Ondernemerschap en de dga

Toespraak | 13-10-2008

Met de keuze van het thema de positie van de dga voor dit congres ben ik heel gelukkig. Het geeft mij in ieder geval de kans om eens heel expliciet te zeggen hoe belangrijk de rol is die de dga vervult in de Nederlandse economie.

Naar het belang van ondernemerschap voor de economie is in het verleden veel en divers onderzoek gedaan. Daaruit komt steevast naar voren dat een gezonde economie, om het maar heel kernachtig samen te vatten, niet kan bestaan zonder ondernemen.

Ondernemingen zorgen voor werkgelegenheid, voor innovatie, voor productiviteit en groei. Vooral nieuwe ondernemingen blijken meer dan gemiddeld bij te dragen aan werkgelegenheid, productiviteitsgroei en het produceren en commercialiseren van innovaties.

Waarom is innovatief ondernemerschap nu zo belangrijk?

De Nederlandse economie draait om innovatie. Onze concurrentiekracht houdt rechtstreeks verband met ons vermogen om te innoveren. Innovatie ontstaat uit creativiteit. De zelfstandige onderneming is de beste plek waar die creativiteit tot bloei kan komen.

Er is mij veel aan gelegen om ondernemerschap te bevorderen. Het regeerakkoord geeft daarover ook heel duidelijke doelstellingen. Ik heb dan ook veel vertrouwen dat we de randvoorwaarden voor ondernemen flink kunnen verbeteren.

Ondernemerschap bevorderen is enorm belangrijk voor Nederland. Ik wil de belemmeringen die bestaan om te gaan ondernemen heel graag wegnemen. Belemmeringen op het gebied van overbodige en ingewikkelde regels moeten weggenomen worden. En ik wil ondernemen graag fiscaal aantrekkelijk maken, zodat die drempel ook lager is.

Het mkb is het fundament waarop onze economie functioneert. Dga's zijn veelal de drijvende kracht achter ondernemingen in de bv-vorm. Dga's zijn daarmee, net als ondernemers in de inkomstenbelasting, van wezenlijk belang voor de Nederlandse economie.

Het Belastingplan bevat dit jaar heel veel maatregelen die tot doel hebben ondernemerschap te bevorderen.

Drie speerpunten
• De maatregelen in dit belastingplan kun je groeperen rond een paar thema's: Vereenvoudiging; Vergroening; Bevordering van ondernemerschap.
• Dat zijn geen toevallige thema's. Het zijn naar mijn overtuiging de drie manieren waarop we de uitdagingen waar we voor staan, kunnen aangaan - voorzover het de fiscaliteit betreft.
• Vorig jaar was het meest in het oog springende thema de vergroening van ons fiscale stelsel. Dat zit er dit jaar ook nog in.
• In het Belastingplan van dit jaar zijn ook Vereenvoudiging, en vooral om de bevordering van ondernemerschap belangrijke onderwerpen. Een van de manieren om ondernemerschap te bevorderen is vereenvoudiging. Met eenvoudigere regels wordt ondernemen ook makkelijker.

Vereenvoudiging
• Ondernemers en dga's hoeven geen VAR meer aan te vragen als zich gedurende drie jaar geen wijziging heeft voorgedaan.
• Grens voor kwartaalaangifte omzetbelasting omhoog. 50.000 ondernemers en dga's gaan minder vaak aangifte OB doen.
• Werknemers hoeven vanaf 1 januari 2009 geen WW-premie meer te betalen, mits sociale partners looneisen verantwoord houden. Werknemers kunnen de gevolgen daarvan op hun loonstrook aflezen bij bedrag WW-premie. Tweeverdienersgezin van elk 1x modaal gaat er 750 € op vooruit, 2x modaal nog veel meer.
• Ook uitkeringsgerechtigden en 65-plussers hebben voordeel, omdat de uitkeringen en de AOW gekoppeld zijn aan het netto minimumloon.
• Maar het betekent ook vereenvoudiging van de loonadministratie en de loonaangifte voor werkgevers.

