Herdenkingsmunt 10 jaar EMU
Toespraak gehouden door staatssecretaris Jan Kees de Jager op 7 januari 2009 te Utrecht
Het is voor ons, volwassenen, maar moeilijk voor te stellen, maar er is tegenwoordig een hele generatie basisschoolkinderen voor wie de Gulden een begrip is dat ze alleen kennen uit bijvoorbeeld afleveringen van oude kinderprogramma's. Een gulden, dat heeft voor hen dezelfde klank als een Dukaat voor ons heeft. Of een Dubloen. Sprookjesgeld.
Het is daarom, achteraf gezien, ook leuk dat we de gulden destijds hebben uitgezwaaid met een ontwerp van een scholier. Het ontwerp van de laatste gulden die werd geslagen, dat was in 2001, werd gemaakt door Tim van Melis uit Gemert. Hij was de winnaar van een ontwerpwedstrijd onder scholieren. Hij ontwierp een Nederlands leeuwtje dat met een vlag de gulden uitzwaaide.
Tien jaar lijkt niet zo lang voor grote mensen als wij. Voor kinderen is het een eeuwigheid. Tim was in 2001 12 jaar oud: dat betekent dat ook hij inmiddels volwassen is.
De invoering van de euro was zonder twijfel een van de grootste logistieke operaties die in Nederland ooit zijn uitgevoerd. Bepaald geen kinderspel!
Het was tenslotte een operatie waarmee iedereen direct te maken had. Bedrijven en overheden moesten zich voorbereiden. Burgers moesten worden geïnformeerd. Daarbij werd niemand overgeslagen, en vooral niet allerlei speciale doelgroepen zoals blinden, doven, en zelfs aan daklozen werd gedacht. En iedereen kreeg zelfs een cadeautje: een setje euromunten, gratis en voor niets.
Er was een groot Dagobert Duck pakhuis in Lelystad waar alle euromunten lagen te wachten om verspreid te worden door het land. Op een nacht vertrok een lange colonne geldwagens uit Lelystad om de winkeliers te gaan bevoorraden. En uiteindelijk kwamen in het pakhuis alle guldens terecht die daar weer werden verzameld.
Dit verhaal klinkt als een jongensboek. Het spreekt tot de verbeelding, je zou er een mooie filmscène van kunnen maken.
Interessant eigenlijk, dat we van nature geneigd zijn geld te zien als grote mensen-business, maar dat met name munten altijd tot de verbeelding van kinderen spreken.
Ik ben nu een paar minuten aan het woord en heb het al gehad over sprookjes, ontwerpende scholieren en Dagobert Duck. Talloze kinderen hebben al een muntenverzameling - ik verzamelde ook! Nog steeds trouwens; munten verzamelen is ook voor heel veel volwassenen een interessante hobby.
In ieder geval: er is inderdaad een merkwaardige verbinding tussen munten en kinderen. Ook daarom vind ik het toepasselijk dat we tien jaar EMU opnieuw - net als de laatste gulden - vieren met een om het zo maar te zeggen kinderlijk ontwerp.
Want deze herdenkingsmunt beeldt de euro uit als het sluitstuk in de ontwikkeling van de handelsbetrekkingen tussen de mensen. Die is met ruilhandel begonnen in de prehistorie. Dat wordt gesymboliseerd door het opzettelijk primitieve karakter van de tekening. Uiteindelijk leidde die ontwikkeling tot de economische en monetaire unie.
[Wim Kok]
Als de EMU het kind is van wie we vandaag de tiende verjaardag vieren, dan vind ik het heel mooi en toepasselijk dat de heer Wim Kok aanstonds de eerste slag zal verrichten. De EMU werd geboren in 1999 bij het Verdrag van Amsterdam. Maar hij werd 'verwekt' bij het Verdrag van Maastricht in 1992. Het kabinet van 1992 mag - als gastheer in 1992 - wat mij betreft het vaderschap gerust claimen.
Het zal u genoegen doen te zien dat het kind voorspoedig opgroeit. Het is in goede gezondheid, haalt mooie rapporten en heeft een groeiende vriendenkring.
De eerste munt die u zult slaan wordt er één van velen: Alle eurolanden (niet alleen Nederland) zullen vanaf nu 2 € herdenkingsmunten met dit ontwerp in omloop brengen. In Nederland maken we er 5.3 miljoen, in heel Europa komen er 90 miljoen.
Laten we dus geen tijd verliezen! Graag nodig ik u uit om de eerste muntslag van de 2 € herdenkingsmunt voor 10 jaar EMU, te verrichten.