Toespraak bij de opening van Tomatoworld

Toespraak | 03-10-2008

Dames en heren,

Hartelijk dank voor uw uitnodiging de opening van Tomatoworld te verrichten. Ik heb net een rondleiding gehad in de kas met meer dan zestig soorten. Zo'n gele tomaat, onherkenbaar. En de innovatie van de ondernemers. Herinnert u zich nog tijdens het WK, de oranje tomaat? Ik heb net begrepen dat het een tijdelijke hausse was, maar het illustreert wel het ondernemersschap. En dan de geschiedenis. De tomaat is in het verleden wel de liefdesappel genoemd.

Er gaat inderdaad een wereld voor je open als je hier binnen komt en al die zestig verschillende tomatensoorten hebt zien hangen. Ze zijn er in het rood, bruin, groen, geel, ze zijn er in allerlei formaten, van de grootte van een druif tot en met het formaat en kleur van een paprika, en ze ook nog eens allemaal verschillend van smaak.

Dat past natuurlijk prachtig bij de Week van de Smaak. Het is dan ook niet vreemd dat Pierre Wind hier ook weer is. Ik kwam hem gisteren ook al tegen toen wij het met 385 mensen aan het koken waren om in het Guiness Book of Records te komen. In één uur tijd stond er een maaltijd op tafel, gemaakt door onder andere leerlingen van het ROC. Pierre laat ook hier zien wat je met al die verschillende smakende tomaten kunt doen. Dat heeft u net mogen ondervinden.

De tomaat die u hier laat zien is de meest verkochte groente in Nederland, maar het is nog lang niet bij iedereen bekend dat er zoveel soorten zijn en dat je er zoveel verschillende dingen mee kunt doen. Da's dus ook precies de reden waarom ik dit een mooi initiatief vind. Met zo'n breed en gevarieerd aanbod, waar overigens ook mensen in andere werelddelen van kunnen profiteren, mag je jezelf best in de etalage zetten.

De tuinders hebben dit met een toekomstgerichte en innovatieve houding kunnen bereiken. Ook dat wil ik graag benadrukken. U verrast, vernieuwt en verbetert uzelf voortdurend. Innovatie is het vliegwiel van de deze sector. Een teken van goed ondernemersschap.

En innovatie kweek je niet alleen met hard werken of een hoge productie. Je hebt extra's nodig. Het moet knetteren. Je moet altijd vragen blijven stellen. Je moet je kunnen verbazen, zoals hier. Je hebt er kleine botsinkjes bij nodig tussen kennis, ervaring en het onbekende. En onverwachte ontmoetingen.

Het is een houding, een aanpak die zeker ook de generatie Einstein zal aanspreken. De uitwisseling tussen die generatie en de generaties X, de babyboomers en alles wat daartussen zit, is nodig en nuttig. De Einsteiners, dat zijn de jongeren van nu, bij wie de computer zo ongeveer in de wieg lag. Ze zijn slim, maar ook eigengereid. Ze hebben een eigen Hyvespagina en filmpjes op Youtube staan. Desondanks kennen ze helaas niet altijd de mogelijkheden van een carriere in de tuinbouw. Ze hebben vaak geen idee dat je er zo veel kanten mee op kunt: personeelswerk, zo goed als onderzoek, management, aanpakken en deskundigheid op allerlei terrein.

We moeten jongeren ook om andere redenen actief betrekken bij de manier waarop voedsel wordt geproduceerd. Dat is ook een reden om maatschappelijke stageplaatsen te creëren. Ik wil aan het eind van de kabinetsperiode tienduizend stageplaatsen in het groen hebben. Daarom waardeer ik het ook zo, dat dit centrum open staat voor groepen uit het onderwijs. Maar ik reken erop dat ook hier maatschappelijke stages kunnen worden gelopen.

Binnenkort kom ik met de nota Voedsel en Consument. Daarin zult u een aantal van deze noties terug zien. Daar hoort ook de afstand voedsel-consument bij. De uitdaging aan de sector voor toekomst is: voedselproducten daar afzetten waar ze geproduceerd worden. Of in ieder geval zo dichtbij als mogelijk.

Ik heb de jongeren er al uit gelicht. Maar dit centrum is er ook voor alle Nederlanders, de buurtvereniging, de vrouwenbond, de buitenlandse toerist. Iedereen kan hier zien en proeven en beleven wat de tomaat allemaal in zich heeft. Zo krijgen meer mensen een beeld, een smaak en ervaring.

Kwekers wijden hen in in hun keukengeheimen. Ze laten zien wat er komt kijken bij het kweken van tomaten.

Ze laten ook zien hoe je zonder giftige bestrijdingsmiddelen ziekten en plagen buiten de kas kunt houden. Voor ik hier kwam werd bij al geadviseerd geen geel vest aan te trekken omdat de biologische bestrijders in de kas, de hommels en sluipwespen, een voorliefde hebben voor die kleur. Verder laten de tuinders zien hoe zij het klimaat- en energievraagstuk helpen aanpakken.

De voor de groei benodigde CO2 komt van Shell uit Rotterdam, CO2 die anders onbenut de atmosfeer in zou gaan en daar bij zou dragen aan het broeikaseffect.

Tuinders demonstreren hoe zij warmtekrachtkoppeling, WKK, inzetten zodat zij tegelijk met de benodigde warmte in de kas ook stroom produceren. Aardgas wordt efficiënter benut en stroom die niet voor eigen gebruik nodig is kan worden geleverd aan het nationale electriciteitsnet. Dit is de innovatieve sector waar de koningin in de Troonrede over sprak.

Dames en heren,

De tomaat mag er zijn. Zijn reputatie ook. De tuinders en hun partners mogen er ook zijn. Ik hoop dat u er met elkaar in slaagt het streven naar duurzame productie vast te houden. Dat driemaal T -tomaat, trots en tuinbouw- ook steevast driemaal P -people, planet, profit - zal blijken te zijn.

Van harte gefeliciteerd met Tomatoworld. Er hebben -naar ik heb begrepen- veel schakels uit de keten aan bijgedragen. Leveranciers van tomatenzaadjes, supermarkten, leveranciers van apparatuur, bouwers van de kassen, the Greenery, transporteurs, energiebedrijven, het productschap tuinbouw, de banken. U hebt het samen gedaan. Proficiat. En 'samen werken, samen leven' dat is ook, zoals u weet het motto van dit kabinet.

Ik vind het heel plezierig dat ik als minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit mag inhaken als laatste schakel om de keten die u hier met zijn allen hebt gevormd, te sluiten. De keten van leven van het land, geven om natuur. Nogmaals, allen, van harte proficiat met dit visitekaartje van en voor de Nederlandse tomaat.