Ondernemerschap
• Nadruk meer op ondernemers die winst maken. Meer op starten en doorgroeien van ondernemingen: verhoging MKB winstvrijstelling en startersaftrek.
• Voor het jaar daarop ben ik van plan om urencriterium voor MKB-winstvrijstelling af te schaffen. Zo krijgen ook deeltijd- en hybride ondernemers toegang tot een deel van de ondernemersfaciliteiten. Evt. verder verhogen van de MKB-winstvrijstelling na 2009.
• MKB tarief in VPB in 2008 omlaag naar 20% voor winsten tot een bedrag van € 250.000.
• Betekent lastenverlichting voor alle belastingplichtigen in de VPB; groot deel van voordeel slaat juist ook neer bij MKB. Dit betekent ook een belangrijke lastenverlichting voor de achterliggende dga's.
• Per 1 januari 2009 wordt de definitie van speur- en ontwikkelingswerk binnen de WBSO verruimd. Er valt dan meer ICT-innovatie onder de WBSO.

Dga
Op Prinsjesdag, bij de indiening van het Belastingplan, heb ik ook voorstellen ingediend over de loonheffing van de dga. Dit is een al lang slepend onderwerp. Het is tijd om daarvoor een adequate oplossing te vinden. Ik heb mij daar zeer sterk voor gemaakt.

Eind 2006 werd een amendement aangenomen in de Kamer dat beoogde de dga uit de loonbelasting te halen. Dat had als doel om een administratieve lastenverlichting te behalen voor de dga.
Maar het bleek dat het amendement een vervelend bijeffect had. Namelijk dat 1600 dga's geen recht meer hebben op afdrachtvermindering voor speur- en ontwikkelingswerk.
Ik ben daarvoor op zoek gegaan naar oplossingen. In overleg met MKB-Nederland, VNO-NCW en de koepelorganisaties voor belastingconsulenten heb ik afgelopen juni gekozen voor een viertal maatregelen. Met ingang van 2010 een vereenvoudigde loonaangifte voor dga's, eerdere indiening van ongewijzigde aangiften en een eenvoudiger betalingssysteem. Daarnaast wordt de grens voor het doen van kwartaalaangifte voor de btw met ingang van 2009 verhoogd, waardoor 45000 bedrijven niet meer per maand maar per kwartaal aangifte kunnen doen. Zo hebben we een flinke administratieve lastenverlichting gerealiseerd.

In dit pakket blijft de dga toch in de loonbelasting.
De afdrachtvermindering voor speur- en ontwikkelingswerk blijft nu voor de dga bestaan.

In aanvulling op dit pakket maatregelen hebben we gelijk nog een andere vereenvoudiging voor de dga opgenomen. Namelijk in verband met de doorbetaaldloonregeling. Die regeling ziet op werknemers die in het kader van één dienstbetrekking voor meerdere werkgevers werken, waarbij de hoofdwerkgever loonbelasting inhoudt op het totale loon. Daarvoor moet op verzoek van beide werkgevers en de werknemer een beschikking worden afgegeven. Dit vereiste vervalt voor dga's, ter vermindering van de administratieve lasten. De dga die via een holding in werkmaatschappijen deelneemt, kan zodoende zonder formaliteiten alleen bij de holding op de loonlijst staan.

Slot
Zijn we nu klaar? Nee. Er zijn altijd verdere maatregelen denkbaar om ondernemerschap nog meer te bevorderen.

Zo ben ik bijvoorbeeld ook bezig om de Successiewet te moderniseren. Een van de zaken die ik aan wil pakken is vereenvoudiging van de bedrijfsopvolgingsregeling. Die is bedoeld om de continuïteit van ondernemingen te waarborgen ingeval van het betalen schenkings- en successierecht. Die regeling is nu buitengewoon ingewikkeld. Ik ga de bepalingen rond de bedrijfsopvolgingsregeling, die nu verbrokkeld in allerlei regelgeving is opgenomen, samenbrengen en vereenvoudigen. Een voorbeeld: de huidige bedrijfsopvolgingsregeling legt conserverende aanslagen op waarvan het overgrote deel na vijf jaar weer wordt teruggedraaid. Dat is onnodig omslachtig. Er moet een systeem komen dat alleen aanslagen oplegt voor belasting die werkelijk verschuldigd is.

Met de dga ben ik ook nog niet helemaal klaar.

Binnenkort kunt u een notitie van mij verwachten over de dga, die ik dan naar de Kamer zal sturen. Ik zal nagaan welke verdere vereenvoudigingen mogelijk zijn, welke knelpunten nog meer kunnen worden weggenomen.

Ik hoop dat ik u in vogelvlucht een inkijkje heb kunnen geven in de wijze waarop ik ondernemerschap wil bevorderen, en welke bijzondere plek de dga daarin inneemt.

Er is genoeg stof tot nadenken en tijdens dit congres krijgt ook u daartoe volop de gelegenheid. Ik wens u een boeiend congres toe.