Secretaris-generaal:Nederland kan sterker uit de crisis komen
Secretaris-generaal Chris Buijink roept in zijn nieuwjaarsartikel in ESB op om vast te houden aan structureel op lange termijn gericht beleid.
2009 zal volgens de hoogste ambtenaar van EZ een uitzonderlijk moeilijk jaar worden. De blik moet echter ook op de toekomst gericht blijven: "Met verdere structurele hervormingen kan Nederland zelfs sterker uit deze crisis komen", schrijft hij.
Innovatie cruciaal
Om toekomstige groei zeker te stellen, blijft het volgens de SG noodzakelijk het concurrerend vermogen van de Nederlandse economie te versterken. Daarbij zijn onderwijs, kennis en innovatie cruciaal. "Investeringen in onderzoek en innovatie mogen niet het kind van de rekening worden" aldus Buijink. Om bedrijven tijdelijk extra ruimte te geven voor onderzoek bepleit hij een verruiming van de WBSO-regeling die de loonkosten voor R&D werk verlaagt. Ook moet voorkomen worden dat door deze tijdelijke neergang kenniswerkers voor ons land verloren gaan.
Begroting bewaken
Ook zonder extra impulsen kunnen de uitgavenkaders en de signaalwaarde van het begrotingstekort overschreden worden. Afremmen van de economie door ingijpen moet dan voorkomen worden, maar we moeten de begrotingsregels ook niet loslaten. Een mogelijke oplossing kan liggen in een combinatie van extra ruimte op de begroting op korte termijn en verdere structurele verbetering van de economie om de lange termijn houdbaarheid van de overheidsfinanciën veilig te stellen. Hoewel de huidige recessie gepaard zal gaan met een tijdelijk hogere werkloosheid blijft er op langere termijn sprake van krapte op de arbeidsmarkt. Het blijft volgens Buijink noodzakelijk om mensen meer te laten werken. Dit zou onder meer kunnen worden bereikt door mensen met een (part-time) baan meer uren te laten werken en door meer niet-werkenden aan het werk te krijgen. Werken moeten daarvoor lonender worden om ook bij economisch herstel de prikkels goed gericht te houden op arbeidsparticipatie. Het lijkt wat dat betreft ook op den duur onvermijdelijk om te komen tot verhoging van de AOW leeftijd.
Sterke uitgangspositie
Volgens Buijink gaat Nederland de crisis in vanuit een relatief sterke uitgangspositie. Extra maatregelen om de economie te stimuleren, zoals belastingverlagingen, zijn volgens hem in de huidige situatie niet nodig. Eerst moet het Vertrouwenspakket dat het kabinet in november 2008 heeft gepresenteerd zijn uitwerking hebben. Deze maatregelen zijn gericht op herstel van vertrouwen bij consumenten en op ondersteuning van de kredietbehoefte en liquiditeitsbehoefte van bedrijven.