Persconferentie 'Ruimte op de rails'
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Beste mensen,
We vieren hier vandaag dat we meer ruimte krijgen op de rails. Ruimte voor de reiziger, die straks toegang heeft tot hoogfrequent spoorvervoer. En voor goederenvervoerders, die minder vaak hoeven te wachten op personentreinen die voorrang krijgen. Deze ruimte maken wij met nieuwe infrastructuur: inhaalsporen, fly-overs en aanpassingen van knooppunten. Maar we gaan het bestaande spoor vooral ook efficiënter benutten.
De spoorsector heeft de ambities uitgewerkt die wij in november vorig jaar presenteerden. Dankzij de goede samenwerking binnen de sector, zijn onze ideeën nu uitgewerkt tot concrete plannen. Deze plannen geven de spoorsector de ruimte om de successen van de afgelopen tijd verder uit te bouwen.
Want dat het goed gaat met de Nederlandse spoorsector, daar valt geen speld tussen te krijgen. Het afgelopen jaar nam de tevredenheid van NS-klanten en het aantal treinen dat op tijd vertrok alweer toe. Dit is een bijzondere prestatie omdat het Nederlandse spoor, samen met dat van Zwitserland, het drukst bereden van Europa is. Hiermee is de NS op een fantastische manier uit het dal geklommen, waar zij een paar jaar geleden in zat.
Dit vertaalt zich in een groeiend aantal treinreizigers. Ook het goederenvervoer neemt toe. Het wordt dus steeds drukker op het spoor. Als minister juich ik deze groei van harte toe. Het kabinet heeft zich tot doel gesteld om het aantal treinreizigers ieder jaar met 5 procent te laten groeien. Maar ik ben me ervan bewust dat we dit alleen voor elkaar krijgen als de infrastructuur meegroeit. Als we meer ruimte krijgen op de rails.
U zag net een filmpje waarin de verschillende partijen vertelden wat deze plannen voor hen betekenen. Ik wil hier kort op hun uitspraken reageren.
Aad Veenman van de NS is verheugd dat de belangstelling voor de trein de afgelopen jaren spectaculair is gegroeid. Daar hebt u zelf hard voor gewerkt. Onder uw leiding heeft de NS de afgelopen jaren een grote kwaliteitsslag gemaakt. De populariteit van reizen met de trein stijgt en klanttevredenheid neemt toe.
We hoorden net ook het standpunt van Udo Groen van Prorail. Hij verwacht, net als zijn directeur Bert Klerk, dat wij met dit plan veel meer rendement uit het spoor halen dan voorheen. En er is de afgelopen jaren al veel gedaan om het bestaande spoor beter te benutten. Mede dankzij Prorail hebben wij samen met Zwitserland het drukst bereden spoor van Europa.
We hebben Detlef Heijdt van BRG net horen zeggen dat goederenvervoerders met onze plannen voor het spoor straks klaar zijn voor de groei van morgen. Ik denk dat het inderdaad zo is. Want aan de goederenvervoerders zelf zal het niet liggen: zij zijn er de afgelopen jaren zeer goed in geslaagd om aan de wensen van verladers tegemoet te komen, en hun klantenbestand is sterk gegroeid.
De NS, Prorail en de goederenvervoerders zijn sterke pijlers die de verbeterplannen voor het spoor dragen. Binnen de sector is onderlinge samenwerking van levensbelang. Want de rails is niets waard zonder de trein – en andersom. De samenwerking was de afgelopen tijd vruchtbaar en de plannen ambitieus.
Om deze plannen uit te voeren, is geld nodig; om precies te zijn 4,5 miljard euro. Zoals ik al in de Tweede Kamer heb aangegeven, heb ik er vertrouwen in dat dit geld er met prinsjesdag komt. Dit betekent dat we binnenkort aan de planstudies beginnen. We willen de stap van plan naar uitvoering zo snel mogelijk zetten.
Reiziger
We kunnen dan ook met recht zeggen dat we vandaag een mijlpaal bereiken, in de eerste plaats voor de treinreiziger. Hij weet als geen ander hoe het is om de trein te missen: je hebt een sprint getrokken, komt bezweet aan op het perron maar je bent net te laat. De deuren zijn al dicht en je kan de trein alleen nog maar nakijken vanaf het perron. Overgeleverd aan de weersomstandigheden.
