Antwoorden op vragen van Kamerlid Leijten (SP) over de gang van zaken rond de thuiszorginstelling UenZo
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Leijten (SP) over de gang van zaken rond de thuiszorginstelling UenZo (2070822170).
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
mw. dr. J. Bussemaker
Antwoorden op kamervragen vanhet Kamerlid Leijten over de gang van zaken rond de thuiszorginstelling UenZo. (2070822170)
Vraag 1
Bent u van mening dat de thuiszorginstelling UenZo via een thuiszorginstelling AWBZ- en WMO-zorg heeft mogen leveren? Zo ja, bent u dan van mening dat zo een onderaannemersconstructie een wettelijke basis heeft, en heeft u zicht op het vaker voorkomen van deze werkwijze? Zo neen, kunt u dat toelichten? 1)
Antwoord 1
In antwoord op uw eerdere vragen over UenZo van begin april dit jaar heb ik u reeds laten weten dat UenZo geen toegelaten instelling in de zin van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) is. Toen al is geconstateerd dat er sprake zou kunnen zijn van onderaannemerschap. De precieze juridische constructie die aan de basis ligt van het verlenen van AWBZ zorg door UenZo zonder daarvoor zelf te beschikken over een daartoe strekkende toelating in het kader van de WTZi zal in het onderzoek naar de vermeende fraude nader worden onderzocht. Niettemin ga ik ervan uit dat enige vorm van overeenkomst is gesloten met een wel tot leveren van AWBZ zorg toegelaten zorginstelling.
Het staat toegelaten instellingen vrij – uiteraard binnen de grenzen van de wetgeving – derden te betrekken bij het verlenen van zorg aan daartoe geïndiceerde cliënten. Niet alleen worden contracten aangegaan voor de levering van goederen, maar ook overeenkomsten tot het leveren van diensten behoren tot het normale juridische verkeer. Daarvan wordt ook door AWBZ toegelaten zorgaanbieders gebruik gemaakt. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft in het rapport “Uitbesteding extramurale AWBZ-zorg” van begin 2007 geconstateerd dat vaker van onderaannemerschap sprake is.
Vraag 2
Bent u van mening dat de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) voldoende rekening houdt met de fraudegevoeligheid van onderaannemersconstructies? Zo ja, hoe rijmt u de situatie van UenZo met uw oordeel? Zo nee, bent u bereid om de wet aan te passen om onderaannemerconstructies onmogelijk te maken?
Antwoord 2
In de WTZi zijn die regels opgenomen die zich, gelet op de doelstelling van deregulering terugdringing van administratieve lasten, verhouden tot inzicht in goed bestuur en een ordelijke bedrijfsvoering. Deze regels waarborgen dat degene die op enig moment declaraties gaat doen op titel van de AWBZ zich eerst aanmeldt om daarvoor te worden toegelaten. Deze instellingen moeten, zoals in de beantwoording van de eerdere vragen is uiteengezet, inzicht geven in de bestuurs- en toezichtsamenstelling en in de wijze waarop de zorg wordt verleend en verantwoord.
Het is niet alleen de WTZi die ervoor moet zorgen dat fraude zoveel mogelijk wordt tegengegaan. Samen met de Wet Marktordening Gezondheidszorg en de Kwaliteitswet zorginstellingen als onderdelen van de zorgwetgeving, maar ook met het Burgerlijk wetboek deel II als ook verschillende wetten op het gebied van de belastingen en sociale wetgeving, wordt een netwerk gevormd dat er voor zorgt dat fraude wordt ontmoedigd en waar nodig wordt opgespoord en vervolgens strafrechtelijk wordt aangepakt.
Het is in de zorg niet anders dan in de overige maatschappelijke sectoren: fraude valt niet volledig te voorkomen, slechts te constateren als het zich voordoet en vervolgens aan te pakken.
Ik laat mij in dit stadium dat de zaak van UenZo nog “onder de rechter” is niet inhoudelijk uit over die zaak.
De NZa heeft geconcludeerd in het eerdervermelde rapport dat meer regels niet het gewenste resultaat zullen opleveren. Bepaalde constructies uitsluiten verhoudt zich vooralsnog niet met de regels uit het BW. Er van uitgaande dat er weliswaar veelvuldig gebruik wordt gemaakt van juridische constructies door en met toegelaten zorginstellingen, maar er tegelijkertijd nauwelijks meldingen zijn van vermeend frauduleus handelen, leidt mij tot de voorlopige conclusie dat het huidige wettelijke regime geen wijziging hoeft te ondergaan.
