Eerste lustrumviering van Rentray
Toespraak door staatssecretaris Albayrak van Justitie tijdens de 1e lustrumviering van Rentray op5 februari 2009 te Lelystad.
Dames en heren,
Dank voor uw uitnodiging om u hier toe te spreken. Dat doe ik graag, vooral omdat dit kabinet jongeren de aandacht wil geven die ze verdienen, ook degenen die voor problemen zorgen. Dat is in hun belang en dat van de samenleving. Bij Rentray spreekt het geven van die aandacht uiteraard voor zich.
Eigenlijk hoeven we over moeilijk gedrag van jeugdigen niet verbaasd te zijn. Dat jongeren graag grenzen verkennen is van alle tijden. Maar het blijft aan volwassenen om die grenzen te stellen en te bewaken. Dat valt niet altijd mee. De Engelse schrijver John Wilmot zei ooit: “Voor ik trouwde had ik zes theorieën over opvoeden; nu heb ik zes kinderen en geen theorieën”.
Met veruit de meeste jongeren gaat het goed, maar er is een kleine groep jongeren die het verkeerde pad opgaan of dreigen te gaan. Zij kunnen ernstige delicten plegen, waarbij geweld niet wordt geschuwd. En al krijgen de meeste zaken een Halt-afdoening en komt – relatief – een kleine groep in de JJI’s terecht: dat zijn er nog steeds te veel.
Het is onze verantwoordelijkheid om hier iets aan te doen, als overheid, als samenleving. En daarvoor zijn wij afhankelijk van instellingen als Rentray, waar mensen zich inzetten voor onze jeugd en onze samenleving. We zijn u veel dank verschuldigd.
Ik vind het daarom goed dit eerste lustrum te vieren. Zo kunnen we bespreken waar we nu staan en wat onze verw achtingen zijn voor de nabije toekomst.
De eerste vijf jaar hebben duidelijk gemaakt dat het management en de medewerkers van Rentray een topprestatie hebben geleverd. Niet alleen met de totstandkoming van hun unieke en multifunctionele gebouw.
Maar vooral met het oordeel van de Inspecties dat dit een van de drie JJI’s is met een laag risico op een onveilig leef-, behandel- en werkklimaat. Kortom: het is hier goed voor elkaar!
Dat is belangrijk, want JJI’s zijn geen gevangenissen waar de jeugd wordt opgesloten. We benutten het verblijf om het leven van de jeugdige een positieve draai te geven. Om ze te leren zich beter staande te houden in de maatschappij. En daarvoor zoeken we nauwe samenwerking met andere partijen.
Zoals de meesten van u weten, zijn het geen lieverdjes die in een JJI terechtkomen. Maar die constatering alleen helpt ons niet verder. Wij moeten ook oog hebben voor de problemen en de behoeften van de jeugdigen.
Vergelding is slechts één van de doelen van het jeugdstrafrecht. Tegelijkertijd moeten we er rekening mee houden dat de jeugdige nog niet “volgroeid” is. En we moeten ons ook richten op de andere doelen van het jeugdstrafrecht – preventie en de (her)opvoeding.
Jongeren zijn vaak in de war als ze net een opvanginrichting binnenkomen. Ze zijn angstig, hebben vaak last van schaamte- en schuldgevoelens. De fase van voorlopige hechtenis moeten we dus zeker gebruiken om ze bewust te maken van hun gedrag.
Er wordt tegenwoordig veel gevraagd van jeugdinrichtingen. Dat vereist een innovatieve en vernieuwende manier van werken, waar Rentray goed in slaagt. Zo stond Rentray in 1998 aan de wieg van Work-Wise: een doortimmerd en breed opgezet programma dat jeugdigen voorbereidt op een zelfstandig ‘werkend’ leven na de JJI. Work-Wise wordt nu in alle inrichtingen toegepast.
Innovatief zijn ook de wetenschappelijke inzichten over de aanpak van jeugdigen. Zo is de in 2008 erkende interventie Brains for Use bij Rentray van de grond gekomen en bent u als één van de koplopers nauw betrokken bij de ontwikkelingen van de Functioneel Family Therapie(FFT). Ook heeft Rentray - samen met De Sprengen, Harreveld en het Nederlands Jeugdinstituut - de interventie Leren van Delict ontwikkeld.
In de Raad van Bestuur zit Henny Lodewijks die vorig jaar is gepromoveerd met een onderzoek over het risicotaxatieinstrument SAVRY.
