Brief aan Tweede Kamer over eindrapportage Territoriale Congruentie Haarlemmermeer (incl. Schiphol)

Kamerstuk | 08-10-2008

Territoriale congruentie

Bij algemene maatregel van bestuur (Stb 2008, nr. 21) is bepaald dat de gemeente Haarlemmermeer per 1 januari 2008 bestuurlijk deel uit van de veiligheidsregio Kennemerland. Daarmee is de territoriale congruentie van de gemeente Haarlemmermeer (inclusief Schiphol) verwezenlijkt en is het kabinetsbesluit van maart 2006 uitgevoerd. De operationele overgang heeft plaatsgevonden op 7 januari 2008. Deze overgang is zonder problemen verlopen.

Voorbereiding en implementatie

In 2006 en 2007 hebben de regio’s Kennemerland en Amsterdam-Amstelland en de gemeente Haarlemmermeer incidentele bijdragen ontvangen voor de voorbereidingsfase tot 1 juli 2007. De regio Kennemerland heeft euro 3.332.500,-- ontvangen, de regio Amsterdam-Amstelland euro 1.027.900,-- en de gemeente Haarlemmermeer euro 600.000,--. In aanvulling hierop hebben zij incidentele bijdragen ontvangen voor het implementatietraject van 1 juli 2007 tot en met 31 december 2007. De regio Kennemerland heeft een bijdrage ontvangen van euro 3.031.250,--, de regio Amsterdam-Amstelland euro 325.050,-- en de gemeente Haarlemmermeer euro 257.150,--. Voor de structurele gevolgen van het besluit territoriale congruentie zijn de regio’s eenmalig gecompenseerd.

Regionale en interregionale versterking

In 2006 heeft het kabinet extra middelen beschikbaar gesteld voor de structurele versterking van het gehele gebied. Op verzoek van mijn ministerie heeft de veiligheidsregio Kennemerland een regionaal versterkingsplan opgesteld en hebben de veiligheidsregio’s Kennemerland en Amsterdam-Amstelland een gezamenlijk interregionaal versterkingsplan opgesteld. Inmiddels heb ik een structurele bijdrage van euro 5.000.000,-- voor de regionale versterking van Kennemerland toegekend. Ook heb ik een structurele bijdrage van euro 2.500.000,-- toegekend aan de regio’s Kennemerland en Amsterdam-Amstelland gezamenlijk voor de interregionale versterking. Daarnaast heb ik met beide regio’s een convenant Veiligheidsregio’s afgesloten.

Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (OOV)

Op mijn verzoek heeft de Inspectie OOV de uitvoering van het besluit gemonitord en getoetst. Over de rol van de Inspectie OOV bent u geïnformeerd bij brief van 21 november 2006 (TK 2006-2007, 29 517, nr. 21). Onlangs heb ik de Inspectie verzocht om bij toekomstige toetsmomenten uitdrukkelijk aandacht te besteden aan zowel de versterking van de regio Kennemerland als de interregionale versterking van de regio’s Kennemerland en Amsterdam-Amstelland.

Voortgangsrapportage november 2007
In november 2007 heeft de Inspectie OOV nogmaals de voortgang getoetst van de stand van zaken met betrekking tot de voorbereidingen van de overgang van de gemeente Haarlemmermeer (inclusief Schiphol) naar de regio Kennemerland. De bijbehorende rapportage is als bijlage aan deze brief toegevoegd.

De Inspectie OOV kwam tot de volgende conclusies:

1. Met betrekking tot de stand van zaken aangaande de voorbereidingen van de overgang van de gemeente Haarlemmermeer naar de regio Kennemerland, concludeert de Inspectie OOV dat de hulpdiensten van de regio Kennemerland de organisatorische (rand-)voorwaarden hebben gecreëerd, die nodig zijn om de gevolgen van een ramp of crisis adequaat te kunnen bestrijden.
2. Ten aanzien van de resultaten uit het implementatieplan constateert de Inspectie OOV dat het implementatietraject in de regio Kennemerland op hoofdlijnen is afgerond.
3. De Inspectie OOV constateert dat de voorbereiding/implementatie met betrekking tot het proces van melding en alarmering op orde is.

