralen makkelijker te kunnen verplaatsen. Hoog tillen is soms eenvoudig te voorkomen met een opstap of verhoging (bordes).
Zulke oplossingen worden echter te weinig gebruikt, omdat in de havens de overtuiging leeft dat het werk nu eenmaal zwaar is en dat daar niets aan te doen valt. Ook heerst een machomentaliteit bij werknemers. De Arbeidsinspectie heeft de sector opgeroepen actief op zoek te gaan naar oplossingen. Inmiddels hebben meerdere werkgevers daarvoor een gespecialiseerd bureau in de arm genomen. Ook de komende jaren blijft de inspectiedienst controleren.
De inspecties maakten deel uit van de Europese campagne ‘Verlicht de last’ om zwaar lichamelijk werk in de vervoerssector te verminderen. Concurrentie over de ‘ruggen’ van werknemers wordt op deze manier in Europa tegengegaan.
Naar rapportage: Fysieke belasting bij havenarbeid