Vastgoed, speelautomaten en headshops onder wet BIBOB

Nieuwsbericht | 02-12-2008 | 11:00

Vastgoed- en grondtransacties waarbij de overheid betrokken is als civiele partij, komen onder de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen openbaar bestuur (BIBOB) te vallen. Dat betekent dat tevoren de achtergrond onderzocht kan worden van de partij met wie de transactie plaatsvindt. Ook de exploitatie van speelautomaten en het vestigen/exploiteren van een headshop komt onder de BIBOB. Onderzocht wordt hoe ook belwinkels onder een vergelijkbaar controlesysteem kunnen vallen. Deze uitbreiding van de Wet BIBOB kondigen de ministers Ter Horst (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en Hirsch Ballin (Justitie) aan in een brief aan de Tweede Kamer. Met de Wet BIBOB kunnen overheden (vooral gemeenten) de achtergrond van een bedrijf of persoon onderzoeken voordat een vergunning of een subsidie wordt gegeven of een overheidsopdracht wordt gegund. Als er sprake is van criminele antecedenten of onduidelijke financiële constructies kan de vergunning, de subsidie of de opdracht geweigerd worden. Zo wordt voorkomen dat de overheid ongewild criminaliteit ondersteunt en een vermenging van boven- en onderwereld ontstaat. Bij het onderzoek naar de achtergrond van een bedrijf of persoon kan de gemeente hulp vragen aan het landelijke Bureau BIBOB, dat een advies uitbrengt.

Bezwaar maken

Tegen een weigering van een vergunning, subsidie of opdracht kan de aanvrager bezwaar maken. Op dit moment heeft de aanvrager geen recht op een afschrift van het advies van het landelijke Bureau BIBOB. Om de rechtsbescherming van de aanvragers te verbeteren, kunnen aanvragers in de toekomst onder bepaalde voorwaarden een afschrift van het advies krijgen. Veel bestuursorganen maken in bezwaarprocedures gebruik van externe bezwarencommissies. Op dit moment mogen die externe commissies het advies van het landelijke Bureau BIBOB nog niet inzien. Ook dat zal onder voorwaarden mogelijk gemaakt worden.

Uitbreiding

De BIBOB-wetgeving geldt alleen voor bepaalde branches en activiteiten: bij horeca-, bouw-, afval- en transportvergunningen, in de transportbranche, bij woningbouwcorporaties, coffeeshops, bordelen en smart- en growshops. Voor aanbestedingen geldt de wet BIBOB in de branches bouw, milieu en ICT. Na de aangekondigde uitbreiding komen daar speelautomaten, headshops en vastgoedtransacties met een overheid bij. Voor bijvoorbeeld belwinkels en avondkappers is geen vergunning nodig, zodat het lastig is ze onder de Wet BIBOB te laten vallen. Het kabinet onderzoekt hoe dat juridisch toch kan, via een bevoegdheid voor gemeenten om panden te sluiten of via de Wet op de ruimtelijke ordening. Verschillende gemeenten hebben namelijk het vermoeden dat dit soort winkels zeer vatbaar is voor criminele beïnvloeding en dat criminelen uitwijken naar dit soort branches die niet vergunningsplichtig zijn. Verder kondigen Ter Horst en Hirsch Ballin een aantal veranderingen aan die het gebruik van de wet BIBOB gemakkelijker maken.
Er komt een landelijk register met alle uitgevoerde BIBOB-onderzoeken van de laatste twee jaar. Zo wordt voorkomen dat overheden steeds weer een nieuw BIBOB-onderzoek moeten doen naar hetzelfde bedrijf of dezelfde persoon. Ook wordt het verstrekken van justitiële en strafvorderlijke gegevens aan bestuursorganen uitgebreid naar alle BIBOB-sectoren.