Antwoorden op Kamervragen Van Gerven over het bericht dat de zorgpremies zullen stijgen als gevolg van de kredietcrisis
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
20 november 2008 Antwoorden van minister dr. A. Klink op vragen van het Kamerlid Van Gerven (SP) over het bericht dat de zorgpremies zullen stijgen als gevolg van de kredietcrisis (2080902480).
Vraag 1
Wat is uw reactie op het bericht dat de zorgpremies zullen stijgen door ‘verkeerde’ beleggingen van zorgverzekeraars? 1)
Antwoord 1
Ik heb kennis genomen van het bericht in Zorgvisie.
Vraag 2
Deelt u de mening dat verliezen op de beurs niet op het bordje van de premiebetaler mogen worden gelegd? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 2
Het vermogen van zorgverzekeraars bestaat, net als bij andere schadeverzekeraars, voor het grootste deel uit de premiebetalingen door de verzekerden. Ook ontvangen zorgverzekeraars een bijdrage uit het Zorgverzekeringsfonds. Zorgverzekeraars en andere schadeverzekeraars hebben relatief veel liquide middelen en kortlopende, courante beleggingen voorhanden, omdat binnengekomen gelden gereserveerd worden om schaden (i.c. uitgevoerde medische behandelingen) uit te keren. Hierdoor wordt een relatief klein deel van de binnengekomen gelden lang belegd. Zorgverzekeraars worden daarom in beperkte mate getroffen door het inzakken van de beurskoersen. Dit laat onverlet dat de kredietcrisis wel degelijk invloed heeft op de beleggingsinkomsten van zorgverzekeraars.
Meerdere zorgverzekeraars hebben hun premies voor 2009 inmiddels bekendgemaakt. Uit deze informatie kan worden afgeleid dat eventuele verliezen op beleggingen niet of nauwelijks van invloed zijn op de premies voor 2009. De meeste van deze zorgverzekeraars hebben de premies voor hun basisverzekering gelijk gehouden of zelfs licht laten dalen. Dit ondanks de verwachte stijging van de nominale premie van de basisverzekering in 2009 van 3% (zoals uit de begroting VWS voor 2009 blijkt). De premies voor de aanvullende zorgverzekering zijn wel gestegen. De grootste prijsstijgingen vinden vooral plaats bij complete aanvullende pakketten, terwijl de premies van de standaard aanvullende pakketten beperkt stijgen.
Overigens zouden ook zorgverzekeraars, indien daartoe aanleiding zou zijn en die zorgverzekeraars in beginsel een gezond bedrijf zijn, een (tijdelijke) financiële injectie kunnen aanvragen. De overheid heeft initieel 20 miljard euro beschikbaar gesteld om financiële ondernemingen die door de kredietcrisis in de problemen komen onder voorwaarden zo’n financiële injectie te kunnen geven.
Vraag 3
Welke maatregelen ziet u om de premiestijging in te perken?
Antwoord 3
De zorgverzekeraars bepalen zelf de hoogte van de premies. Voor de basiszorgverzekering doen ze dit op basis van het wettelijk vastgestelde pakket. De enige maatregelen die ik zou kunnen nemen met gevolgen voor de premies lopen dan ook via het pakket. Een aanpassing van het pakket is op dit moment echter niet aan de orde.
Vraag 4
Bent u bereid, indien de premie door de kredietcrisis fors omhoog gaat, de zorgtoeslag voor 2009 aan te passen? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 4
De zorgtoeslag wordt, zoals gebruikelijk, eind november vastgesteld op basis van de gemiddelde premie in de markt. Dit betekent dat als de premies die verzekeraars vaststellen hoger uitvallen dan verondersteld in de Prinsjesdagstukken, de zorgtoeslag automatisch hoger wordt vastgesteld. Er is dus ook geen noodzaak voor het nemen van bijzondere maatregelen met betrekking tot de zorgtoeslag, omdat de zorgtoeslag automatisch altijd al wordt gebaseerd op de werkelijk optredende premie, waardoor de meeste (vooral lage en midden) huishoudens rechtstreeks gecompenseerd worden bij premiestijging.
Vraag 5
Bent u bereid de vrijheid van zorgverzekeraars om te beleggen in te perken?
Antwoord 5
Europese regels en de Wet op het financieel toezicht (Wft) gaan uit van beleggingsvrijheid van verzekeraars, waaronder zorgverzekeraars. Verzekeraars moeten daarbij wel voor zorgen dat de aard van de beleggingen in overeenstemming is met de aard van de verplichtingen, dat de beleggingen adequaat gespreid en gediversifieerd zijn en dat beleggingen met een hoog risico tot een voorzichtig niveau beperkt worden. De Europese regels en de Wft laten het in feite ook niet toe dat deze vrijheid verder wordt ingeperkt. Ik zie hiertoe overigens ook geen aanleiding. Daarbij moeten verzekeraars ook voldoen aan de voorschriften in verband met de beheerste en integere bedrijfsvoering, waaronder risicomanagement en interne controle. De Nederlandsche Bank ziet adequaat toe op de naleving van de voorschriften inzake beleggingen en beheerste en integere bedrijfsvoering.
Vraag 6
Op welke wijze houdt De Nederlandsche Bank toezicht op de beleggingen van zorgverzekeraars? Bent u bereid dit toezicht te verscherpen? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 6
Voor wat betreft de zorgverzekeraars houdt DNB nauwkeurig de vinger aan de pols: wekelijks wordt de solvabiliteit van verzekeraars gemonitord, met nadruk op de ontwikkelingen in de beleggingen, en er vinden regelmatig gesprekken met de verzekeraars plaats. Daarnaast hebben verzekeraars een meldingsplicht. Als er bijzondere ontwikkelingen zijn, moeten die gemeld worden aan DNB. Er is geen aanleiding om dit toezicht te verscherpen.
1) Zorgvisie, 7 oktober 2008