Perspresentatie VROM-begroting 2009

Toespraak | 16-09-2008

Spreekpunten van minister Cramer op de perspresentatie op 12 september 2008 in Nieuwspoort in Den Haag over de begroting van VROM voor 2009 .

  • Het kabinet gaat daadkrachtig door op de ingeslagen weg naar een duurzame samenleving. En we liggen op schema! De lijn die we dit jaar hebben ingezet wil ik doortrekken. Dat doen we dus langs drie lijnen: klimaat en energie, markten voor duurzame producten en mooi Nederland. De fundamenten zijn gelegd, nu gaan we dat duurzame huis voortvarend verder opbouwen;
  • We gaan de afspraken die we dit jaar hebben gemaakt met het bedrijfsleven en andere overheden verder uitvoeren. In die zogenoemde sectorakkoorden en het Klimaatverbond met de gemeenten committeren zij zich aan het realiseren van de kabinetsdoelstellingen: 30 procent minder broeikasgassen, 2 procent meer energiebesparing per jaar en 20 procent gebruik van duurzame energie;
  • Zo hebben we afspraken gemaakt over het 30 procent energiezuiniger maken van een half miljoen woningen voor 2011! Of in de landbouwsector. In dat akkoord hebben we vastgelegd dat we bijvoorbeeld de gesloten kas en het gebruik van restwarmte stimuleren zodat de sector in plaats van energiegebruiker energieleverancier wordt. We steunen ook lokale initiatieven via gemeenten, denk aan klimaatneutraal bouwen, warmte/koude opslag, energiezuinige verlichting, duurzaam inkopen enzovoorts. Er zijn voorbeelden te over van duurzame initiatieven. De Maastoren in Rotterdam gaat gebruik maken van Maaswater voor verwarming en koeling, in Alkmaar gaat de huisvuilcentrale restwarmte gebruiken voor de verwarming van 2300 woningen, Leeuwarden gaat een 30 hectare groot zonnepark aanleggen. In Arnhem lopen succesvolle projecten op het terrein van kunststof afvalscheiding;
  • In het werkprogramma 'Schoon en Zuinig' dat ik verleden jaar presenteerde geven we handen en voeten aan de klimaat en energie doelstellingen van het kabinet met tal van acties en maatregelen. Zo investeren we fors in hernieuwbare energie denk aan windenergie, zon, biomassa en aardwarmte;
  • In 2009 streven we er naar meer windenergie, zowel op land als op zee. Eind 2009 is er een uitgewerkt plan van aanpak over de doorgroei van wind op zee naar 6000 Megawatt (MW) in 2020. Ook voor windmolens op land maken we een visie tot 2020, uitgaande van een ambitie van 6000 MW. Voor de korte termijn komen we met maatregelen om de huidige knelpunten zo veel mogelijk weg te nemen. Ook stimuleren we fiscaal en financieel - het onderzoek en toepassing van duurzame alternatieven in het verkeer zoals groen gas, hybride en elektrische autos en echt duurzame biobrandstoffen. Als derde voorbeeld noem ik u de twee grootschalige demonstratieprojecten voor de afvang en opslag van CO2.
  • Behalve meer duurzame energie focussen we op energiebesparing. Vooral in de bouwsector kunnen we snel, goedkoop en makkelijke meters maken;
  • We zetten ook in op duurzame innovaties en duurzame producten, financieel, maar ook door stevige criteria en belemmerende regelgeving aan te pakken. Het versnellen van bijna marktrijpe innovaties als LED-verlichting en de hoogrendementsketel is een belangrijke doelstelling.
  • Markten voor duurzame producten is een andere prioriteit van het kabinet. Wij willen het aanbod van groene producten en diensten verder stimuleren. Fiscaal maar ook door middel van duurzaam inkopen. De overheden doen per jaar voor 40 miljard euro aan inkopen. Het streven van alle ministeries dat vanaf 2010 voor 100 procent duurzaam wordt ingekocht, geeft vanzelfsprekend dan ook een enorme impuls aan de duurzame markt;
  • Het is mijn doel dat we in 2009 een volledig pakket van criteria voor duurzaam inkopen gereed hebben voor 80 productgroepen, van wegen en gebouwen tot de inkoop van papier en vervoer. Dat kan nu al voor 25 productgroepen, Dan weten inkopers simpel gezegd wat, waar en hoe ze duurzaam kunnen shoppen;
  • Verder wil ik in dat verband ook het bekend Cradle-to-Cradle verder stimuleren. Hoe produceer je zo dat in het afvalstadium je product weer voor de volle 100 procent hergebruikt kan worden? Kortom: afval bestaat niet. Dat is in het kort het Cradle-to-Cradleprincipe. Door samen met het bedrijfsleven vier ketenprojecten te starten wil ik de toepassing van dit principe bevorderen;
  • Natuurlijk, klimaat en energie zijn bij uitstek mondiale themas die dus ook een mondiale vereisen. Het kabinet wil dan ook een krachtig internationaal klimaatbeleid voeren. Want het klimaatprobleem gaat ons allemaal aan. Mondiale coalities met bondgenoten zijn noodzakelijk;
  • We zijn tenslotte nu aanbeland in het interbellum tussen Kyoto en Kopenhagen. Het kabinet streeft ernaar om in 2009 in Kopenhagen belangrijke mondiale afspraken te maken. Afspraken voor verdergaande vermindering van broeikasgassen. Maar ook over de financiering om ook ontwikkelingslanden de uitstoot te laten verminderen en voor te bereiden op een veranderend klimaat. Zónder dat dat ten koste gaat van hun groeiende welvaart;
