Toespraak bij de opening van Biomassacentrale Moerdijk

Toespraak | 03-09-2008

Dames en heren,

"De kip die het ei van Columbus legde, had haar tijd goed besteed." Die uitspraak van een Franse journalist vind ik mooi van toepassing op de feestelijke bijeenkomst van vandaag.

De kippen die de mest produceerden die hier wordt verbrand, hebben hun tijd uiteindelijk goed besteed. En u, die een ingenieuze manier hebt gevonden uit deze mest stroom te maken, hebt uw tijd óók goed besteed.

De biomassacentrale die hier is verrezen, mogen we gerust een 'ei van Columbus' noemen. Een hypermoderne fabriek die duurzame elektriciteit produceert en tegelijkertijd een bijdrage levert aan het oplossen van het mestvraagstuk. Ik wil u daar van harte mee gelukwensen. Het is mooi dat wij vandaag hier staan om de centrale officieel te openen. Ik ben trots op uw ondernemersschap en innovatiekracht. Ambitie en doorzettingsvermogen zijn van groot belang in dit soort processen. Geeft u een een groot applaus aan alle initiatiefnemers.

En u mag zelf ook trots zijn. De centrale is er niet vanzelf gekomen. Het idee ontstond al zo'n tien jaar geleden, met de oprichting van de Stichting Duurzame Energieproductie Pluimveehouderij. Maar ook u hebt ervaren dat tussen droom en daad van alles meer in de weg kan staan dan alleen wetten en praktische bezwaren. Techniek, kosten en logistiek en er zijn heel wat drempels te slechten.

Gelukkig hebt u doorgezet. Met als resultaat dat hier de eerste energiecentrale op pluimveemest op het Europese vasteland staat. Het is meteen de grootste ter wereld. De cijfers doen ons duizelen. Zestig vrachtwagens per dag leveren zo'n 440.000 ton pluimveemest per jaar, afkomstig van de kippen van ruim 600 pluimveehouders. Daarmee kunt u jaarlijks 90.000 woningen van stroom voorzien. Moet je je voorstellen dat je tegen je opa en oma kan zeggen ik ga nu een wasje draaien op electriciteit uit kippenmest. Natuurlijk, als we dat laatste vergelijken met wat een conventionele centrale oplevert, lijkt het misschien niet zo veel. Toch zijn die 36,5 megawatt stroom - want daar hebben we het over - mij zeer dierbaar. Ik zal uitleggen waarom dat zo is.

Wij leven in een rijk en welvarend land. Dat willen wij graag zo houden, ook voor onze kinderen en kleinkinderen. Tegelijkertijd zijn er delen van de wereld waar mensen helemaal niet weten wat welvaart is. Om onze welvaart te behouden, en welvaart eerlijker over de wereld te verdelen, is economische groei nodig. Daarom werken we aan die groei.

Maar als we niet oppassen, zal onze welvaart en onze groei zich tegen ons keren. We maken enorme hoeveelheden energie op, we produceren met elkaar heel veel afval. Het is een grote uitdaging te blijven zorgen voor wereldwijde groei en welvaart, zonder dat wij de aarde daarbij uitputten en kaalgeplukt achterlaten voor generaties die na ons komen.

Het kernwoord daarbij is duurzaamheid. Wij hebben groei nodig die duurzaam is. Die de aarde niet uitput, maar juist verbetert. Daaraan werken we wereldwijd, in Europa en in Nederland. Het kabinet wil op dat gebied de komende jaren flinke stappen vooruit zetten. Daarom hebben we in het coalitieakkoord afgesproken dat er in 2020 ongeveer eenderde minder broeikasgassen de lucht in mogen gaan vergeleken bij 1990. In 2020 moet 20 procent van onze energie uit hernieuwbare bronnen komen en we gaan een energiebesparingstempo aanhouden van 2 procent per jaar.

Bovendien willen we dat Nederland in 2020 een van de meest duurzame en meest efficiënte energievoorzieningen in Europa heeft. Nederland kan op dat gebied echt een voortrekker zijn, maar alleen als we innovatief en ondernemend verduurzamen.

Het is van groot belang dat we deze doelen bereiken. Daarmee werken we aan een beter klimaat en brengen we een duurzame energievoorziening dichterbij. Dat laatste is niet alleen belangrijk vanwege de gunstige effecten op het klimaat. Duurzame energie vermindert onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Die worden op lange termijn schaars en dat kan leiden tot grote, wereldwijde economische en politieke onrust. Tegelijkertijd biedt investeren in duurzame en vernieuwende producten en processen bedrijven talloze commerciële kansen. En is het dus ook goed voor onze economie en voor uw ondernemersperspectieven.

