Staatkundige veranderingen in volle gang
De staatkundige hervorming van het Koninkrijk is in volle gang. Centraal daarin staat verbetering van het welzijn van de bevolking van de Nederlandse Antillen. Curaçao en Sint Maarten worden landen binnen het Koninkrijk. Bonaire, Saba en Sint Eustatius worden ‘bijzondere gemeenten’ van Nederland. Versterking van het bestuur, sanering van de schulden van de eilanden en een breed pakket maatregelen op sociaal en economisch gebied geven de eilanden een gezonde startpositie. Het streven is om in december 2008 overeenstemming te hebben over de wetgeving die de basis wordt voor de nieuwe verhoudingen in het Koninkrijk en daarmee een grote stap te zetten in de staatkundige veranderingen. In 2009 kan dan de parlementaire besluitvorming en uitvoering van deze wetgeving worden voorbereid.
De belangrijkste wetgeving voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius is in december van dit jaar in ontwerp gereed. In januari 2009 wordt gestart met een eerste pakket aan concrete maatregelen op het gebied van onderwijs, veiligheid, volksgezondheid en infrastructuur dat leidt tot een verbetering van het voorzieningenniveau op deze eilanden. Het kabinet heeft hiervoor een bedrag van 13 miljoen euro voor 2009 en 14 miljoen euro voor 2010 extra beschikbaar gesteld.
Voor de uitvoering van de taken die Nederland voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius op zich neemt komt er een gemeenschappelijk Regionaal Servicecentrum met een locatie op elk van de eilanden. Uitvoerende diensten zoals inspecties, belastingdienst en vergunningverleners werken hierin samen. Hiervoor is 1 miljoen euro in 2009 beschikbaar en 2 miljoen euro in 2010. Het kantoor wordt medio december 2008 geopend.
Belangrijk in de staatkundige veranderingen is een gezonde startpositie voor de eilanden. Cruciaal daarbij is dat de overheidsfinanciën op orde zijn. Hiervoor is ondermeer het financieel toezicht in het leven geroepen. Het College financieel toezicht (Cft) is sinds eind 2007 actief voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius. Naar verwachting zal dat voor het eind van 2008 ook gebeuren voor het Land Nederlandse Antillen, Curaçao en Sint Maarten. Dan kan ook daar een beging worden gemaakt met de schuldsanering en zal de begrotingsuitvoering kunnen verbeteren. Het investeringsklimaat en de sociaaleconomische situatie op de eilanden krijgen een impuls door de uitvoering van de Sociaaleconomische initiatieven.
Het samenwerkingsbeleid met Aruba eindigt in 2009. Na een laatste storting in het ontwikkelingsfonds van Aruba is de financiering hiervan een verantwoordelijkheid van het land Aruba. Op het gebied van de rechtshandhaving zal er nog wel worden samengewerkt in een National Security Plan Aruba voor de periode 2008 – 2012. Verbeteringen in de vreemdelingenketen en ondersteuning van het politiekorps zijn daarbij belangrijke aandachtspunten.