Antwoorden op kamervragen over gestolen identiteitskaarten

Kamerstuk | 18-08-2008

1.Vraag
Deelt u de mening dat gebleken is dat, los van de discussie over de invoering van vingerafdrukken in het paspoort en de identiteitskaart, de registratie in het Nationaal Schengen Informatie Systeem (NSIS) en in het Basisregister Reisdocumenten onvoldoende handvaten bieden om te voorkomen dat burgers, in geval van diefstal van een nog niet uitgegeven identiteitsbewijs, in de problemen komen? Zo ja, wat gaat u hier aan doen? Zo neen, waarom niet? 1)

1. Antwoord
Het Basisregister Reisdocumenten registreert Nederlandse reisdocumenten die, vóór of na de uitreiking, zijn ontvreemd of anderszins niet meer in het verkeer mogen voorkomen. Om misbruik van reisdocumenten te voorkomen en te bestrijden, worden de in dit basisregister opgenomen gegevens verstrekt aan de politie, ten behoeve van onder meer het register NSIS, en aan andere bestuursorganen, die de gegevens in dit register nodig hebben voor de uitvoering van hun publiekrechtelijke taken.
Voor andere bestuursorganen, andere instellingen of personen, is er de mogelijkheid tot een beperkte gegevensverstrekking. Deze beperkt zich tot de mededeling of over een bepaald reisdocument in het basisregister gegevens zijn opgenomen (hit-no-hit). Hiertoe is het zogenaamde Verificatieregister reisdocumenten ontwikkeld. Dit register maakt het voor de geautoriseerde instantie of persoon mogelijk om op geautomatiseerde wijze na te gaan of een ter identificatie overlegd Nederlands reisdocument in het register voorkomt.
Instanties of personen, die bedrijfs- of beroepsmatig taken, handelingen of diensten uitvoeren, waarbij wettelijk is voorgeschreven dan wel anderszins van de betrokken persoon mag worden verlangd, dat hij of zij zich identificeert met een identiteitsdocument, kunnen rechtstreeks aansluiten op dit register of gebruik maken van een koepelorganisatie.

Ondanks deze voorzieningen en het gebruik dat daarvan gemaakt wordt door inmiddels honderden instanties en personen, kan registratie in het basisregister Reisdocumenten en overname daarvan in het NSIS en in het Verificatieregister, op zichzelf niet in alle gevallen voorkomen, zoals het incident met uit de rolcontainers gestolen identiteitsbewijzen laat zien, dat een reisdocument dat ontvreemd is en in de registers geregistreerd is, toch misbruikt wordt. Gelet op het feit dat het reisdocument nationaal en internationaal bij allerlei instanties en binnen allerlei sectoren als identiteitsbewijs wordt gebruikt, kunnen deze registers geen sluitend systeem vormen dat alle vormen van fraude met reisdocumenten voorkomt. Het is de verantwoordelijkheid van instanties die daarbij een gerechtvaardigd belang hebben, bijvoorbeeld omdat een gevraagde dienstverlening een (substantieel) financieel risico inhoudt, door het gebruik van beschikbare systemen en andere maatregelen misbruik van identiteitsdocumenten en daarmee gepaard gaande schade zoveel mogelijk te voorkomen. De systemen NSIS en het Basisregister Reisdocumenten dienen derhalve te worden gezien als belangrijke hulpmiddelen die kunnen worden gebruikt om mogelijk misbruik van reisdocumenten te signaleren en daarmee als instrumenten die ter beschikking worden gesteld aan instanties of personen om een bijdrage te leveren aan de bestrijding van fraude.

2. Vraag
Deelt u de mening dat, als de benadeelde burger(s) geen blaam treft voor het gebeurde, deze dan ook niet geconfronteerd dient of dienen te worden met de nadelige gevolgen? Zo nee, waarom niet?

2. Antwoord
Zoals eerder aangegeven, deel ik de mening dat de benadeelde burger geen blaam treft voor het gebeurde, maar zie ik evenwel geen aanleiding de geleden schade van overheidswege te compenseren. De schade is immers niet ontstaan door een handelen of nalaten van de overheid, maar door een handelen van anderen, die documenten hebben gestolen en vervolgens hebben misbruikt.

3. Vraag
Bent u bereid, in afwachting van beantwoording van de schuldvraag wie dan wel verantwoordelijk kan worden gehouden, de benadeelde burger(s) schadeloos te stellen en om, na bepaling van de schuldvraag, het betreffende bedrag op die partij te verhalen? Zo neen, waarom niet?

3. Antwoord
Het antwoord op de vraag waar schuld ligt dan wel wie verantwoordelijk kan worden gehouden, is duidelijk, namelijk degene(n) door wie het reisdocument gestolen en misbruikt is. Zoals tevens aangegeven in het antwoord op vraag 2, zie ik dan ook geen aanleiding om over te gaan tot een (voorlopige) schadeloosstelling, hoe vervelend dit voor de burger(s) ook is.

1) Zie het antwoord van de minister op vraag 5, Aanhangsel handelingen nr. 2815, vergaderjaar 2007-2008