Eerste muntslag ‘Nederland en Architectuur’
Toespraak gehouden door staatssecretaris Jan Kees de Jager op 29 oktober 2008 te Utrecht.
Een week geleden bracht ik een werkbezoek aan de Van Nellefabriek in Rotterdam. Tegenwoordig een verzamelgebouw waarin allerlei bedrijven zijn gehuisvest.
Een voor architectuurliefhebbers prachtig en uniek gebouw.
Ontworpen door de architecten Brinkman en Van der Vlugt, die daarmee een nieuwe traditie schiepen: het Nieuwe Bouwen.
In 1932 noemde de beroemde architect Le Corbusier de Van Nellefabriek "Het mooiste schouwspel van de moderne tijd". De Van Nellefabriek staat niet voor niets op de Unesco-lijst. Komende maand verhuis ik met mijn hele ministerie terug naar ons gerenoveerde gebouw aan het Korte Voorhout in Den Haag. Een betonnen kolos, een van de bekendste Nederlandse voorbeelden van het Brutalisme, een stroming die op Le Corbusier is geïnspireerd. Dus wanneer ik daar mijn werkkamer in gebruik neem, is dat cirkeltje rond.
Architectuur, met name moderne architectuur, is een passie van mij. Ik heb een volle boekenkast met boeken over architectuur en design. Het zal u ook niet verbazen dat ik met veel plezier in onze moderne architectuurhoofdstad Rotterdam woon!
Deze speciale vijf euromunt over Nederlandse architectuur spreekt me dus erg aan.
Het is een bijzonder ontwerp. Stani Michiels, die dit architectuur Vijfje heeft ontworpen, verdient veel lof voor de manier waarop hij het thema Nederland en architectuur in beeld heeft gebracht. Zowel de grote rol van de Nederlandse architectuur in de geschiedenis als de positie van Nederlandse hedendaagse architectuur komt in het ontwerp terug.
Zo is het portret van koningin Beatrix is gevormd uit de namen van de grote Nederlandse architecten. Voor sommige namen zul je een vergrootglas nodig hebben, maar er staan er meer dan zestig op. En welke naam zet je groot, en welke klein? U zou misschien denken dat daarover heel erg lang is vergaderd, maar Michiels heeft een zeer creatieve oplossing bedacht. Hij gebruikte het internet als seismograaf om de populariteit en de rangorde van de namen te bepalen.
Veel Nederlandse architecten zijn invloedrijk juist vanwege hun publicaties. In het buitenland zie je meer dat er over architecten wordt geschreven, maar architecten die zelf publiceren is typerend voor Nederlandse architecten.
Op de keerzijde van de munt wordt dat op een originele manier in beeld gebracht. We zien boekruggen van boeken over architectuur als gebouwen oprijzen. In de lucht erboven ontwaar je het silhouet van Nederland.
Dames en heren
Het is nu tijd voor de ceremoniële eerste slag.
De meest geschikte persoon om dat te doen is Rijksbouwmeester Liesbeth van der Pol. Ik wil haar graag uitnodigen om die eerste slag voor haar rekening te nemen.