Vraag 3
Bent u voorts van mening dat de Kwaliteitseisen in de Kwaliteitswet zorginstellingen dienen te gelden voor alle thuiszorgaanbieders, derhalve ook voor onderaannemers? Zo ja, op welke termijn gaat u dit regelen? Zo neen, hoe gaat u de kwaliteit van de zorg waarborgen zolang onderaannemers ingezet worden om zorg te leveren?
Antwoord 3
De Kwaliteitswet zorginstellingen is van toepassing op alle organisatorische verbanden die verzekerde zorg leveren, dus in dit geval ook op UenZo voor zover UenZo zorg levert die als aanspraak in het Besluit zorgaanspraken AWBZ is omschreven. UenZo leverde ook huishoudelijke verzorging en deed dat op titel van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Daarbij is geen sprake van “verzekerde zorg”. De Kwaliteitswet zorginstellingen heeft een breder bereik dan alleen tot de AWBZ en Zorgverzekeringswet toegelaten zorginstellingen. Instellingen die zorg verlenen als die die is omschreven in beide genoemde wetten vallen binnen de werkingssfeer van de Kwaliteitswet. Dat betekent dat de IGz ook daar het toezichtinstrumentarium kan inzetten.
Vraag 4
Bent u bovendien van mening dat het zorgkantoor een thuisinstelling moet controleren op de transparantie van de onderaanbesteding? Zo ja, hebben de zorgkantoren voldoende zicht op de transparantie? Zo ja, kunt u de Kamer hierover informeren? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 4
Bij brieven van 16 februari 2007, kenmerk DLZ/SFI-2750424, en 19 april 2007, kenmerk DLZ/CB-U-2756938, heb ik uw Kamer geïnformeerd over het door de NZa uitgevoerde onderzoek naar relaties tussen zorgaanbieders en uitbesteding in de extramurale AWBZ-zorgmarkt. Bijgevoegd bij die brieven heb ik het onderzoeksrapport doen toekomen.
Ik verwijs hier graag naar die correspondentie.
Vraag 5
Bent u bereid uit te zoeken in hoeverre de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de aanbieder UenZo heeft gevolgd? Zo neen, bent u niet benieuwd naar de mogelijkheid de fraude in de toekomst te voorkomen? Zo ja, op welke termijn kunt u de Kamer informeren?
Antwoord 5
De NZa heeft UenZo niet gevolgd.
Zoals eerder gemeld ben ik van mening dat het huidige systeem van wet- en regelgeving van dien aard is dat de AWBZ en de Zvw naar behoren, doelmatig en rechtmatig worden uitgevoerd en dat daarop op afdoende wijze toezicht wordt gehouden.
Vraag 6
Heeft u zicht op het aantal cliënten dat hulp en zorg heeft gekregen van UenZo via de onderaannemerconstructie? Zo ja, kunt de aantallen geven, en heeft u ook inzicht in hoeveel gemeenten UenZo actief was via deze constructie? Zo neen, bent u bereid dit te onderzoeken?
Antwoord 6
Zoals ik in antwoord op vraag 2. reeds heb aangegeven, laat ik mij in dit stadium dat de zaak van UenZo nog bij het Openbaar Ministerie in onderzoek is (“onder de rechter” is) niet inhoudelijk uit over die zaak. Het onderzoek dat u vraagt wordt dus uitgevoerd.
Vraag 7
Erkent u dat er AWBZ-gelden kunnen wegsijpelen via de onderaannemerconstructies? Zo ja, heeft u zicht op hoeveel gelden er niet aan AWBZ zorg worden besteed en kunt u de feiten met de Kamer delen? Zo neen, ontkent u de fraude die kan plaatsvinden via deze constructie?
Antwoord 7
Door het zorgkantoor wordt met de zorgaanbieder een reële vergoeding afgesproken voor de te leveren zorgprestatie. Deze vergoeding voldoet aan de eisen die de NZa daaraan heeft gesteld. Het is vervolgens aan de zorgaanbieder of hij voor het leveren van de zorgprestatie gebruik maakt van onderaanneming. Ook voor de verdere beantwoording van deze vraag verwijs ik u graag naar het onderzoeksrapport van de NZa dat u vorig jaar is toegezonden.
Vraag 8
Bent u bekend met de overname van UenZo door de thuiszorginstelling die UenZo eerst in staat stelde als onderaannemer te werken, waardoor de werkzaamheden voortgezet worden onder de naam Human Care BV? Is dit bedrijf toegelaten via de WTZi? Zo ja, wat is uw oordeel hierover? Zo neen, welke stappen gaat u nemen om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt?
Antwoord 8
Nee. Human Care BV is niet toegelaten in het kader van de WTZi.