Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA ‘S-GRAVENHAGE

Ons kenmerk: FM 2007-01355 M

Geachte voorzitter,

Hierbij bied ik u de rapportage aan van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) over 2006¹. In deze jaarrapportage worden de bereikte resultaten en voortgang in het afgelopen jaar en de prioriteiten voor 2007 beschreven ten aanzien van het betalingsverkeer, bezien vanuit het publieke belang van een veilig, efficiënt en toegankelijk betalingsverkeer. In de jaarrapportage wordt ingegaan op de voortgang ten aanzien van de invoering van de Single Euro Payments Area (SEPA), de toegankel ijkheid en bereikbaarheid, de efficiency en de veiligheid van het betalingsverkeer.

Over de voortgang ten aanzien van de toegankelijkheid van het betalingsverkeer heb ik u reeds geïnformeerd in een aparte brief van 6 juni jl. (kenmerk: FM 2007-01173 M).

Op de voortgang ten aanzien van de uniforme eurobetaalruimte en de invoering van SEPA ben ik al ingegaan bij brief van 15 mei 2007 (met kenmerk FM 2007-01008 U, de beantwoording van Kamervragen van de leden Blanksma (CDA), Vos (PvdA) en Van Dijck (PVV) over dure vergoedingen voor betaaldiensten) en in de brief van deze week met kenmerk FM 2007-01576 M (de beantwoording van Kamervragen van de vaste commissie voor Financiën betreffende betalingsverkeer, in het bijzonder betreffende SEPA en EMV).

Hieronder zal ik nog aangeven welke ontwikkelingen ten aanzien van de invoering van SEPA zijn verwoord in de jaarrapportage van het MOB.

Vervolgens zal ik weergeven wat in het kort de voortgang is bij de overige centrale thema’s uit de rapportage, namelijk de efficiency en veiligheid van het betalingsverkeer.

Uniforme eurobetaalruimte

Er lopen twee trajecten om te komen tot een uniforme Europese betaalmarkt. Het eerste traject is de totstandkoming van SEPA, een marktgedreven initiatief dat ervoor dient te zorgen dat burgers en bedrijven in de Eurozone met dezelfde betaalmiddelen en onder dezelfde voorwaarden hun betalingen kunnen afhandelen binnen de Eurozone. Ten aanzien van twee verschillende betaalmiddelen, namelijk de Europese overschrijving en de Europese incasso hebben de banken, verenigd in de European Payments Council (EPC) de uitgangspunten (rulebooks) vastgesteld. Ook is er een raamwerk tot stand gekomen waarin is vastgelegd welke uitgangspunten gelden voor merken en systemen van debetpassen en creditcards en voor uitgevers van betaalpassen.

Het MOB heeft het afgelopen jaar de voorziene veranderingen voor gebruikers van het betalingsverkeer als gevolg van de komst van SEPA geïnventariseerd. Dit jaar zal het MOB met een transitieplan komen, met als doel het soepel en veilig laten verlopen van de overgang van het betalingsverkeer op SEPA. Daarbij zal ook aandacht zijn voor de zorgen die bij verschillende partijen leven, zoals die omtrent tariefontwikkelingen.

Het tweede traject is de totstandkoming van de Europese richtlijn betaaldiensten (PSD, Payment Services Directive)². Aangezien het bestaande rechtskader voor betalingsverkeer grotendeels op nationale regelgeving berust, wat de invoering van SEPA kan bemoeilijken, heeft de Europese Commissie dit richtlijnvoorstel (de PSD) gedaan om het benodigde juridische kader voor SEPA te scheppen. De PSD is begin 2007 behandeld in de Europese Raad en in het Europees Parlement en is inmiddels aangenomen. De implementatietermijn van deze richtlijn loopt tot november 2009.

Efficiency

In 2006 heeft het MOB een aantal maatregelen genomen om de maatschappelijke efficiency van het toonbankbetalingsverkeer verder te bevorderen. In dit kader is het van belang om het gebruik van maatschappelijk efficiënte elektronische betaalmiddelen, zoals de pinpas, te bevorderen ten opzichte van het gebruik van minder efficiënte betaalmiddelen zoals contant geld.

Verschillende toonbankinstellingen in het midden- en kleinbedrijf stimuleren het gebruik van de pinpas momenteel niet of rekenen extra geld voor het gebruik van de pinpas bij de betaling van een klein bedrag. De reden is vaak dat deze toonbankinstellingen pinnen als duur ervaren, onder meer vanwege telecomkosten. Om dit bezwaar voor toonbankinstellingen weg te nemen, zijn er na een oproep van de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen³ voordelige pakketten voor pinbetalingen op de markt gebracht door de telecommaatschappijen, banken en terminalleveranciers.

Een andere manier om kostenvoordelen te behalen is het aanleggen van één netwerk voor het afhandelen van communicatiediensten voor toonbankinstellingen die zijn aangesloten bij een franchiseorganisatie. De Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen ontwikkelt verschillende initiatieven om dit te bevorderen.

In 2006 zijn er door het MOB twee zogenaamde ‘Techmonitors’ opgesteld ten aanzien van technische innovaties in het betalingsverkeer die de efficiency kunnen bevorderen. Een van de Techmonitors richtte zich op contactloos betalen, wat betalingen veel sneller en eenvoudiger kan maken aangezien een betaalpas slechts dicht bij een betaalautomaat hoeft te worden gehouden. In de andere Techmonitor is ingegaan op ontwikkelingen in de betaalmogelijkheden voor internetaankopen.

Veiligheid

Op het gebied van veiligheid zijn op een aantal onderdelen vorderingen te melden. In zijn rapportage concludeert het MOB onder andere dat het aantal valse eurobiljetten verder is gedaald. Ten aanzien van valse euromunten is een document opgesteld om het publiek voor te lichten over de handelwijze bij het aantreffen van valse of verdachte euromunten.

Een ander voortgangspunt is dat er het afgelopen jaar opnieuw meer betaalpassen zijn uitgerust met een EMV-chip die de magneetstrip op betaalpassen vervangt. De EMV-chip is veiliger dan de magneetstrip, aangezien het met de chip moeilijker is om gegevens te kopiëren.

Hoogachtend,

de minister van Financiën,

Wouter Bos

1: Het MOB is in 2002 door het Ministerie van Financiën ingesteld met als taakopdracht bij te dragen aan een maatschappelijk efficiënte inrichting van het Nederlandse retailbetalingsverkeer. Het MOB staat onder voorzitterschap van de Nederlandsche Bank en is breed samengesteld. Het bestaat uit instanties die aanbieders en gebruikers van het betalingsverkeer vertegenwoordigen.
2: De PSD wordt nader toegelicht in de brief aan uw Kamer waarmee de jaarrapportage van het MOB over 2005 werd aangeboden, Kamerstukken II 2005-2006, 27863, nr. 22.
3: Deze stichting is een gezamenlijk initiatief van banken en toonbankinstellingen.