Antwoord op kamervragen over gemeentelijke bezwaarcommissies
Antwoorden op kamervragen van het lid Van Raak (SP), ingezonden 3 februari 2009.
1. Vraag
Wat is uw reactie op het bericht dat leden van gemeentelijke bezwaarschriftcommissies in veel gevallen partijdig zijn, omdat ze vaak verbonden zijn aan het gemeentebestuur? 1)
2. Vraag
Deelt u de mening dat gemeentelijke bezwaarcommissies onafhankelijk moeten zijn en iedere schijn van belangenverstrengeling moet worden voorkomen? Zo nee, waarom niet?
3. Vraag
In welke gemeenten worden bezwaarschriftcommissies bemand met mensen die als bestuurder of als medewerker zijn betrokken bij het beleid?
Antwoord op de vragen 1, 2 en 3
Ik deel niet het beeld zoals in het aangehaalde bericht wordt geschetst. Ik heb de indruk dat sprake is van een misverstand, waarbij het horen door het bestuursorgaan zelf en het horen door een adviescommissie met elkaar wordt verward.
Een belanghebbende kan tegen een besluit bezwaar maken. Voordat het bestuursorgaan dat het besluit genomen heeft op het bezwaar beslist, stelt het belanghebbenden in beginsel in de gelegenheid te worden gehoord. Dit kan volgens de Algemene wet bestuursrecht (Awb) op twee manieren. Ingevolge artikel 7:5 Awb kan het horen (mede) door het betrokken bestuursorgaan zelf plaatsvinden (dan wel de voorzitter of een lid daarvan) dan wel door een persoon die niet bij de voorbereiding van het bestreden besluit betrokken is geweest of meer dan één persoon van wie de meerderheid, onder wie degene die het horen leidt, niet bij de voorbereiding van het besluit betrokken is geweest.
Als alternatief kunnen gemeenten er voor kiezen ten behoeve van de beslissing op het bezwaar een adviescommissie in te stellen die bestaat uit een voorzitter en ten minste twee leden, waarvan de voorzitter geen deel uitmaakt van en niet werkzaam is onder verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan (artikel 7:13 Awb). Deze adviescommissie hoort dan de eventuele belanghebbenden.
De wetgever heeft de gemeenten dus keuzevrijheid willen laten. Ik heb geen overzicht van de keuzes die de afzonderlijke gemeenten daarbij hebben gemaakt. Daarbij zij nog aangetekend dat de beslissing op bezwaar uiteindelijk wordt genomen door het bestuursorgaan dat het bestreden besluit genomen heeft. In de bezwaarfase gaat het om heroverweging door het bestuur. Het horen van belanghebbenden maakt onderdeel uit van dat proces. Het is dan juist goed dat het bestuur de mogelijkheid heeft belanghebbenden zelf te kunnen horen. Voor onafhankelijke toetsing is de rechter bedoeld. Vandaar dat voor belanghebbenden na de beslissing op het bezwaar de mogelijkheid open staat van beroep op de rechter.
De burgemeester ziet toe op een zorgvuldige behandeling van bezwaarschriften (artikel 170, eerste lid, onder d, van de Gemeentewet), en is hierover verantwoording verschuldigd aan de gemeenteraad.
4. Vraag
Bent u bereid, eventueel in overleg met het VNG, maatregelen te nemen om de onafhankelijkheid van bezwaarcommissies in alle gemeenten te garanderen? Bent u bereid de Tweede Kamer daarover te informeren?
4. Antwoord
Zoals uit het bovenvermelde antwoord moge blijken is de onafhankelijkheid van bezwaarcommissies niet in het geding. De wetgever heeft de gemeenten keuzevrijheid willen laten. De VNG adviseert haar leden niettemin het horen over te laten aan een adviescommissie als bedoeld in artikel 7:13 Awb en heeft daartoe een modelverordening opgesteld. Volgens de VNG neemt een groot deel van de gemeenten deze verordening over.