Dat klinkt allemaal ambitieus en mooi. Maar het kabinet kan dat niet in z'n eentje klaarspelen. Zonder elkaar te helpen kunnen wij niets uitrichten. Daarom werken we samen met bijvoorbeeld wetenschappers, maar vooral ook het bedrijfsleven.

Wetenschappers zorgen voor de kennis die nodig is om slim en innovatief met energie en milieu om te gaan. Ondernemers zijn in staat om innovaties verder te ontwikkelen, om te zetten in duurzame producten en diensten, en in de markt te zetten. Daarom sluiten wij met verschillende sectoren convenanten, waarin we samen met brancheorganisaties en de bedrijven die daarbij aangesloten zijn, vastleggen dat zij optimaal zullen bijdragen aan het behalen van de gezamenlijke klimaatdoelstellingen.

Het convenant 'Schone en zuinige agrosectoren' is daar een mooi voorbeeld van. Dat hebben we onlangs, in juni, ondertekend met een groot aantal organisaties. Verschillende agrosectoren, waaronder de kippensector, zijn al enthousiast aan de slag om bijvoorbeeld duurzame energie te produceren, de uitstoot van broeikasgassen te verminderen of meer energie te besparen.

Wat u hier, in deze biomassacentrale doet, sluit naadloos aan bij dat convenant. We hebben daarin namelijk ook afgesproken dat in 2020 tweederde van alle pluimveemest in Nederland verwerkt zal worden. Daar levert u met deze centrale een flinke bijdrage aan. Een hele belangrijke stap.

Maar niet alleen vanwege die concrete bijdrage ben ik blij met uw centrale. Deze biomassacentrale is ook een voorbeeld voor anderen. U levert niet alleen duurzame energie, maar u draagt tegelijkertijd bij aan vermindering van het mestprobleem. Ik zeg het wel eens zo, nu is mest een hoofdpijndossier, maar met uw inzet wordt het hoofdpijndossier een succesdossier. U doet dat samen met een groot aantal individuele pluimveehouders, die daar zelf ook voordeel mee behalen. Zij kunnen hun mest tegen een betaalbare prijs gegarandeerd afzetten.

Ondernemers kunnen bij u zien dat het echt kan: gezamenlijk bijdragen aan klimaatdoelstellingen op een manier die economisch verantwoord is en waar je als ondernemer alleen maar beter van wordt. Dát is precies wat we in meer sectoren voor elkaar willen krijgen.

U bent een koploper. Ik hoop dan ook dat uw goede voorbeeld veel nagevolgd zal worden. Daarvoor is het nodig dat u de kennis en ervaringen die u hebt opgedaan, deelt met anderen. Kennisuitwisseling tussen bedrijven en sectoren is heel belangrijk. Wat in de ene sector werkt, kan in de andere - misschien soms op een andere manier - ook worden toegepast. Zo lever je elkaar ideeën om zuiniger en schoner, effectiever en alternatiever met energie om te gaan.

Dames en heren,

Vandaag vieren we de bekroning van tien jaar hard werken, vasthoudendheid en niet de moed opgeven. Ik vind het fantastisch dat u dat gepresteerd hebt. Ik heb veel bewondering voor alle partijen die daar met vasthoudende aan hebben meegewerkt: de Coöperatie DEP, ZLTO, energiebedrijf Delta en de Austrian Energy & Environment Group, die de centrale in een consortium met Siemens heeft ontworpen en gebouwd.

Op 16 oktober 2006 stond mijn voorganger Cees Veerman hier om de duizendste paal in de grond te slaan. Ik weet niet hoeveel palen er uiteindelijk in totaal de grond in gegaan zijn. Maar wat ik wel weet is dat er nu een volledig operationele installatie staat. En dat is goed. Ik hoop dat deze centrale een mooie toekomst tegemoet gaat

Tot slot. Tien jaar volharding hebben geleid tot een prachtig resultaat. U hebt uw tijd goed besteed. Deze biomassacentrale is een 'ei van Columbus' op het gebied van duurzame energie en mestverwerking. Ik wens u en uw centrale een heel goede toekomst. En die toekomst begint vandaag. En nu is het de hoogste tijd de centrale officieel te gaan openen.