In de toekomst wordt het missen van de trein een stuk minder vervelend. Op belangrijke trajecten rijden er straks zes intercity’s en vier tot zes sprinters per uur. Als je hier de trein mist, hoef je niet lang te wachten voordat de volgende alweer klaarstaat. Je kan naar het station gaan en er vertrekt altijd wel een trein – je hoeft niet meer in het spoorboekje te kijken. Vanaf 2013 of 2014 introduceren wij dit hoogfrequent spoorvervoer op het traject Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad.
Maar ook vóór die tijd voeren we de frequenties van het treinverkeer op. De dienstregeling van de NS wordt volgend jaar al fors uitgebreid. Er rijden dan honderdduizend treinen méér op belangrijke trajecten, zoals Schiphol-Utrecht, Hoorn-Schiphol en Lelystad-Amsterdam. In 2010 neemt het aantal treinen op het Nederlandse spoor nog verder toe.
Wachttijden worden dus korter. Maar voor de tijd dat de reiziger tòch moet wachten, gaan we de voorzieningen verbeteren. Prorail geeft de wachtruimten op stations de komende jaren een opknapbeurt. Op kleine stations betekent dit dat mensen niet meer in de regen hoeven te staan, op middelgrote stations komen er sfeervolle plekken. Bij wijze van experiment zijn er al twee wachtruimtes aangepakt: op station Duivendrecht kan de reiziger genieten van een oase met planten, op station Sloterdijk is de centrale hal als huiskamer ingericht.
Maar we doen nog meer om de reiziger zo goed mogelijk van dienst te zijn. Zo zorgen we voor betere fietsenstallingen en meer informatie over het treinverkeer op stations. Bovendien behouden we ex-studenten voor de trein. Ze krijgen een kortingskaart voor treinreizen in daluren. Eind deze maand reik ik de eerste kortingskaarten uit.
Goederen
Behalve voor treinreizigers, bereiken we ook voor goederenvervoerders een mijlpaal. Nederland is het Europese goederenknooppunt voor transport. Voor onze welvaart is het belangrijk dat wij deze positie behouden. Jaarlijks groeit het goederenvervoer per spoor met vijf à tien procent en wij willen dat deze groei doorzet. Daarom verdienen de goederentreinen een groene golf.
Om hen deze groene golf te geven, passen wij de routes van het goederenvervoer aan. We gaan méér gebruikmaken van de Betuweroute en laten minder goederentreinen in de Randstad rijden. Zo benutten we het spoor beter en zitten goederentreinen en reizigerstreinen elkaar niet meer in de weg.
Dames en heren,
Ik ben ongelooflijk blij met dit rapport. Het stelt dat binnen de 4,5 miljard euro de groei de komende tijd op te vangen is en dat de kwaliteit nog fors kan toenemen. Ook is er een nog verdergaand plan om naast 6 intercity’s ook zes sprinters te laten rijden. Ik vind het erg goed dat dit is meegenomen, omdat bij de planstudies die nu volgen gekeken kan worden of ook dit binnen het gereserveerde bedrag bereikt kan worden.
Gezien de stormachtige groei van het gebruik van het spoor door zowel reizigers, als goederenvervoerders kan ik mij voorstellen dat de spoorsector over enige tijd er weer eens de peilstok in steekt en beoordeelt waar wij dan staan.
Ik zei al dat we vandaag een mijlpaal bereiken. Dit geldt niet alleen voor de spoorsector, maar ook voor mij als minister. Want het is mijn taak om de Randstad – en de rest van ons land – bereikbaar te houden. Daarvoor hebben wij het spoor keihard nodig.
De spoorsector heeft de afgelopen periode met grote inzet gewerkt. Ik ben blij dat wij nu samen met alle regionale betrokkenen kunnen beginnen met de planstudies. Zo kan het kabinet eind 2010 beslissen welk project waar nodig is. We zitten hiermee op het goede spoor. Na prinsjesdag is het tijd om een fluitsignaal te geven en te vertrekken. Het volgende station is hoogfrequent spoorvervoer.