Daarnaast was Rentray een van de ‘founding fathers’ van het Forensisch Consortium Adolescenten. We hebben daar hoge verwachtingen van, in het bijzonder voor de verbetering van de behandeling van jongeren met een pij-maatregel.
Vernieuwing blijft nodig. Ook al zijn de moeilijkheden rond jeugdigen van alle tijden, het gedrag van jongeren verandert continue. En daarmee ook de aard van de problemen waar ze tegenop lopen. Die zijn vaak heftig en op veel terreinen tegelijkertijd. Dit vergt een persoonlijke aanpak. We moeten de straf dan ook aangrijpen om een gedragsverandering tot stand te brengen. De gedragbeïnvloedende maatregel die Justitie vorig jaar heeft geïntroduceerd moet helpen dit doel dichterbij brengen.
Alle jeugdigen willen we een goede, uniforme en methodische aanpak vanaf het begin van het verblijf kunnen bieden, De uitrol van de Basismethodiek YOUTURN is hiervoor een geschikt middel.
We moeten met elkaar investeren in een gemeenschappelijk taalgebruik en in een zelfde aanpak. De jongere en zijn omgeving, maar ook andere professionals mogen een professionele aanpak verwachten waarop later met interventies kan worden doorgewerkt. Ik ben mij ervan bewust dat uitrol van YOUTURN wederom een extra inspanning van de JJI’s vraagt, maar deze moeite zal snel beloond worden.
We werken immers aan een organisatie die een basismethodiek biedt, die bijdraagt aan een veilige terugkeer in de samenleving en de vruchtbare bodem legt voor verdere interventies.
Een ander onderwerp waar ik veel waarde aan hecht is goede nazorg. Ook op dit gebied heeft Rentray een koploperspositie. Met name de verbinding tussen het verblijf in de JJI en de terugkeer in de samenleving kan het verschil maken om een jongere op het rechte pad te krijgen én te houden! Dat gaat alleen goed als alle betrokkenen partijen hun werk op elkaar afstemmen. De afspraken in het netwerk- en trajectberaad moeten ervoor zorgen dat begeleiding vóór, tijdens en na het verblijf in de JJI op elkaar aansluiten. In de nabije toekomst – ik verwacht in 2010 - willen we aan de nazorg een verplicht karakter geven. Zodat de jongere actief meewerkt aan z’n eigen toekomst zonder criminaliteit.
Dames en heren,
Er is scherpe kritiek geuit op de kwaliteit van de jji’s door de Inspecties. Ook al was de kritiek zwaar, dit heeft ook gezorgd voor een krachtige impuls in het kwaliteitsdenken. Veel kwaliteitsverbeteringen zijn door de jji’s al eerder opgepakt. Ook dwingt de kritiek ons om nog dieper doordrongen te zijn van de noodzaak om hogere kwaliteit na te streven.
Die verhoogde aandacht maakt ook meer middelen vrij om sneller het gewenste kwaliteitsniveau te bereiken.
Met voortvarendheid en daadkracht heeft Rentray de aandachtspunten opgepakt die de Inspectie hen heeft gegeven en daarom verwacht ik positieve resultaten.
Misschien gaat het minder snel dan we willen. Wij moeten ons daar niet door laten ontmoedigen. Dat hoort nu eenmaal bij dit soort moeilijke processen. Een voorbeeld: voor meer en hoger gekwalificeerd personeel zijn we afhankelijk van de arbeidsmarkt en daar treft u heel wat concurrenten aan. Veel kapers op de kust!
Waar u zelf veel invloed op heeft, is het imago van de jji’s. U kunt als geen ander het beeld uitdragen dat uw werk er echt toe doet. U biedt jeugdigen een kans hun leven een goede wending te geven. En daarmee levert u dagelijks een enorme maatschappelijke bijdrage. Zonder uw energie en volharding komen wij er niet. U bent keihard nodig om vooruitgang te boeken. Vooruitgang voor de jji’s. Maar nog belangrijker: voor een rooskleuriger toekomst voor jeugdigen!
Dames en heren,
Rentray Lelystad bestaat 5 jaar en mag trots zijn op wat er staat: een professionele jji die in goede harmonie met zijn partners zorgt voor onze jeugdigen en de veiligheid van de maatschappij.
Belia Haasbroek, Henny Lodewijks en Frank Candel, veel dank voor de wijze waarop jullie je mensen inspireren en de samenwerking met andere ketenpartners aangaan. En hetzelfde geldt voor alle aanwezige medewerkers. Dank u voor uw goede en belangrijke werk. Ik wens u nog een fijne dag.