Antwoorden op kamervragen over het groot financieel tekort bij de Friese politie

Kamerstuk | 30-10-2008

1. Vraag
Hebt u kennisgenomen van het artikel ‘Groot tekort bij Friese politie’? 1)

1. Antwoord
Ja.

2. Vraag
Was u op de hoogte van de dramatische financiële situatie bij de Friese politie? Zo ja, vanaf wanneer?

3. Vraag
Hoe is deze dramatische financiële situatie ontstaan en hoe komt het dat het al zo lang voortduurt zonder dat er is ingegrepen? Hoe groot zijn overigens de financiële problemen bij de Friese politie? Hoe kan het dat de begroting ieder jaar is goedgekeurd en dat er geen gronden aanwezig waren voor onthouding van goedkeuring, gelet op het algemeen financieel belang?

4. Vraag
Op welke wijze heeft u in het kader van artikel 45 van de Politiewet toezicht gehouden op het financieel beheer van de regionale politie Friesland?

Antwoord op vragen 2, 3 en 4
Het politiebestel kenmerkt zich door het feit dat de korpsbeheerder en het regionaal college primair verantwoordelijk zijn voor het beheer van een regionaal politiekorps. Jaarlijks stelt mijn departement geld beschikbaar aan de regionale politiekorpsen. De korpsbeheerder en het regionaal college moeten met deze rijksbijdrage in staat zijn de politiezorg in kwalitatieve en kwantitatieve zin binnen hun verzorgingsgebied inhoud te geven zowel op korte termijn als op lange termijn. Instrumenten hiervoor zijn de formatie, de begroting, de jaarrekening en het beleidsplan van het regiokorps. Dit stelt de korpsbeheerder, het regionaal college en de korpsleiding in staat om binnen de daarvoor beschikbare middelen vorm en inhoud te geven aan de politiezorg in de regio.

Mijn departement houdt toezicht op het financiële beheer van de regionale politiekorpsen.
Dit om te voorkomen dat om financiële redenen een adequaat niveau van politiezorg in een regio in het gedrang kan komen. Zolang een regionaal politiekorps een evenwichtig en verantwoord financieel beleid voert, hoef ik niet in te grijpen.

Indien uit de ingediende begroting en meerjarenraming blijkt dat voor een regio de middelen aanmerkelijk tekort zullen schieten om in de noodzakelijke behoeften te voorzien kan ik een regionaal korps onder preventief toezicht stellen. Dit houdt in dat de begroting en de begrotingswijzigingen van deze politieregio's de expliciete goedkeuring van mijn departement behoeven. Veelal gaat preventief toezicht gepaard met een aantal bezuinigingen bij het regionale politiekorps, de gedeeltelijke besteding van het eigen vermogen en eventueel met een aanvullende bijdrage om, onder toezicht van mij, de financiële bedrijfsvoering structureel gezond te maken.

Vanuit mijn toezichtsrol heb ik eerder al geconstateerd dat de politieregio Fryslân een lastige financiële positie heeft. Dit bleek uit meerjarige tekorten en een lage teruglopende solvabiliteit. Het ambitieuze huisvestingsplan van het korps speelt hierin uitdrukkelijk een rol.
De in 2000 voorgenomen investeringen in huisvesting zijn toegenomen met 69 miljoen euro. Dit wijst niet op een tekort van 69 miljoen euro.

De regio staat daarom sinds 2008 onder preventief toezicht. Sindsdien houd ik extra toezicht op de financiële ontwikkelingen. Uit de herziene begroting 2008 blijkt inderdaad dat deze regio nog steeds kampt met tekorten van beperkte omvang. Volgens de begrotingswijziging van april 2008 is het resultaat uit normale bedrijfsvoering als volgt: + 5.000 euro (2008), -/- 1.4 miljoen euro (2009), -/- 2.1 miljoen euro (2010) en -/- 2.2 miljoen (2011).

5. Vraag
Wat vindt u van de opmerking van de korpsbeheerder van Leeuwarden, dat hij verbijsterd is over het tekort en dat er jarenlang hierover niet goed is gecommuniceerd met de Friese burgemeesters?

6. Vraag
Hoe kan het dat de korpsbeheerder niet goed op de hoogte was van de financiële ontwikkelingen binnen de Friese politie? Hoe verhoudt een en ander zich tot de verantwoordelijkheden van de korpsbeheerder, zoals vastgelegd in artikel 24, 28 en 31 van de Politiewet?