Deze positieve conclusies bevestigen het beeld uit de voortgangsrapportage van juli vorig jaar. In mijn brief van 13 juli 2007 (TK 2006-2007, 29 517, nr.26) heb ik uw Kamer hierover geïnformeerd. In de voortgangsrapportage van juli 2007 concludeerde de Inspectie, dat er op dat moment geen concrete aanleiding was om te veronderstellen dat de regio Kennemerland niet gereed zou kunnen zijn voor de overgang op 1 januari 2008. Daarbij stelde de Inspectie OOV wel de voorwaarde dat voortvarend en in overeenstemming met de planning zou worden gewerkt.

Eindtoets maart 2008
In maart 2008 heeft de Inspectie OOV een uitgebreide simulatie uitgevoerd in de regio Kennemerland. Ik beschouw deze toets als eindtoets voor het implementatietraject territoriale congruentie. De bijbehorende rapportage is als bijlage aan deze brief toegevoegd. De Inspectie OOV kwam tot de volgende eindconclusie en leermomenten:

Eindconclusie
De bevindingen uit de simulatie bevestigen het beeld dat de Veiligheidsregio Kennemerland een regio is die zich in de afgelopen periode snel ontwikkeld heeft. De Inspectie OOV constateert dat de basis van de rampenbestrijdingsorganisatie aanwezig is. Een groot aantal aspecten van de rampenbestrijding verloopt tijdens de simulatie volgens de plannen. Hierbij moet gedacht worden aan het tijdig verwerken en vastleggen van meldingen, het organiseren van bijstand uit andere regio’s, de opschaling, de alarmering (buiten de Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden (SGBO) en de gemeentelijke functionarissen), de opkomst (buiten de Leider Meetplan Organisatie (LMPO) en de gemeentelijke functionarissen) en het opstarten van de meest relevante processen door de operationele diensten.

De onderdelen van de rampenbestrijdingsorganisatie sluiten echter nog niet overal optimaal op elkaar aan, waardoor de benodigde integraliteit (met als doel het functioneren als één rampenbestrijdingsorganisatie) nog onvoldoende tot stand komt. Zowel de verschillende teams als de operationele diensten zijn nog te weinig gericht op de meerwaarde die de teams en diensten voor elkaar kunnen betekenen. De Inspectie wijst erop dat deze conclusie gelet op de recente afronding van de implementatie niet verrassend te noemen is.

Leermomenten
De Inspectie OOV benoemt de volgende drie belangrijkste, meest structurele, leermomenten.

Ten eerste het gebrek aan structuur in de verschillende overleggen. Er wordt onvoldoende gebruik gemaakt van voorbereide agenda’s, standaard actielijsten en uniforme situatierapportages (sitraps). Dit heeft gevolgen voor het delen van gegevens, informatie en besluiten. Door dit niet in de structuur vast te leggen, is men hiervoor sterk afhankelijk van het optreden van individuele functionarissen.

Ten tweede de afwezigheid van een integraal informatiemanagement. Op alle locaties zijn gegevens verzameld. De huidige werkwijze voorziet er niet in dat deze gegevens op een centrale plek worden vastgelegd. De gegevens kunnen hierdoor onvoldoende onderling met elkaar in verband worden gebracht, waardoor een actueel, multidisciplinair en gedeeld totaalbeeld niet kan ontstaan.

Ten derde de gemeentelijke processen. De Inspectie OOV onderkent de recente verbeterontwikkelingen op dit gebied, maar wil op basis van de bevindingen over het functioneren van de gemeentelijke processen in de gemeente Haarlem tijdens de simulatie nogmaals aandacht hiervoor vragen. De bevindingen hebben betrekking op meerdere onderdelen van het functioneren.

In mijn reactie aan Kennemerland op het Inspectierapport heb ik aangegeven, dat ik verheugd ben met de snelle ontwikkeling van de regio in de afgelopen periode. Daarbij heb ik wel opgemerkt ervan uit te gaan dat de rampenbestrijdingsorganisatie van de regio zich voortvarend doorontwikkelt tot een integrale rampenbestrijdingsorganisatie. Tenslotte heb ik de regio verzocht om voor 1 januari 2009 aan te geven hoe zij invulling gaat geven aan de door de Inspectie OOV geconstateerde leermomenten.

Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Voor de goede orde merk ik op dat ik van mening ben dat er, nu zowel de bestuurlijke als de operationele overgang is geregeld, geen aanleiding meer is om u via voortgangsrapportages te blijven informeren. Dat neemt overigens niet weg dat, indien toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de regionale en interregionale versterking hiertoe aanleiding geven, ik u daarover zal informeren.

DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES,

Mevrouw dr. G. ter Horst