Antwoorden op kamervragen van Agema over het bericht dat met Nederlands donorbloed een bedrijf in de VS verrijkt wordt
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
19 januari 2009
GMT-2903481
Antwoorden van minister Klink op de vragen van het Kamerlid Agema (PVV) over het bericht dat met Nederlands donorbloed een bedrijf in de VS verrijkt wordt. (2008Z09719 / 2080908060).
Vraag 1
Bent u bekend met de berichten ‘Donorbloed verrijkt bedrijf VS’ en ‘Het rode goud’?
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Kunt u zich voorstellen dat plasmadonoren zich belazerd voelen door Sanquin? Zo ja, op welke wijze gaat u deze ongenoegens wegnemen en voorkomen dat donoren afhaken?
Antwoord 2
Ik kan mij voorstellen dat plasmadonoren door deze krantenberichten verontrust zijn. Daar is echter geen reden toe. Helaas wordt in de berichtgeving ten onrechte gesuggereerd dat Nederlandse patiënten worden gedupeerd doordat Sanquin haar technologie beschikbaar heeft gesteld aan een Amerikaans bedrijf, Levpharma. Hier is op geen enkele manier sprake van. Zowel voor de productie van het geneesmiddel van Sanquin dat is gebruikt in klinisch onderzoek ten behoeve van de registratie in de Verenigde Staten als voor de productie van het geregistreerde product is alleen plasma van Amerikaanse donors gebruikt. Het zou voor donoren zelfs een extra motivatie kunnen zijn dat met de kennis die door de Nederlandse bloedvoorziening is opgebouwd, nu ook elders patiënten met een zeldzame levensbedreigende aangeboren aandoening kunnen worden geholpen. De Amerikaanse patiënten zijn Sanquin uitermate dankbaar, omdat er vóór de samenwerking tussen Sanquin en Levpharma in de Verenigde Staten geen medicijn tegen hun aandoening beschikbaar was (zie ook de ingezonden brief van de Nederlandse patiëntenvereniging aan de Volkskrant, gepubliceerd in de editie van 22 december 2008).
Verder betekent de samenwerking tussen Sanquin en Levpharma dat er een doelmatigere benutting mogelijk is van de productiecapaciteit in de plasma¬fabrieken, wat zich uiteindelijk vertaalt in lagere kosten voor plasmaproducten die Sanquin in Nederland levert.
Over de berichtgeving wil ik voorts nog opmerken dat volgens Sanquin de Landelijke Vereniging van Bloed- en Plasmadonoren (LVB) niet het sentiment van alle donors vertegenwoordigt.
Sanquin heeft de Landelijke Donorraad in een vroeg stadium geïnformeerd over de samenwerking met Levpharma. Ook de laatste vier jaarverslagen van Sanquin besteden aandacht aan het project. In het eerstvolgende nummer van het donorblad Bloedverwant zal een artikel over de samenwerking met Levpharma worden opgenomen.
Vraag 3
Klopt het dat Sanquin commerciële activiteiten heeft in de buitenlandse farmaceutische industrie? Zo ja, wat is daarop uw reactie?
Antwoord 3
Sanquin maakt bij de productie van plasmageneesmiddelen, behalve van de fabriek in Amsterdam, ook gebruik van een fractioneringfabriek in Brussel die deel uitmaakt van een samenwerkingsverband met het Belgische Rode Kruis en de Franse zusterorganisatie LFB. De capaciteit van de fabrieken is groter dan gemiddeld noodzakelijk voor de Nederlandse en Belgische patiënten samen. Dit is nodig om fluctuaties in de vraag op te kunnen vangen en om voldoende schaalgrootte te hebben om efficiënt te produceren. In de fabrieken wordt naast Nederlands en Belgisch plasma ook plasma uit Finland, Griekenland, Italië, Duitsland en de Verenigde Staten verwerkt. Door deze activiteiten kan Sanquin efficiënter functioneren, hetgeen de Nederlandse bloedvoorziening ten goede komt.
Vraag 4
Klopt het dat Sanquin zelfs geld uitleent aan bedrijven in het buitenland? Zo ja, wat is daarop uw reactie?
Antwoord 4
Sanquin heeft geen geld uitgeleend aan Levpharma. Wat in de vraag als lening wordt gezien, moet als volgt worden begrepen. Sanquin en Levpharma hebben beide kosten gemaakt om de registratie in de VS mogelijk te maken. Sanquin zorgde voor het geneesmiddel uit Amerikaans plasma dat voor het klinisch onderzoek nodig was.
Afgesproken is dat Levpharma Sanquin voor deze kosten zou compenseren als onverhoopt de registratie in de VS niet zou plaatsvinden. Sanquin heeft deze afspraak gemaakt omdat bij een dergelijke samenwerking het voor Sanquin als not-for-profit organisatie niet wenselijk is om grote financiële risico's te nemen. Overigens is het geneesmiddel inmiddels geregistreerd in de VS, dus de situatie dat Levpharma Sanquin zou moeten compenseren heeft zich niet voorgedaan.
Er is daarnaast een krediet verstrekt door Levpharma aan Sanquin na registratie (tegen marktconforme voorwaarden) voor investeringen t.b.v. de routinematige bereiding van het geneesmiddel voor de VS.
Vraag 5
Kan Sanquin op dit moment de Nederlandse vraag naar bloed en geneesmiddelen, gemaakt met behulp van plasma’s, aan?
Antwoord 5
Sanquin kan voldoen aan de vraag naar bloedproducten. Wat betreft de kort houdbare bloedproducten (zoals rode bloedcellen voor transfusies) is Nederland volledig zelfvoorzienend. Wat betreft de geneesmiddelen gemaakt uit plasma is Nederland niet volledig zelfvoorzienend omdat Sanquin geen monopolie heeft op het afleveren van plasmageneesmiddelen. Bij het afleveren van die geneesmiddelen concurreert Sanquin met commerciële aanbieders. De hoeveelheid plasma die wordt ingezameld door Sanquin wordt afgestemd op de vraag naar plasmaproducten in de Nederlandse gezondheidszorg.
1) de Volkskrant, “Donorbloed verrijkt bedrijf VS” en “Het rode goud”, 16 december 2008