Beantwoording kamervragen over exportkredietverzekeringsmaatregelen

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

Ons kenmerk: BFB 09-336M

Uw brief (kenmerk):
2009Z02425 / 2080913080
2009Z02431 / 2080913130

Betreft: Kamervragen van de leden Tang, Vos en Elias over de exportkredietverzekeringsmaatregelen

De kamerleden Tang, Vos en Elias hebben mij en de minister van Economische Zaken vragen gesteld over de effectiviteit van exportkredietverzekerings-maatregelen. Hieronder treft u de beantwoording aan van deze vragen, mede namens de minister van Economische Zaken.

Beantwoording van de schriftelijke vragen van het lid Elias (VVD) aan de ministers van Economische Zaken en van Financiën over de problemen rond de exportkredietverzekering.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht 'Overheid slaat plank mis met garantie exportkredietverzekering'? 1)

1) Het Financieele Dagblad, 9 februari 2009

Antwoord

Ja.

Vraag 2

Deelt u de kritiek van de in genoemd artikel geciteerde experts dat de Nederlandse handel nauwelijks profiteert van de maatregelen die het kabinet heeft getroffen door extra garanties op exportkredietverzekeringen te geven? Zo niet, waar blijkt dat dan uit?

Antwoord

De in januari genomen maatregelen richten zich op de problemen die sinds november 2008 werden gesignaleerd bij de export van kapitaalgoederen naar een aantal landen, met name in Oost-Europa en Rusland, waarvoor de markt nagenoeg was stilgevallen.

Signalen over toenemende problemen met de Nederlandse handel (omzetpolissen) zijn pas later gekomen, sinds medio januari 2009. Dit is een ander vraagstuk, waarvoor de in januari genomen maatregel niet bedoeld was. Er vindt op dit moment overleg plaats met bedrijvenorganisaties en kredietverzekeraars om nadere informatie te krijgen over de aard en omvang van de problemen om te bezien of, en zo ja, hoe de overheid een rol kan spelen bij de oplossing ervan.

Vraag 3

Een van de in het artikel geciteerde experts is nadrukkelijk van oordeel dat de wijzigingen in de garanties op de exportkredietverzekering geen positieve effecten hebben op uit te voeren consumptiegoederen, terwijl daar voor het bedrijfsleven nu juist het grootste probleem zit. Kunt u de Kamer informeren over te treffen maatregelen die juist dat probleem kunnen helpen oplossen?

Antwoord

Zie beantwoording vraag 2.

Beantwoording van de schriftelijke vragen van de leden Vos en Tang (beiden PvdA) aan de ministers van Financiën en van Economische Zaken over het gebrek aan effectiviteit van de garantie exportkredietverzekering.

Vraag 1

Kent u het bericht 'Overheid slaat plank mis met garantie exportkredietverzekering'?

1) Het Financieele Dagblad, 9 februari 2009

Antwoord

Ja.

Vraag 2

Wat is uw mening over de kritiek op de garantieregelingen van de overheid, namelijk dat er te veel technische eisen zijn en dat het beleid niet gericht is op de sectoren waar de minste pijn zit?

Antwoord

Het in januari aangekondigde beleid richt zich op een specifiek probleem, dat sinds november 2008 zichtbaar werd bij de verzekering van export van kapitaalgoederen. De technische eisen die daarbij gelden zijn conform de reeds geldende systematiek van de Exportkredietverzekeringsfaciliteit (EKV) en zijn veelal het gevolg van internationale afspraken hierover. Bij de uitbreiding van deze faciliteit zijn er geen nieuwe technische eisen toegevoegd.

Sinds midden januari komen er ook signalen dat de beschikbaarheid van kredietverzekering in de vorm van omzetpolissen in de markt afneemt. Er vindt overleg plaats met bedrijvenorganisaties en kredietverzekeraars om nadere informatie te krijgen over de aard en omvang van de problemen om te bezien of, en zo ja, hoe de overheid een rol kan spelen bij de oplossing ervan.

Vraag 3

Bent u van plan om aanpassingen aan de regelingen te maken om de verruimde garantieregelingen beter te laten functioneren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord

Er vind voortdurend overleg plaats met betrokken partijen over het functioneren van de exportkredietmarkt. Er is ruimte om regelingen aan te passen indien daar een noodzaak toe is, binnen de randvoorwaarden van lange termijn kostendekkendheid en de internationale afspraken over exportkredietverzekering.

Vraag 4

Bent u bereid een overzicht te geven van de voorwaarden, doelstellingen en effectiviteit van de garantieregelingen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord

Naar aanleiding van de afnemende beschikbaarheid van commerciële exportkredietverzekering zijn in januari drie maatregelen getroffen.

- De dekking op Rusland, Kazachstan, Baltische staten, Hongarije, Bulgarije, Roemenië en Servië is uitgebreid naar korterlopende exporttransacties van kapitaalgoederen en aannemerij. Voor het dekken van transacties met een risicotermijn van minder dan 2 jaar op EU-lidstaten wordt goedkeuring gevraagd van de Europese Commissie. De maatregel is operationeel voor Rusland, Kazachstan en Servië, de eerste aanvragen voor een verzekering onder de verruimde dekking zijn reeds ontvangen. Doel van deze maatregel is om de export van kapitaalgoederen en aannemerij naar de bovengenoemde landen te ondersteunen.

- De limiet om in aanmerking te komen voor EKV-dekking bij grotere transacties op de 'beste' landen (eurogebied, VK, VS, Canada, Japan e.d.) is aangepast. Voorheen konden alleen transacties met een krediettermijn langer dan 36 maanden of een transactieomvang van meer dan 250 mln euro worden verzekerd onder de EKV-faciliteit. Deze grenzen zijn verlaagd naar 24 maanden respectievelijk 100 mln euro. Doel van deze maatregel is om ervoor te zorgen dat ook voor grotere transacties naar deze landen verzekering mogelijk blijft, nu blijkt dat de markt daar weinig of geen ruimte meer voor heeft.

- Er wordt een garantieregeling ingevoerd voor EKV-gedekte leningen, waarmee banken in staat gesteld worden om makkelijker kapitaal aan te trekken om exporttransacties te financieren. Doel hiervan is om de financiering van met name grotere exporttransacties van kapitaalgoederen te vergemakkelijken, waardoor deze vaker tot stand kunnen komen. Over de precieze uitwerking ervan wordt overlegd met banken, om zeker te stellen dat de regeling aansluit bij de behoeften van de kapitaalmarkt. Verder is afgesproken dat exportfinancieringen die na 1 januari 2009 zijn verstrekt met terugwerkende kracht onder de regeling kunnen worden gebracht. Dit om te voorkomen dat financiers gaan wachten op het van kracht worden van de garantieregeling, en daardoor in de tussentijd de financiering nog moeilijker zou worden.

Het is nog te vroeg om uitspraken te doen over de effectiviteit van deze maatregelen. Pas nadat deze maatregelen enige tijd hebben gefunctioneerd kan worden nagegaan in hoeverre ze effectief zijn. Wel blijft er regelmatig overleg plaatsvinden met marktpartijen, waarbij mogelijke knelpunten ook op de agenda kunnen staan.

De Minister van Financiën,

Wouter Bos