Nagedachtenisoorkonde en gevechtsinsigne doen intrede
Er komen een nagedachtenisoorkonde en een sculptuur voor de naaste relatie van de Nederlandse militair die tijdens of als direct gevolg van een uitzending om het leven is gekomen. Ook komt er een insigne voor het optreden onder gevechtsomstandigheden. Dat hebben de minister en staatssecretaris vandaag de Kamer per brief laten weten.
De ISAF-operatie in Afghanistan, waarbij tot op heden zeventien Nederlanders omkwamen, leidde ertoe dat de eer en herinnering die Nederland betuigt aan zijn gesneuvelde militairen en de nabestaanden opnieuw bekeken is.
Tot eind jaren veertig kregen nabestaanden een nagedachtenisoorkonde, ondertekend door de toenmalige Minister van Oorlog. Deze traditie raakte na de Tweede Wereldoorlog in onbruik. Besloten is haar (gemoderniseerd) in ere te herstellen en vergezeld te laten gaan van een tastbare herinnering in de vorm van een speciaal hiervoor ontworpen sculptuur.
Gevechtsinsigne
Daarnaast komt er een gevechtsinsigne, officieel ‘het insigne voor optreden onder gevechtsomstandigheden’. Het gaat om een door de Commandant der Strijdkrachten individueel toe te kennen onderscheidingsteken, in voorkomend geval postuum. Toekenning gebeurt met terugwerkende kracht tot 1 juni 2001. Dat is de datum waarop het huidige decoratiestelsel werd vastgesteld.
In aanmerking komen zij die deelnamen aan een militaire operatie waarbij sprake was van vijandelijk optreden met direct vuur of vergelijkbare gevechtsomstandigheden. Betrokkene moet in overeenstemming met de geldende rules of engagement hebben deelgenomen aan het gevecht.
Hiertoe behoort elke vorm van actief en adequaat handelen, die niet uitsluitend in het kader van de persoonlijke veiligheid waren. Het gevechtsinsigne is bedoeld als een blijvende waardering naast het decoratiestelsel.
Een liggend-ovale lauwerkrans met daaroverheen een blank wapen vormt de basis van het gevechtsinsigne. De liggend-ovale vorm is in Nederland nog niet eerder toegepast, dat maakt hem op het uniform uniek. Het insigne is bronskleurig, onder meer om zich te onderscheiden van bijvoorbeeld de goudkleurige brevetten. Voor het gevechtstenue komt een stoffen uitvoering.
Het huidige decoratiestelsel voorziet er al in dat op missie gesneuvelde militairen de Herinneringsmedaille Vredesoperaties (HVO) postuum wordt toegekend. Die mogelijkheid is er eveneens voor een Dapperheidsonderscheiding en een Ereteken van Verdienste. Verder kent de NAVO bij ISAF postuum de NATO-medal toe.