Antwoord op vraag 5 en 6
De kwalificaties met betrekking tot eventuele slechte communicatie, zoals geuit in de bijeenkomst van het regionaal college van 24 september jl. en het daaruit vloeiende persbericht, zijn voor rekening van de korpsbeheerder. Ik heb hier kennis van genomen als ook van het besluit van de korpsbeheerder en het regionaal college om een extern onderzoek in te stellen. Hierbij wordt gekeken naar de financiële en bestuurlijke kant van deze zaak. Ik wacht de uitkomsten van dit onderzoek met belangstelling af. Afhankelijk van de uitkomsten zal ik in het kader van het toezicht nadere maatregelen treffen.

7. Vraag
Deelt u de mening dat de korpsbeheerder een actieve rol heeft bij informatie-uitwisseling over de financiën van de onder zijn verantwoordelijkheid vallende politiekorpsen?

8. Vraag
Deelt u de mening dat een korpsbeheerder te allen tijde verantwoordelijk is voor de financiële situatie in zijn regio en zich niet kan verschuilen achter de opmerking dat hij het niet geweten heeft?

Antwoord op vragen 7 en 8
De korpsbeheerder en het regionaal college zijn verantwoordelijk voor het beheer van een regionaal politiekorps. Zij keuren jaarlijks de begroting en eventuele wijzigingen in de begroting goed. De begroting(swijziging) dient als sturingsmiddel en door het goedkeuren van de begroting wordt ‘toestemming’ verleend om het uitgezette beleid uit te voeren. Ik ga er daarom vooralsnog vanuit -in afwachting van de uitkomsten van het onderzoek- dat de korpsbeheerder en het regionaal college op de hoogte waren en zijn van de oplopende kosten van huisvesting.

9. Vraag
Welke stappen gaat u gelet op uw verantwoordelijkheid in deze ondernemen? Bent u voornemens de korpsbeheerder een aanwijzing ten aanzien van het beheer te geven?

10. Vraag
Wat vindt u van de opmerking van de korpschef dat Den Haag in deze moet bijspringen? Ziet u daar aanleiding voor?

11. Vraag
Op welke wijze gaat u ervoor zorgen dat de tekorten en de bezuinigingen niet ten koste gaan van de criminaliteitsbestrijding en “meer blauw op straat”?

Antwoord op vragen 9, 10, 11
Zoals ik al heb aangegeven zijn de korpsbeheerder en het regionaal college verantwoordelijk om met de beschikbare rijksbijdrage hun verzorgingsgebied te voorzien van politiezorg. Indien dit door financiële oorzaken in gevaar dreigt te komen plaats ik een korps onder preventief toezicht. Ik beschik dan over een aantal instrumenten om de financiële gezondheid te verbeteren. Het doel van dit ingrijpen is juist bedoeld om de noodzakelijke politiezorg te garanderen. Ik heb al eerder de slechte financiële positie van de politieregio Fryslân gesignaleerd en het korps onder preventief toezicht gesteld.

Naast het preventief toezicht kan ik inderdaad de korpsbeheerder een aanwijzing geven op het terrein van beheer. Ik zie dit als ultimum remedium en acht dit gezien de mij beschikbare andere instrumenten op dit moment niet nodig. Ik wacht het aangekondigde nader onderzoek met belangstelling af. Ook ontvang ik binnenkort het beleidsplan en de meerjarenbegroting van dit korps. Ik acht het belangrijk om eerst de feiten op een rij te krijgen voordat ik conclusies trek. Bovendien heb ik met politieregio Fryslân afgesproken dat zij eerst de problematiek scherper in beeld brengen en aangeven welke mogelijkheden Fryslân zelf heeft om de problemen op te lossen.

In het afgelopen jaar is extra geld beschikbaar gemaakt voor wijkagenten en forensische assistenten. Daarnaast zijn vergrijzinggelden ter beschikking gesteld om voldoende bezetting te waarborgen op de lange termijn. Dit kabinet investeert in capaciteit en kwaliteit om resultaten te behalen.

Momenteel ben ik in overleg met de gezamenlijke korpsbeheerders om te bezien welke maatregelen moeten worden getroffen om de financiële positie van de politie ook op de langere termijn gezond te houden. Ik ben en blijf van mening dat de politie efficiënter kan werken en deze taakstelling dus moet kunnen realiseren zonder dat dat ten koste gaat van het huidige niveau van criminaliteitsbestrijding en blauw op straat. Zeker nu het kabinet tegelijk met het opleggen van een taakstelling van 100 miljoen ook 187 miljoen aan intensiveringsgelden aan de politie heeft toegekend.

1) www.telegraaf.nl, 24 september 2008