Antwoorden op kamervragen van Leijten over de opkomst van private equity in de AWBZ-zorg
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
DMC-K-U-2909250
4 maart 2009
Antwoorden van staatssecretaris Bussemaker op de vragen van het Kamerlid Leijten (SP) over de opkomst van private equity in de AWBZ-zorg (2080910580).
Vraag 1
Wat is uw reactie op het feit dat thuiszorginstellingen worden verkocht aan private equity fondsen?
Antwoord 1
Het artikel in de Volkskrant van 31 december 2008 noemt een aantal plannen van verschillende private partijen om investeringen te doen in zorginstellingen.
Vraag 2
Welke thuiszorginstellingen met een vergunning voor het leveren van AWBZ-zorg uit onder andere Zoetermeer en Haarlem (Optima Zorg B.V.) zijn verkocht aan Waterland Private Equity Investments?
Antwoord 2
Waterland Private Equity Investments heeft op zijn website (www.waterland.de) een overzicht opgenomen van deelnemingen die het nu heeft en in het verleden heeft gehad. Daar is onder meer aangegeven dat er sprake is van een deelneming in Optima Zorg B.V. te Zoetermeer. Onder Optima Zorg B.V. vallen de volgende bedrijfsonderdelen: CCC-zorg, STN Zorg, ATC zorg en ANNA zorg. CCC-zorg bestaat uit diverse rechtspersonen, waaronder een besloten vennootschap en stichtingen. CCC-zorg is in het kader van de Wet toelating zorginstellingen een toegelaten instelling. De toelating omvat de functies persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding en activerende begeleiding (dus extramurale verpleging en verzorging). STN Zorg is gericht op thuiszorg (in dit verband huishoudelijke verzorging), ANNA zorg is gericht op geestelijke gezondheidszorg en ATC zorg op het aanbieden van ondersteunende diensten op het gebied van ICT en call-center ondersteuning.
Vraag 3
Wie was/waren eigenaren van deze instellingen?
Antwoord 3
Blijkens de informatie van Waterland Private Equity Investments is er een deelneming genomen in Optima Zorg B.V. Voor het percentage dat Waterland Private Equity Investments daarin aandelen houdt, is zij aan te merken als economisch eigenaar van Optima Zorg B.V.
Vraag 4
Wat waren de rechtsvormen van deze organisaties?
Antwoord 4
Optima Zorg is een besloten vennootschap. Ook CCC-zorg heeft een besloten vennootschap maar ook een aantal stichtingen. De onderdelen van CCC-zorg hebben een toelating op grond van de Wet toelating zorginstellingen (Wtzi).
Vraag 5
Wat is er met de winst gebeurd die is gemaakt met de verkoop van deze thuiszorginstellingen?
Antwoord 5
De reguliere exploitatie en het verkopen van (een deel van de zorg-) activiteiten kunnen leiden tot inkomsten en opbrengsten voor de verkoper, de instelling zelf. Stichtingen kunnen geen winst aan aandeelhouders uitkeren. Het is aannemelijk dat de winst een bestemming krijgt die past binnen de statutaire doelstelling van de stichting dus een aanwending krijgt in de zorg. De raad van bestuur is hierover verantwoording verschuldigd aan de raad van toezicht. De raad van toezicht keurt de jaarrekening goed en verleent décharge. Indien en voor zover winst wordt gerealiseerd in een besloten vennootschap, zoals door Optima Zorg B.V., kan winst worden uitgekeerd aan aandeelhouders. Ook het onderdeel van CCC-zorg in een besloten vennootschap mag een winstoogmerk voeren en winst uitkeren aan aandeelhouders. Wij hebben onlangs aangekondigd dat de Tweede Kamer nog dit voorjaar een brief zal ontvangen over goed bestuur in de zorg, waarin we ook zullen ingaan op het onderwerp winst.
Ten overvloede merk ik op dat voor transacties ten aanzien van gebouwen of grond artikel 18 Wet toelating zorginstellingen geldt. Dit artikel bepaalt dat indien een bestuur van een zorginstelling voornemens is onroerende zaken niet langer voor zorg te bestemmen, het bestuur daarvan tijdig melding moet doen aan het College sanering zorginstellingen (Csz). Het Csz bepaalt of goedkeuring vereist is.
Vraag 6
Wat is uw reactie dat de eigenaar van Waterland Private Equity Investments inmiddels in Quote 500 is opgenomen, en aangeeft de zorg als een prima investering te zien voor zijn klanten?
Antwoord 6
Ik neem daar kennis van. Het is overigens nog maar de vraag of de notering in de Quote 500 enkel en alleen te herleiden is tot eerder gedane investeringen in de zorg.
Vraag 7
Hoeveel instellingen in de AWBZ zijn inmiddels in handen van Private Equity Fondsen? Indien dat niet bekend is, bent u dan bereid onderzoek te doen naar de mogelijkheden die thuiszorginstellingen hebben om zich te laten opkopen door Private Equity Fondsen?
Antwoord 7
De verantwoordelijkheid voor de wijze waarop en met wie zorgaanbieders zich organiseren ligt primair bij de zorgaanbieders zelf. Wel gelden de regels van de Wet toelating zorginstellingen (Wtzi). Daarin zijn transparantie-eisen opgenomen die betrekking hebben op bestuur, intern toezicht en het voeren van en ordelijke bedrijfvoering. Het is niet verboden om dat in combinatie met een private andere partij te doen. Toegelaten zorgaanbieders zijn verplicht om de door hen aangegane samenwerkingsverbanden, dus ook in zoverre anderen in hun onderneming deelnemen, te verantwoorden in het maatschappelijk jaarverslag.
Ook geldt dat de cliëntenraad en de ondernemingsraad een wettelijk adviesrecht hebben indien er sprake is van het voornemen om structurele verbanden aan te gaan, die een wijziging betekenen van de strategie of structuur van de instelling.
Het toezichthoudende orgaan is verantwoordelijk voor het interne toezicht.
Ik zie dan ook geen aanleiding om een onderzoek in te stellen.
Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van het lid Van Gerven (SP), ingezonden 7 januari 2009 (vraagnummer 2009Z00082/2080909000).