Herziening toezicht op bestuur van bedrijven
Het bestuur van bedrijven komt onder ,,doorlopend en repressief'' toezicht te staan. Minister Hirsch Ballin wil de top van ondernemingen voortdurend volgen om fraude beter te kunnen bestrijden. Nu ligt het accent nog op preventief toezicht. In plaats hiervan komt een doorlopend toezicht waarbij rechtspersonen tijdens hun levensloop worden gevolgd.
In een brief aan de Autoriteit Financiële Markten (AFM), Kamers van Koophandel, Belastingdienst, De Nederlandsche Bank en notarissen kondigt Hirsch Ballin aan dat hij het nieuwe toezicht per 2010 wil invoeren. Het doorlopende toezicht komt in de plaats van de huidige praktijk, waarin de oprichter van een onderneming vóór oprichting verplicht een verklaring van geen bezwaar moet aanvragen bij het Ministerie van Justitie. Op latere momenten wordt de onderneming niet meer getoetst. De controle vooraf blijkt onvoldoende te werken, met de bestaande werkwijze kan criminaliteit niet goed genoeg worden aangepakt.
Dit geldt onder andere voor de bestrijding van criminaliteit, zoals faillissementsfraude, witwassen en de financiering van terrorisme. Degene aan wie de verklaring wordt onthouden kan op vele manieren - bijvoorbeeld door het inschakelen van tussenpersonen of het kopen van een lege BV- toch de zeggenschap verwerven in een besloten vennootschap en deze vervolgens als instrument voor financieel-economische criminaliteit gebruiken. Ook komt het in de praktijk vaak voor dat men wel ‘schoon’ is bij de oprichting maar dat men kort daarna start met malafide activiteiten, de bestuurders vervangt of de meerderheid van de aandelen aan dubieuze personen overdraagt.
In de nieuwe opzet worden bedrijven, en ook stichtingen, na bestuurswisselingen steeds opnieuw door Justitie onder de loep genomen. Bij potentieel misbruik volgt een melding. Daarmee wordt beoogd het misbruik van rechtspersonen (beter) te herkennen en te bestrijden. Randvoorwaarde is dat het nieuwe systeem bijdraagt aan een positief vestigingsbeleid voor bedrijven en ondernemers niet worden geconfronteerd met onnodige administratieve lasten. Het voorkomen en bestrijden van misbruik van rechtspersonen sluit aan bij het door het kabinet ingezette project ‘Veiligheid begint bij Voorkomen’, waarbij versterking van de aanpak van financieel-economische criminaliteit één van de pijlers is.
Om de samenwerking met genoemde (overheids)instellingen en met gegevensleveranciers goed te laten verlopen, wordt op dit moment gewerkt aan formele afspraken op het operationele vlak.