    Nederland wil een vooraanstaande rol spelen binnen de VN, maar ook coalities sluiten met andere landen. Dit om het pad te effenen voor het sluiten van een akkoord bij de klimaattop in Kopenhagen, eind 2009;
  • Ik zet mij in voor: een mondiale temperatuurstijging die onder de 2 graden Celsius blijft, een reductie van de emissies van de industrielanden in 2020 met 30 procent ten opzichte van 1990, tastbare inspanningen van de ontwikkelingslanden om de uitstoot te beperken en ondersteuning van de armste landen bij het nemen van deze maatregelen. Dat is bijvoorbeeld ook de reden dat ik volgende week op uitnodiging van mijn Argentijnse ambtscollega naar Argentinië reis. Op deze informele bijeenkomst met vertegenwoordigers uit 25 landen veelal sleutelspelers en bruggenbouwers - bespreken we hoe we de internationale klimaatonderhandelingen tot een succes kunnen maken. Op een soortgelijke bijeenkomst zijn voor Bali ook voorstellen ontwikkeld. Voorstellen die uiteindelijk de patstelling doorbrak. Daar was ik toentertijd actief bij betrokken. Ook dit jaar wil ik daar uiteraard een bijdrage aan leveren;
  • Dan mijn derde prioriteit: Mooi Nederland. Elke Nederlander wil wonen, werken en recreëren in een Mooi Nederland. Vandaag, morgen en in de toekomst. We moeten zuinig zijn op onze schaarse ruimte en mooie groene plekken. Daarom wil ik heldere nationale kaders scheppen voor onze ruimtelijke ordening. Mijn aanpak is er op gericht de verrommeling van Nederland stevig aan te pakken en dus ook zo nodig de regierol te pakken.
  • Ik wil bijvoorbeeld niet dat bedrijventerrein ongebreideld kunnen groeien. Eerst kijken we of we bestaande bedrijventerreinen kunnen herstructureren. Hiervoor is de zogenoemde SER-ladder geïntroduceerd. Op basis van die ladder zullen gemeenten en provincie scherpe criteria gebruiken bij het vestigingsbeleid van nieuwe bedrijven. In 2009 ga ik daarom met iedere provincie harde afspraken maken over de planning van nieuwe bedrijventerreinen om te voorkomen dat er te veel terreinen worden ontwikkeld. Vanaf 2009 gaan we jaarlijks 1000 tot 1500 hectare bestaande bedrijventerreinen herstructureren. Dit is bijzonder ambitieus ten opzichte van de huidige situatie van circa 300 hectare per jaar. Om dit te realiseren ga ik met mijn collega van Economische Zaken daarom keihard aan de slag om de aanbevelingen van de taskforce Noordanus uit te voeren;
  • Ik wil de kwetsbare gebieden zoals Nationale Landschappen en bufferzones goed beschermen. Dit doe ik door; het maken van heldere Ruimtelijke kaders in de AMvB Ruimte, het vergroten van de betrokkenheid van burgers en bedrijven bij het landschap en het zorgdragen voor een duurzame financiering van het landschap. Voor dit laatste zijn wij ook in afwachting van het advies waar Rinnooy Kan binnenkort mee komt;
  • In 2009 start het innovatieprogramma Mooi Nederland om gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties te ondersteunen bij het uitvoeren van concrete projecten om Nederland weer mooi te maken. Denk hierbij aan het weghalen van bestaande verrommeling, het stimuleren van goed ontwerp van bedrijventerreinen en de ontwikkeling van aantrekkelijke groene gebieden rondom de steden;
  • Een mooi Nederland is ook een veilig Nederland. We gaan dus verder aan de slag met het klimaatbestendig maken van Nederland. De Deltacommissie heeft daar ons ook vorige week het kabinet een forse huiswerkopgave voor meegegeven;
  • Klimaatbestendig Nederland betekent concreet dat ik in 2009 5 projecten aanwijs waarmee we vast aan de slag gaan. Dat ik zogenoemde klimaatbuffer projecten selecteer, dat we in relatie tot de aanbevelingen van de Deltacommissie een besluit nemen over het Nationaal Adaptatiefonds. En dat we aanpassingsstrategieën maken voor hot spots zoals Rotterdam, Schiphol, Rivierengebied en de Waddenzee;
  • Tegelijkertijd willen we als kabinet een sterke concurrerende Randstad. Verleden week heeft het kabinet de Randstadvisie 2040 gepresenteerd. Meer huizen én meer groen, dat is in het kort de uitdaging. We kiezen voor veiligheid tegen overstromingen, een groter en waterrijker Groene Hart, gericht investeren in gebieden waar de Randstad zijn kracht bewijst, voor bruisende steden en betere bereikbaarheid. De nadruk ligt dus ook hier op gebundeld en geconcentreerd op aangewezen locaties bouwen. Onze ambities zijn fors. Dat moeten we als kabinet dan ook samen met private partijen voor elkaar boksen. En het betekent ook meer samenwerking tussen de grote steden en investeren in betere infrastructurele verbindingen met het Oosten en Zuiden van Europa;
  • Slot. Zoals gezegd, we gaan ambitieus en concreet verder aan de slag om van Nederland een duurzaam en mooi land te maken. Dat kan ik niet alleen. Dus werk ik samen met sectoren, andere overheden, en maatschappelijke organisaties. Een duurzame leefomgeving is mijn doel, de middelen hebben we in huis, we liggen op schema, het is nu zaak op schema te blijven en het liefst te versnellen!

Dank u wel.

Meer informatie