Vragen over het geen recht hebben op hypotheekrenteaftrek vanwege het faillissement van Icesave

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Ons kenmerk: DGB/2009/0800 U

Uw brief (kenmerk): 4 februari 2009/2009Z01793/2080911910

Betreft: Vragen van het lid Tang over het geen recht hebben op hypotheekrenteaftrek vanwege het faillissement van Icesave

Geachte Voorzitter,

Hierbij ontvangt u de antwoorden op de bovengenoemde vragen van het lid Tang.

De Staatssecretaris van Financiën,

Mr. drs. J.C. de Jager

Antwoorden op de vragen van het lid Tang over het geen recht hebben op hypotheekrenteaftrek vanwege het faillissement van Icesave.

Vraag 1. Is het waar dat er geen recht op hypotheekrenteaftrek bestaat als de overwaarde van de verkochte woning niet geheel wordt ingezet voor de aankoop van de nieuwe woning?

Antwoord 1. De bijleenregeling in de inkomstenbelasting kan ertoe leiden dat hypotheekrente voor een deel niet als eigenwoningrente aftrekbaar is. De bijleenregeling gaat uit van de gedachte dat het deel van de verkoopopbrengst van een eigen woning dat niet nodig is om de eigenwoningschuld af te lossen, wordt ingezet voor de aankoop van een volgende eigen woning. Financiert men de nieuwe woning echter ook voor dat deel met geleend geld, dan behoort de lening in zoverre niet tot de eigenwoningschuld, maar tot de rendementsgrondslag van box 3.

Vraag 2. Is het waar dat gedupeerden die meer dan 100 duizend euro overwaarde op Icesave hadden staan en daardoor niet meer in staat zijn de totale overwaarde in het nieuwe huis te steken, geen recht op hypotheekrenteaftrek hebben?

Antwoord 2. In het antwoord op deze vraag ga ik ervan uit dat het nog wel beschikbare deel van de overwaarde (de genoemde € 100.000) wordt besteed aan de aanschaf van de nieuwe woning en dat daarvoor geen lening wordt aangegaan. Wanneer men voor het deel van de overwaarde dat meer bedraagt dan € 100.000 € een lening aangaat, is de rente over dat deel van de lening naar de letter van de bijleenregeling niet aftrekbaar. Ik ben evenwel bereid om afhankelijk van de persoonlijke situatie en na weging van de feiten en omstandigheden de hardheidsclausule toe te passen voor zover de werking van de bijleenregeling in deze situaties niet beoogd is.

Vraag 3. Deelt u de mening dat dit gevolg niet in lijn is met de bedoeling van deze beperking van de hypotheekrenteaftrek en bent u bereid om een hardheidsclausule te creëren, analoog aan die voor de successiebelasting in relatie tot erfenissen die op Icesave stonden?

Antwoord 3. Allereerst merk ik op dat voor de kwestie rond de successiebelasting niet de hardheidsclausule is toegepast, maar is verwezen naar de mogelijkheden van uitstel en kwijtschelding[1]. Met betrekking tot de bijleenregeling is het denkbaar dat mensen de verkoopopbrengst van hun woning op een rekening bij Icesave hebben gestort en als gevolg van de situatie bij Landsbanki en haar Nederlandse bijkantoor niet in staat zijn om de eigenwoningreserve volledig te investeren in de nieuwe woning. Afhankelijk van hun individuele vermogenspositie kan dan een situatie ontstaan waarin de gevolgen van de huidige wettelijke systematiek van de bijleenregeling niet in overeenstemming zijn met de bedoeling van de wetgever. Ik acht het daarbij van belang dat de betrokkenen het geld hebben ondergebracht bij een bank die onder de Europese toezichtregels valt.

Vraag 4. Bent u bereid mensen die dit betreft wél hypotheekrenteaftrek te verlenen, op de voorwaarde dat zij het bedrag dat ze uit de boedel van Icesave terugkrijgen direct aflossen op hun hypotheekschuld?

Antwoord 4. Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 5. Bent u bereid met banken in overleg te treden opdat die een dergelijke aflossing boetevrij accepteren?

Antwoord 5. Ja

[1] Tweede Kamer, vergaderjaar 2008-2009, 31 704, nr. 24, blz. 3-4