Conferentie Risicomanagement 2008

Achtergrond conferentie

Veel gemeenten en provincies zijn bezig met het invoeren van risicomanagement binnen hun organisatie. Onder risicomanagement wordt verstaan de gestructureerde beheersing van het risico dat een organisatie om financiële dan wel niet-financiële redenen de beleidsdoelen niet of niet volledig realiseert dan wel slechts met niet-begrote kosten en/of niet binnen de geplande tijd. De gemeenten en provincies richten zich hierbij veelal in eerste instantie op het in kaart brengen van relevante en veel voorkomende risico’s en risicovolle activiteiten, de rubricering en kwantificering van risico’s en de koppeling met de weerstandscapaciteit. Geleidelijk aan ontwikkelt het risicomanagement zich tot inventarisatie en beheersing van alle risico’s die zich voordoen bij het realiseren van beleidsdoelen.

Van belang daarbij is een goede verankering van risicomanagement binnen de organisatie door het creëren van organisatiebreed draagvlak. Risicomanagement moet niet alleen een ‘speeltje’ van planning en control zijn maar moet binnen de hele organisatie leven. Hierbij zijn drie elementen van belang.

Ten eerste het proces van risicomanagement. Het gaat daarbij om de implementatie en invoeringsstrategie van risicomanagement en de zorg dat risicomanagement een cyclisch en continu proces wordt:

• Hoe creëer je draagvlak en bewustzijn, zodat risicomanagement een toegevoegde waarde is als beleids- en beheersinstrument voor alle onderdelen van de organisatie?
• Hoe voer je een systematiek in voor een organisatiebrede periodieke risico-inventarisatie en evaluatie waar risico-eigenaren zich betrokken bij voelen?
• Wat leer je van bepaalde risico’s zodat je niet iedere keer dezelfde fouten maakt of verkeerde beheersmaatregelen treft?

Van belang hierbij is dat het bij risicomanagement niet primair gaat om naleving van wet- en regelgeving maar om een instrument dat helpt bij het realiseren van doelstellingen. Het heeft dus niet alleen te maken met financiën en rechtmatigheid.

Ten tweede bestuurlijk draagvlak. Vraagpunt is hoe men politiek-bestuurlijk (nog) beter bewust kan zijn van relevante (maatschappelijke) risico’s en de gevolgen van besluiten. Het gaat dus om de urgentie van risicomanagement voor het bestuurlijk-maatschappelijk functioneren. Het aantreden van nieuwe gedeputeerden en wethouders kan een goed moment zijn voor de presentatie van een risico-inventarisatie. Willen nieuwe bestuurders weten waar zij in terecht komen? Hoe kunnen colleges risico’s verantwoord afwegen en op basis daarvan besluiten nemen? Het gaat er daarbij niet om in te gaan op specifieke risico’s voor bestuurders maar het gaat er om dat duidelijk wordt welke handvatten en voordelen risicomanagement biedt voor een bestuurder.

Ten derde draagvlak op de werkvloer. Veel ideeën over de beheersing van risico’s ontstaan op de werkvloer. Onderwerpen waarbij dat speelt zijn: infrastructurele projecten, ruimtelijke ordening, verbonden partijen, grondbeleid, publiek private samenwerking en jeugdzorg. Van belang is het daarom om de betrokkenheid van deze medewerkers te vergroten, bijvoorbeeld door ook op het niveau van de medewerker risico-eigenaren te benoemen. Het gaat daarbij ook om het daadwerkelijke gebruik van de al aanwezige kennis van risico-eigenaren.

Doelstelling organisatoren

De doelstelling van de conferentie is invulling te geven aan een organisatiebreed draagvlak voor en verankering in de organisatie van risicomanagement. De conferentie is daarvoor opgebouwd rond twee ‘pijlers’:

1) Het invoeren, inbedden en het creëren van draagvlak voor risicomanagement binnen de organisatie. Ook gaat het om het afstemmen van de processen op de al aanwezige standaardprocessen binnen de organisatie en het inpassen van het gebruik in het dagelijkse werk. Bovendien gaat het om het creëren van draagvlak op zowel bestuurlijk als ambtelijk niveau.

2) Een praktische verdieping door behandeling van risicomanagement bij de inhoudelijke thema’s infrastructuur (infrastructurele projecten) en jeugdzorg. Deze twee thema’s zijn gekozen omdat ze zowel gemeentelijke als provinciale raakvlaken hebben en dus interessant zijn voor zowel gemeente- als provinciemedewerkers en bestuurders.

Waarom staat de toepassing van risicomanagement bij infrastructuur en jeugdzorg centraal? De toepassing van risicomanagement bij infrastructurele projecten is sterk in opkomst. Dat is niet verwonderlijk omdat juist in deze sector een slechte beheersing van risico’s zich geleidelijk vertaalt in kostenstijgingen. De workshops gaan daarbij in op ervaringen vanuit de gemeentelijke wereld en die van provincies. In de jeugdzorg valt nog een wereld te winnen door een goede beheersing van risico’s. In de workshops wordt verkend wat voor risico’s in de praktijk van de jeugdzorg spelen en in hoeverre een gesystematiseerde aanpak daarvan mogelijk is.